İcra Müdürlüğü'nün 2011/20099 Es. sayılı takip dosyası ile başlatılan icra takibinin tedbiren durdurulmasına, dosyaya yatan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesine, dava konusu çekin istirdadı ile müvekkilinin haklı hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, dava konusu çek bedelinin keşidecisi dava dışı ...A.Ş. tarafından ödendiğini, davacı tarafın çek bedelinin icra dosyasına yatırıldıktan sonra çekin rızası hilafına elinden çıktığını çalındığını iddia ederek ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2011/908 Es. sayılı dosyasında çekin iptaline yönelik dava açtığını ve ödeme yasağı koydurduğunu, davacının hukuken korunmaya değer bir menfaatinin bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir....
Davalı vekili, çekin istirdadı davasının çeki elinde bulundurana karşı açılabilecği, çek bedelinin dava dışı şirkete ödenmesi nedeniyle çek, aynı zamanda da davacının vekili olan, dava dışı şirket vekiline teslim edildiğini, çekin davalıda olmadığını davacının da bildiğini savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; çekin istidirdatı davasının çeki elinde bulunduran kişiye karşı açılabileceği, dava konusu çekin davanın açıldığı tarihte dava dışı ... ....... vekiline teslim edildiği, hem davacının hem de anılan şirketin vekilinin aynı kişi olduğu bu nedenle davacı tarafın çekin tesliminden haberdar olduğu ve icra dosyasındaki alacaklı çek hamili davalı ...'nun iktisapta ağır kusuru yada kötü niyeti davacı tarafça iddia ve ispat olunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir....
Şti. tarafından bu davaya konu olmayan (ancak bu dava konusu çek ile birlikte hakkında çek iptali davası açılan)... numaralı ve.... TL bedelli bakımından, çek iptali davası derdest ve henüz karar bağlanmamış iken ... tarihinde bu dosyanın davalısı ... aleyhine çek istirdadı davası açıldığı, çek istirdadı davası açıldığı hususunun... havale tarihli dilekçe ile davacı vekili tarafından Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesinin ... E. (görevsizlik kararı veren Diyarbakır ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... E.) sayılı dosyasına bildirildiği, ....E. sayılı dosyada, hakkında istirdat davası derdest olan .... numaralı çekin de iptaline karar verildiği, ► Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesinin .tarih ve ... K. sayılı kararı ile ...numaralı çek hakkındaki istirdat davasında yetkisizlik kararı verildiği, dosyanın gönderildiği İstanbul .... Asliye Ticaret Mahkemesinin.... tarih ve.... E.,......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 10/02/2020 DOSYA NUMARASI: 2019/110 Esas - 2020/121 Karar DAVA: Çek İstirdadı KARAR TARİHİ: 29/09/2022 İlk Derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... bank Sahilyolu Şubesi’ne ait, keşidecisi ... Tur.Pet. Ltd. Şti., 30/11/2018 keşide tarihli ve keşide yeri Mersin olan, ... Seri No’lu 101.000,00 TL bedelli çek ve ... Bankası Toroslar Şubesi’ne ait, keşidecisi ... İthalat ve ... Ltd. Şti., keşide tarihi 30/11/2018 ve keşide yeri Mersin olan, ......
Oysa rıza dışı elden çıkan bir çekin istirdadı için, 6102 sayılı TTK.nun 792. maddesinin “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklindeki hükmü gereği davacının, hamilin meşru hamil olduğunu ispat etmek yanında iktisap edenin kötüniyetli olduğunu veya ağır kusuru olduğunu ispat etmesi gerekir. Aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır.(bkz. Yargıtay 11. HD. 08.02.2016 tarih 2015/9998 E. ve 2016/1058 K.)...
Davacı tarafça ıslah talebi ile dava konusu çek bedelinin dava dışı keşideci ... Ltd.Şti tarafından icra dosyasına ödenmesi nedeniyle çek bedelinin istirdadı talebi ile dava açılmışsa da çek bedelinin dava dışı kişi tarafından ödenmesi nedeniyle davacıya bedel istirdatını talep hakkı ve dava açma hakkı kazandırmadığı anlaşılmakla (emsal nitelikte İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesinin 2020/246 E. 2021/159 K. Sayılı ilamı) davacının çek bedelinin istirdadı davası açmasında aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davacı tarafça açılan davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Davacı vekilinin 24/03/2021 tarihli dilekçesinde; Dava dosyasında müvekkilin hamili olduğu çek ile ilgili olarak çek iptali davacı açıldığını, söz konusu huzurdaki dava açıldıktan sonra davaya konu çek müvekkili tarafından bulunduğunu, söz konusu davanın konusuz kaldığını, davaya konu çek bulunduğundan ötürü yargılamayı gerektirecek başkaca husus kalmadığından dosyanın işlemden kaldırılarak artan gider avansı ve harcın tarafımıza iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2018/416 Esas KARAR NO : 2018/553 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 22/06/2018 KARAR TARİHİ : 16/08/2018 Davacının mahkememizde açmış olduğu zayi nedeni ile çek iptali ve ihtiyati tedbir davası yukarıdaki esas numarasına kayıt edildi: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle;Müvekkili şirketin, 30.06.2018 keşide tarihli, ... seri numaralı ... Bankası ... Şubesine ait 30.000,00 TL bedelli çekin hamili olduğunu, ancak söz konusu çekin, müvekkili şirketin hesap defterinin arasında iken kaybolduğunu ve müvekkili şirket yetkilisi tarafından koybulduğunun 21.06.2018 tarihinde ... Polis Karakoluna bildirdiğini ve kayıp çek hakkında şikayette bulunduğunu,kaybolan çekin üçüncü şahıslar tarafından kullanılması ve bankadan tahsil edilmesi ihtimali bulunduğunu beyan ederek, çek üzerine ödeme yasağı konulmasını ve zayii nedeni ile iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Dava hasımsız olarak açılmıştır DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Dava, zayii nedeniyle çek iptaline ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nun 818/1-s maddesi yollamasıyla uygulanması gerekli 757. maddesine göre mahkememiz iş bu davaya bakmaya yetkili olup, çekleri ellerinde bulunduranların mahkememize ibraz etmesi yönünde ... Gazetesinde birer hafta ara ile üç kez ilan yapılmış, ilandan sonra yetkili hamil olduğunu bildiren ... tarafından geçerli ciro silsilesi ile çekin hamili olduğunu ve borçlular aleyhine ... Dairesi'nin 2022/34110 esas sayılı dosyası ile takibe girişildiği bildirilmiştir. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olmakla yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması nedeni ile davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması için kesin süre verilmiş, ......
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Tarih : 13.10.2009 No : 217-383 Taraflar arasındaki menfi tespit-Çek istirdadı davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
