ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/54 Esas KARAR NO : 2022/56 DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi DAVA TARİHİ : 17/01/2020 KARAR TARİHİ : 17/01/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 24/01/2022 Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TALEP;Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirketin ticari defter ve belgelerinin bulunduğu arşiv odasında 21/12/2019 tarihinde yangın meydana geldiğini, odadaki muhtelif evrakların kısmen yanıp, ıslanıp, islenmek suretiyle zarar gördüğünü, davacı şirketin ağır maddi zarara uğradığını belirterek davacı vekili ilgili kayıt ve belgelerin zayi olduğuna dair davacıı şirkete zayi belgesi verilmesini arz ve talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, TTK 82. maddesine dayalı zayi belgesi verilmesi isteğine ilişkindir. Somut olaya 6103 sayılı kanun gereğince dava tarihi itibariyle 6102 sayılı TTK 'nın uygulanması gerekir....
Maddesi uyarınca bu defter ve belgelerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi doğal afetlerle veya hırsızlık gibi eylemlerle ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verileceği düzenlenmiştir. TTK'nın 82/7. Maddesinde zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de; tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olmamış durumda olması gerekir. Ayrıca, ziya durumun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur.Somut olayda, dava konusu karar defterinin bulunduğu davacı beyanı ile sabittir....
Zayi belgesi verilmesi istenilen defterin ne şekilde ve ne zaman zayi olduğuna dair somut bir iddia ve kanıt dahi sunulmamıştır....
TTK'nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur....
karar defterinin yenilenmesinin gerektiği durumlarda açılış onayı yapılacak yeni defter, kullanımına son verilecek defterle veya zayi edilmişse zayi belgesi ile birlikte notere ibraz edilir....
TTK 82/7. maddesi uyarınca ticari defter ve belgelerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi doğal afetlerle veya hırsızlık gibi eylemlerle ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verileceği düzenlemiştir. TTK'nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur. Tüm dosya kapsamı incelendiğinde; 6102 sayılı yasanın 82/7 maddesinde yer alan zayi istemine dair şartların ve mahkememizde de ilgili defter ve belgelerin zayi olduğu konusunda kanaat oluştuğu anlaşılmakla davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
GEREKÇE : Dava, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve kayıtlardan olan genel kurul toplantı ve müzakere defterinin (karar defterinin) zayi olduğunun tespitine ve zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir (TTK m. 82/5,7). TTK'nın 82/7 maddesinde; "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir." hükmüne yer verilmiştir. Zayi belgesi verilmesi talepli işbu davada karar defterinin zayi olduğunun tespiti ile buna ilişkin zayi belgesi verilmesi talep edilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; davacının davaya konu 2 sayfalık 2018 yılı yevmiye defterinin kaybolma sebebini dolabın içinde bulunmakta iken tüm aramalara rağmen bulunamadığına dayandırdığını, zayi belgesi verilmesi davasında zayi olma sebeplerinin kişinin iradesi dışında bulunan bir durumdan kaynaklı olması gerektiğini, davacının davasını dayandırdığı sebebin kendi kusurundan kaynaklı olduğunu ve zayi belgesi verilmesi gereken durumlardan olmadığının anlaşıldığını gerekçe olarak belirtip davanın reddine yönelik karar verilmiştir....
Bilindiği gibi TTK. m. 82/7'de:"Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir." zayi belgesi verilme şartları düzenlenmiştir. TTK. m.82/7'de hangi hallerde zayi belgesi verilebileceği belirtilmiş olup, davacının zayi belgesi talep edebilemesi için zayi olan belgenin korunması için gerekli dikkat ve özeni göstermiş olması, belgenin onun iradesi dışında ve elinde olmayan bir nedenle zayi olmuş olması gerekmektedir. Davacı vekili dava dilekçesinde hisse senedinin tamirat tadilat işlemleri sırasında kaybolduğunu, ----- tarihli duruşmadaki beyanında, hisse senetlerinin şirket taşıma sırasında kaybolduğunu, çok düşük ihtimalle da çalındığını beyan etmiştir....
anlaşılan defterler yönünden zayi belgesi düzenlenmesi gerektiği, bu nedenle istemin kabulüne karar verilmesi gerektiği anlaşılmış aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
