Bu itibarla hak düşürücü sürelerden farklı olarak, zaman aşımı süresinin dolmasıyla hak ve alacak ortadan kalkmaz eksik borç olarak varlığını sürdürür. Eğer davalı zaman aşımı savunmasında bulunur ise, alacaklı artık alacağını alamaz. Buna karşın borçlu zaman aşımı savunması yapmazsa zaman aşımı süresi dolmuş olsa bile hakim bu durumu kendiliğinden gözetemez.Zaman aşımı savunması 1086 sayılı HUMK'nın 187.maddesinde ve 6100 sayılı HMK'nın 116.maddesinde sayılan ilk itirazlardan olmadığı için davanın her aşamasında ileri sürülebilir. Ancak cevap süresi geçirildikten sonra ileri sürülen zaman aşımı savunmasının mahkemece dikkate alınması için davacının "savunmanın genişletilemeyeceğini" ileri sürüp karşı çıkması gerekir....
Maddesi hükümleri gereği zarar görenin zarar ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yıl ve her halükarda kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl olup ve ancak trafik kazası suç teşkil eden bir fiil sebebi ile gerçekleşmiş ise TCK da öngörülen ceza zaman aşımı ve uzamış ceza zaman aşımı süresinin dahi tazminat davaları yönünden açılacak davalara da uygulanacağı öngörülmüş olup, buna göre yapılan incelemede her ne kadar davalı tarafça uzamış zaman aşımı süresine dayanılmış ise de, meydana gelen traik kazasının tek taraflı bir trafik kazası olup, müteveffanın ölümü ile sonuçlanan kaza da suç teşkil eden bir eylem bulunmadığı bu nedenle ceza zaman aşımı ve uzamış ceza zaman aşımı sürelerinin uygulanmasının mümkün bulunmadığı, kazanın 02/05/2007 tarihinde meydana gelimiş olup, davacı yanın fiili ve zararı öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde gerekli müracaatlarını yapmayıp dava da açmadığı anlaşılmış olmakla, zaman aşımı süreleri geçirilmiş olmakla başkaca bir...
Mahkemece istem, on yıllık zaman aşımı süresi geçtiğinden bahisle red edilmiştir. Kararı davacı temyiz etmiştir. Borçlar Kanununun 22. maddesi hükmünce biçimine uygun düzenlenen satış vaadi sözleşmeleri mülkiyet devir borcu yüklenen vaad borçlusunun edimini yerine getirmemesi halinde vaad alacaklısına hükmen borcun yerine getirilmesine talep yetkisi tanır. Taşınmaz mal satış vaadi sözleşmesinden doğan davalar için yasa özel bir zaman aşımı süresi belirlemediğinden Mahkemece doğru olarak saptandığı üzere burada Borçlar Kanununun 125. maddesinde öngörülen on yıllık zaman aşımı süresi uygulanır. Ne var ki, burada önemli olan on yıllık zamanaşımı süresinin ne zaman başlayacağının saptanmasıdır. (B.K.m.128) Somut olayda; sözleşmenin yapıldığı 12.7.1974 tarihinde satışa konu 127 parsel kaydında “mülkiyet intikalinin Toprak ve Tarım Reformu Uygulaması açısından geçersiz sayılacağı” kısıtlaması bulunduğundan kısıtlama kayıtta kaldığı sürece sözleşmenin ifa olanağı yoktur....
Hukuk Genel Kurulunun 4.11.1998 tarih ve 1998/12-763 Esas, 1998/797 Karar sayılı kararında da vurgulandığı üzere İİK'nın 71/2 ve 33/a maddeleri gereğince icra takibinin kesinleşmesinden sonraki döneme ilişkin zaman aşımı itirazı süreye tabi değildir. Takibe konu çekin keşide tarihi 30.11.2008 olup, ibraz tarihinin 03.12.2008 olduğu görülmektedir. Bu durumda ibraz sürelerinin bitim tarihi 6273 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce olduğundan, anılan çeklere altı aylık zaman aşımı süresinin uygulanması gerekir....
