HMK'nin 4/1- c maddesinde taşınır ve taşınmaz mallarda, sadece zilyetliğin korunmasına yönelik olan davalarda Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevli olacağı düzenlenmiştir. Maddede yer alan ''Sadece zilyetliğin korunmasına yönelik davalar'' ile, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 982. Ve 983. Maddelerinde düzenlenen zilyetliğin gasbı ve zilyetliğe saldırıdan doğan davalar amaçlanmıştır. HMK'nın 2. Maddesinde ise ''dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın mal varlığı haklarına ilişkin davalarla şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkemenin aksine bir düzenleme bulunmadıkça Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu'' hüküm altına alınmıştır. TMK'nın ''Zilyetliğin Gasbında Dava Hakkı'' başlıklı 982. Maddesinde: ''Başkasının zilyet bulunduğu bir şeyi gasbeden kimse, o şey üzerinde üstün bir hakka sahip olduğunu iddia etse bile onu geri vermekle yükümlüdür. Davalı, o şeyi davacıdan geri almasını gerektirecek üstün bir hakka sahip olduğunu derhal ispat ederse onu geri vermekten kaçınabilir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 18/05/2022 NUMARASI : 2020/197 ESAS, 2022/120 KARAR DAVA KONUSU : Zilyetliğin Korunmasına İlişkin Davalar KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı davacı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK' nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
Mahkeme tarafından bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda davacının mülkiyet hakkı bulunmadığından mülkiyet hakkının ihlalinin söz konusu olmadığı, zilyetliğin korunması açısından ise yasada yazılı hak düşürücü sürelerin geçtiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin bozma ilamında da açıklandığı üzere dava, haksız fiil nedeniyle ürün zararından kaynaklanan maddi tazminat isteğine ilişkindir. Davanın niteliği itibarıyla zilyetliğin korunması niteliğinde olmadığı açıktır. Bu nedenle zilyetliğin korunmasına yönelik davalarda uygulanması mümkün bulunan TMK'nın 982 ve devamı maddelerine göre hak düşürücü sürelerin geçtiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. Mahkemenin bu gerekçesi yerinde değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki zilyetliğin tespiti ve korunmasına ilişkin davada Antalya 4.Asliye Hukuk ve Antalya 3.Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava,zilyetliğin tespiti ve korunması istemine ilişkindir. HMK.’nun 22/II. maddesinde “İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir. Somut olayda, Antalya 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 24.04.2013 günlü kararının davacıların vekillerince temyiz edildiği anlaşılmakla, yargı yeri belirleme olanağı bulunmayan dosyanın, davanın niteliği gözetilerek temyiz incelemesi yapılmak üzere Yüksek 8....
Mahkemece, davanın zilyetliğin korunmasına ilişkin olduğundan sulh hukuk mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesi ile davanın görev yönünden reddine karar verilmiş ve görevsizlik kararı kesinleşmekle dosya Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir. Hazine; çekişmeli taşınmazın 6831 Sayılı Yasanın 1744 Sayılı Yasa ile değişik 2. maddesi uyarınca Hazine adına orman rejimi dışına çıkarılan yerlerden olduğu, taşınmazın Hazine adına tapuya tescili ve taşınmaza yönelik elatmanın önlenmesi istemiyle davaya katılmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava, "On Yıl Süreli Kiralama İhalesine Ait Kira Sözleşmesi" kapsamında ödenen damga vergisinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. 6100 sayılı HMK’nun 4. maddesinde Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevi dava konusunun değer ve tutarına bakılmaksızın kiralanan taşınmazların ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalar, taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davalar, taşınır ve taşınmaz mallarda sadece zilyetliğin korunmasına yönelik olan davalar ve bu kanun ile diğer kanunların sulh hukuk mahkemesi ve sulh hukuk hakimini görevlendirdiği davalar olarak belirlenmiştir....
Hukuk Mahkemesince; taşınmaz üzerinde tarafların murislerinin mülkiyet hakkının sözkonusu olmadığı ancak zilliyetliğinden sözedilebileceği 6100 sayılı HMK'nın 4. maddesi gereğince taşınır ve taşınmazlarda yalnızca zilliyetliğin korunmasına yönelik davaların Sulh Hukuk Mahkemesi görevine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki zilyetliğin korunmasına ilişkin davada Kaynarca Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava,dava konusu taşınmazdaki davalılar adına olan zilyetlik kaydının iptali ile veraset belgesine göre davacıların hissedar olarak kullanımında olduğuna karar verilmesi isteğine ilişkindir. Kaynarca Asliye Hukuk Mahkemesince; davanın zilyetlik davası olduğu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'nun (HMK) 4/c maddesine göre görevli mahkemenin Sulh Hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; zilyetliğin korunmasına ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 29.01.2014 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 8.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,10.11.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; zilyetliğin korunmasına ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 29.01.2014 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 8.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,03.11.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
