TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir.TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. HMK nun DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ başlıklı 115. maddesi; "(1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır....
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir.TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. HMK nun DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ başlıklı 115. maddesi; "(1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR ESAS NO : 2021/115 Esas KARAR NO : 2021/622 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 22/02/2021 KARAR TARİHİ : 15/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Keşidecisi------ çek nolu, ---- vade tarihli, --- çek nolu, --- vade tarihli,----çek nolu, --- vade tarihli, --- bedelli toplam 3 adet çekin kaybedildiğini ve tüm araştırmalara rağmen bulunamadığını ileri sürerek çekler üzerine ödeme yasağı konulmasına ve zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, TTK.nun 818/s,757-765. madde hükümlerine göre açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR ESAS NO : 2021/115 Esas KARAR NO : 2021/622 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 22/02/2021 KARAR TARİHİ : 15/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Keşidecisi------ çek nolu, ---- vade tarihli, --- çek nolu, --- vade tarihli,----çek nolu, --- vade tarihli, --- bedelli toplam 3 adet çekin kaybedildiğini ve tüm araştırmalara rağmen bulunamadığını ileri sürerek çekler üzerine ödeme yasağı konulmasına ve zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, TTK.nun 818/s,757-765. madde hükümlerine göre açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır....
Çek Numaralı olmak üzere, boş ve imzalı toplam dört adet çekin zayi olması nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Davanın, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin ... sayılı, 02/02/2023 tarihli görevsizlik kararı üzerine Mahkememize tevzi edilmiştir. Dava, boş çek yapraklarının TTK 82/7. maddesi uyarınca zayi nedeniyle iptali istemine ilişkindir. Hukuk sistemimizde kıymetli evrakların ancak zayi nedeniyle iptalinin talep edilebileceği Türk Ticaret Kanunu kapsamındaki yasal düzenlemeler gereğince kuşkusuz olup, zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır. Bu unsurlara haiz olmayan bir belgenin kambiyo senedi vasfı taşımaması nedeniyle TTK hükümleri uyarınca zayi nedeniyle iptali istenilemez. TTK'nın 818. maddesinde poliçeye ilişkin hangi hükümlerin çek hakkında da uygulanacağına dair düzenlemeye yer verilmiştir....
Bu açıklamalar uyarınca somut olaya gelindiğinde; dava dilekçesi ve ekindeki çek fotokopisinden davacının, iptali istenilen çekin keşidecisi olduğu anlaşılmaktadır. Yasa hükümleri gereğince çek hesabı sahibi olan keşideci zayi nedeniyle çek iptali davası açamayacağı gibi bu çekler nedeniyle ödemeden men kararı verilmesini de isteyemeyeceği ayrıca dava konusu çekin ibraz edildiğinin davacı vekili tarafından dava dilekçesinde açıkça bildirilmiş olması karşısında bulunmuş olan çek hakkında zayi olma olgusundan bahsedilemeyeceği dolayısı ile çek iptalinin söz konusu olamayacağı kaldı ki çek ibraz edilmemiş olsaydı dahi iptal talebinde çek üzerinde keşideciye atfen atılan imzanın keşideci olan davacıya ait olmamasına dayanılmış olup imza inkarı sebebiyle de davaya konu çek hakkında iptal kararı verilmesi mümkün olmadığından davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2022/667 Esas KARAR NO: 2023/37 DAVA: Zayi Nedeniyle Çek İptali DAVA TARİHİ: 14/09/2022 KARAR TARİHİ: 24/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Zayi Nedeniyle Çek İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: ---- olan çek ile -------- tarafından düzenlenen çekin müvekkili zilyedinde iken kaybolduğunu, müvekkilinin çeklerin yetkili hamili olduğunu belirterek çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini istemiştir. İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, TTK.nun 818/s,757-765. madde hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. TTK.757-765.maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca hamile aittir....
TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır....
TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Dava dilekçesinde ----- ait ---- numaralı çeklerin zayi olduğu iddia edilmiştir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi edildiği durumlarda, senede bağlı hakkın senetsiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 651.ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını senetsiz olarak ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Somut olayda, davacı çekin yetkili hamili olmayıp, senede bağlı bir hakkı bulunmadığı dava dilekçesindeki anlatımlarla sabittir. Bu tür bir talep, ancak senede bağlı bir hakkı bulunan, ancak senedin zayi olması nedeniyle bu hakkını ileri süremeyen yetkili hamil tarafından ileri sürülebilir.-----T.K'nun 757.maddesi gereğince bu hak hamile ait bulunmaktadır....