Haksız fiillerde zarar ve failin öğrenilmesinden itibaren 2 ve her halde olayın meydana gelmesinden itibaren 10 yıllık zaman aşımı süresi vardır. Aynı şekilde TTK 1420.maddesi sigorta sözleşmesinden kaynaklı talepler için 2 ve 6 yıllık zamanaşımı süresi ön görmüştür. Zaman aşımı hakimce resen değerlendirilemeyecek bir husus olup davalının cevap dilekçesiyle bunun öne sürmesi gerekir. Davalı süresinde verdiği cevap dilekçesi ile zaman aşımı ilk itirazında bulunmuştur. Somut olay bu açıklamalar kapsamında değerlendirildiğinde davacının zarar ödemesini 26/04/2019 tarihinde yapmakla zarar ve failine vakıf olduğu anlaşılmış davayı ise 20.03.2022 tarihinde açmıştır. Buna göre 2 yıllık zaman aşımı süresinin geçmiş olduğu anlaşıldığından davanın zaman aşımı nedeniyle reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Zaman aşımı itirazı, senet metninden anlaşılan itiraz sebepleri arasındadır (Prof.Dr.Baki Kuru, İİH-1. Cilt 1988- sh.242 ve devamı). Öte yandan takibin genel haciz yoluyla yapılmış olması bono için yasada öngörülen zaman aşımı süresinin uygulanmayacağı sonucunu doğurmaz. (Yargıtay 12 Hukuk Dairesi 2020/949 Esas - 2020/8967 Karar) Somut olayda borçlu vekili cevap dilekçesinde senetlerin zamanaşımına uğradığını belirterek zaman aşımı itirazını ileri sürmüştür. Takibe konu belgelerden 30/11/2013 tarih ve 2000 Euro bedelli senet ile 30/12/2013 tarih 2000 Euro bedelli senetlerin kambiyo senedi niteliğinde bono olup vade tarihleri 2013'dür. Takip 11/12/2020 tarihinde başlatılmıştır. Takibe konu bonoların, tanzim tarihi itibarı ile yürürlükte bulunan 6102 sayılı TTK 749. maddesi uyarınca üç yıllık zaman aşımı süresine tabi olup takip tarihi itibarı ile üç yıllık zaman aşımı süresi dolmuştur....
Davalı MKE Kurumu Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; yapılan ödemeler ve masrafların belirlenebilir olduğunu, davanın belirli alacak davası olarak açılmaması nedeniyle reddinin gerektiğini, zaman aşımı definde bulunduklarını, kazada müvekkili Kurum kusurunun olmadığını belirterek davanın usulden ve esastan reddine karar verilmesini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece, "Uyuşmazlık; rücuen alacak istemine yöneliktir. Davalı vekili zaman aşımı definde bulunmuştur. Zaman aşımı defi; davanın esası hakkında her türlü muameleye manidir. Bu sorun halledilmeden davanın esası incelenemez. 1479 sayılı Yasa'nın 63- 70/2.md ile 5510 sayılı Kanun'un 93/3 md. Gereğince tazminat ve rucu davalarında zaman aşımı süresi 10 yıldır. Dava tarihi dikkate alındığında 10 yıllık zaman aşımı süresinin gerçekleşmediği, davalı vekilinin zaman aşımı definin yerinde bulunmadığı anlaşılmıştır....
Zaman aşımı teslim tarihi olan tarihte başlar. Faturalar incelendiğinde kimyasal arıtma ve filtreme sisteminin fatura tarihinin 19/02/2011 olduğu görülmektedir. Bu sistem taşınır mal niteliğinde olduğundan zaman aşımı TBK'nın 478. maddesi gereğince 2 yıllık süreye tabi olduğundan fatura tarihi olan 19/02/2011 tarihine 2 yıl eklediğimizde sistem için 2 yıllık zaman aşımının 19/02/2013 tarihinde dolduğu açıktır. Sistemden sonra 07/03/2011 tarihinde poli elektronik, 18/03/2011 tarihinde köpük kesici, 11/04/2011 tarihinde köpük kesici, 20/04/2011 tarihinde yine köpük kesici faturasının kesildiği görülmektedir. İlk fatura sisteme ilişkin olup sonrakiler ise malzemelerin alımına ilişkindir. TBK'nın 478. maddesindeki zaman aşımı süreleri ayıplı malı teslim alan davalının açabileceği süreler için geçerli olup davacı alacaklı olduğundan davacı yönünden tabi olacağı zaman aşımı süresi TBK'nın 147/6 maddesinde düzenlenen 5 yılılk zaman aşımı süresidir....
CMUK'un 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA ve gerçekleşen zaman aşımı nedeniyle sanık hakkında açılan kamu davasının 5271 sayılı CMK'nin 223/8. maddesi uyarınca tebliğnamedeki düşünceye uygun olarak DÜŞÜRÜLMESİNE, 01.12.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi....
Zamanaşımı defi davanın esası hakkında her türlü muameleye manidir. Bu sorun halledilmeden davanın esası incelenemez. (-- kaldırmamakla birlikte, yerine getirmekten kaçınma yetkisi veren zamanaşımı defi, ancak, bunu ileri süren taraf yönünden sonuç doğurmakta, bir başka anlatımla, Mahkemece, kendiliğinden gözetilemeyen zamanaşımı defi, yasal süresinde ileri sürüldüğü takdirde değerlendirmeye alınabilmekte daha açık bir ifade ile zamanaşımı defi ancak bunu ileri süren taraf lehine hukuki sonuç doğurmaktadır. Davalı vekili tarafından süresi içerisinde sunulan cevap dilekçesi ile zamanaşımı def'inde bulunulmuştur. Borçlar Kanunu'nun 82/1 md.ne göre; sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak----- herhalde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak------ geçmesiyle zamanaşımına uğrar....
