TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : ... KARAR TARİHİ : ... KARAR YAZIM TARİHİ : 05/07/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı Vekili dava dilekçesinde özetle; ... bank ... Şubesi'ne ait ... seri numaralı 25.000,00TL bedelli ... keşide tarihli çekin davacı tarafa ciro edildiğini, daha sonra çekin davacı tarafın yedinde bulunduğu sırada çalınmış veya kaybolmuş bulunduğundan tahsilatı mümkün olmadığını, bu durumda mağduriyete neden olduğunu, ilgili çeki bu zamana kadar aramasına rağmen kayıp çekin bulunamadığını, çekin kayıp ve hükümsüz olması nedeniyle iptali gerektiğini beyan etmiş, çekin zayi ve kaybolması nedeniyle iptaline dair karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, zayi nedenine dayalı hasımsız çek iptali istemine ilişkindir....
TTK nun 757-765 maddelerinde yer alan hükümler uyarınca çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK 651/2. maddesi uyarınca çek hamiline aittir. Bu itibarla, talep edenin çek hesabı sahibi olduğu nazara alındığında,zayi nedeniyle iptali için talep edenin hamil kabul edilemeyeceği ve dava açamayacağı anlaşıldığından, davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmakla, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/617 Esas KARAR NO : 2021/811 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 27/10/2021 KARAR TARİHİ : 01/11/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı şirket yetkilisi dava dilekçesinde özetle; şahsına ait ...'ne ait ... Bankası A.Ş. ... Şubesine ait çek defterinde bulunan ... seri numaralı çeklerin boş olarak çalındığını beyanla; işbu 10 adet çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLER: ... Cumhuriyet Başsavcılığına hitaben yazılan şikayet dilekçesi örneğinin dosyamız arasında olduğu görüldü. GEREKÇE: Dava, boş çekler nedeniyle açılan zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. TTK'nın 651. maddesi gereğince; Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. T.T.K.'...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2021/160 Esas KARAR NO : 2021/607 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 11/03/2021 KARAR TARİHİ : 14/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili----- --------- olduğunu, ancak söz konusu çekin müvekkilinin elinde iken zayi olduğunu, söz konusu zayi olan ve müvekkilinin hamili olduğu çekin tüm aramalara rağmen bulunamadığnı, çek bulunamadığından tahsil edilemediğini, arz ve izah olunan nedenlerle davanın kabulü ile, müvekkilinin elinde iken zayi olan çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibari ile TTK.nun 818/s, 757-765.madde hükümlerine göre açılmış zayi nediyle çekin iptalini isteğine ilişkindir....
TTK Madde 651- (1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Madde 781- (1) 780. maddede gösterilen unsurlardan birini içermeyen bir senet, ikinci ve üçüncü fıkralarda yazılı hâller dışında çek sayılmaz. Henüz keşide edilmemiş, çek vasfında olmayan boş çek yaprakları tedavüle konmuş sayılamayacağından zayi nedeniyle iptal davası açılamaz. 6100 sy HMK nın 114(1) d ) Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartıdır. Zayi nedeniyle çek iptali hamil tarafından açılması gerekir....
HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklanacağı üzere, 1- ------- keşide tarihli, Keşidecisi ------ bedelli çek hakkında mahkememize zayi nedeniyle çek hakkında zayi nedeniyle İPTALİNE, 2------- keşide tarihli, Keşidecisi --------- bedelli çek hakkında mahkememize zayi nedeniyle çek hakkında zayi nedeniyle İPTALİNE, 3-Mahkememizce dava konusu çek hakkında verilen ödemeden men kararının hüküm ile birlikte kaldırılmasına, 4-Alınması gereken karar ve ilam harcı baştan tam ve peşin alınmış olmakla bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, 5-İlgili bankalara ödemeden men şerhinin kaldırılması yönünde müzekkere YAZILMASINA, 6-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA, 7-Davacı tarafından yatırılan teminatın ve bakiye gider avansının HMK. 333.maddesi gereğince karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana veya ahzu kabza yetkili vekiline İADESİNE, Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge...
İNCELEME ve GEREKÇE: Dava TTK'nun 818/1-s maddesi delaletiyle 757 ila 763 maddeleri ile 764/1 maddesinde düzenlenen zayi nedeni ile çek iptali davasıdır.6102 sayılı TTK'nun 651 ve TTK 'nun 818/s bendi yollaması ile aynı Kanunun 757 ve devamı maddelerine göre açılacak kıymetli evrakın zayi nedeniyle iptali istemine ilişkin davalarda, dava açma yetkisi lehtar ve yetkili hamiline tanınmış olup, keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz. Davacı, kendisinin keşidecisi olduğu -----numaralı çekin zayi nedeniyle iptalini talep etmiş olup, davayı keşideci sıfatıyla açmıştır....
Hukuk sistemimizde kıymetli evrakların ancak zayi nedeniyle iptalinin talep edilebileceği Türk Ticaret Kanunu kapsamındaki yasal düzenlemeler gereğince kuşkusuz olup, zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır. Bu unsurlara haiz olmayan bir belgenin kambiyo senedi vasfı taşımaması nedeniyle TTK hükümleri uyarınca zayi nedeniyle iptali istenilemez. TTK'nın 818. maddesinde poliçeye ilişkin hangi hükümlerin çek hakkında da uygulanacağına dair düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenlemede yapılan atıf uyarınca TTK'nın poliçenin iptaline dair 757 ilâ 763. maddeleriyle 764. maddesinin birinci fıkrası hükümlerinin çekin iptalinde de uygulanması zorunludur. TTK'nın 757. maddesinde belirtildiği üzere poliçenin iptali ancak lehtar veya yetkili hamil tarafından talep edilebilecektir. Bu açıklamalar uyarınca somut olaya gelindiğinde; dava dilekçesi ile; "... Bankası A.Ş. ......
Dava dilekçesinde özetle; davacı tarafından Garanti BBVA Beşevler şubesinden almış olduğu çekin zayi olmasından bahisle iptali talep edilmiştir. Hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı alacak hakkının çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 757 ve devamı maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir çek tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle aşağıdaki şekilde davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
