Davalı, tebligatların usulüne uygun olduğunu savunmuş, mahkemece davacının yargılamanın yenilenmesine konu davada verilen kararın aynı gerekçelerle temyiz edildiği ve temyiz incelemesinden geçerek onandığı, bu nedenle yargılamanın yenilenmesi koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükmü davacı temyiz etmiştir. Dava, HUMK.nun 445/7. maddesi gereğince yargılamanın yenilenmesi isteğine ilişkindir. Bilindiği gibi yargılamanın yenilenmesi talebi bir davadır ve üç aşamalı olarak incelenir. Birinci aşamada yargılamanın iadesi isteminin usulünce yapılıp yapılmadığı araştırılır. İkinci aşamada mahkeme esasa girerek yargılamanın iadesi sebeplerinin doğru olup olmadığını araştırır. İade sebeplerinin doğru olduğu saptandığında da eğer bu sebepler HUMK.nun 445/1-7. maddesinde sayılan nedenlerden ise iadeye konu davadaki hüküm iptal edilerek yeniden yapılacak yargılama sonucuna göre esas hakkında bir karar vermek gerekir(HUMK. m.450)....
Kanun yararına bozma isteyen tebliğnamede; Dosya kapsamına göre, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 23/3. maddesinde yer alan “Yargılamanın yenilenmesi hâlinde önceki yargılamada görev yapan hâkim aynı işte görev alamaz” şeklindeki düzenleme ile aynı Kanun’un 318/1. maddesinde ki “Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur....
İstem yazısında; “5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun; 317. maddesinde yer alan "(1) Kanun yollarına başvurma hakkındaki genel hükümler, yargılamanın yenilenmesi istemi hakkında da uygulanır.(2) Yargılamanın yenilenmesi istemi, bunun yasal nedenleri ile dayandığı delilleri içerir.", 318. maddesinde yer alan "(1) Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur....
Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir.” ve aynı Kanun'un 23. maddesinin 3. fıkrasında “Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz.” hükümleri öngörülmüş; böylece aynı olay hakkında daha önce görüşünü belirtmiş olan hâkimin, daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hâkimin tarafsızlığı sağlanmıştır. Yasa koyucunun amacı ile adil yargılanma ilkesi gereğince bu hükmün geniş yorumlanması ve önceki yargılamada görev yapan hâkimin yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin karara da katılamayacağının kabul edilmesi gerekir. Somut olayda, Elazığ 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen 12.02.2015 tarihli mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra, hükümlünün yargılamanın yenilenmesi talebi üzerine, önceki yargılamada görev yapan mahkeme başkanı B.. Ç..'...
Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir.” ve aynı Kanun'un 23. maddesinin 3. fıkrasında “Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz.” hükümleri öngörülmüş; böylece aynı olay hakkında daha önce görüşünü belirtmiş olan hâkimin, daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hâkimin tarafsızlığı sağlanmıştır. Yasa koyucunun amacı ile adil yargılanma ilkesi gereğince bu hükmün geniş yorumlanması ve önceki yargılamada görev yapan hâkimin yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin karara da katılamayacağının kabul edilmesi gerekir. Somut olayda, ... Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen 12.02.2015 tarihli mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra, hükümlünün yargılamanın yenilenmesi talebi üzerine, önceki yargılamada görev yapan mahkeme başkanı ...'...
Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur....
"İçtihat Metni" İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki geçit hakkı tesisi davasında yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine karar verilmiştir. Yargılamanın yenilenmesini isteyen vekili kararı temyiz etmiştir. Yargılamanın yenilenmesi, yargılama hataları ve noksanlarından dolayı, maddi anlamda kesin hükmün bertaraf edilmesini ve daha önce kesin hükme bağlanmış olan bir dava hakkında yeniden yargılama ve inceleme yapılmasını sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur. Gerek Yargıtay kararlarında gerekse doktrinde yargılamanın yenilenmesi daha çok yeni bir dava olarak kabul edilmektedir. Yargılamanın yenilenmesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın yenilenmesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın yenilenmesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir....
Kanun metninde "yargılamanın yenilenmesi hâli" ifadesine yer verildiği hâlde anılan maddeye ilişkin komisyon değişiklik gerekçesinde ise; "Yargılamanın yenilenmesi talebi hâli" ifadesine yer verilerek talep hâlinde de önceki yargılamada görev yapan hâkimin aynı işte görev alamayacağı şeklinde maddeye üçüncü fıkra eklendiği belirtilmiştir. Böylece, aynı uyuşmazlık hakkında daha önce kanaatini belirtmiş olan hâkimin daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hâkim tarafsızlığı bu yönüyle de sağlanmak istendiği vurgulanmıştır....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Öğretide "dava" olarak nitelendirilen ve mevzuat gereği esas kararı vermiş olan Mahkemece karara bağlanması gereken yargılamanın yenilenmesi (iadesi) talebine ilişkin davanın üç safhada incelenmesi esas olup Mahkeme, ilk önce yargılamanın yenilenmesi davasının mesmu (dinlenmeye değer, esasa girmek için yeterli) olup olmadığını re’sen araştırır, genel dava şartları veya yargılamanın yenilenmesi davası şartlarından birinin mevcut olmadığı kanısına varılırsa, yargılamanın yenilenmesi davası esasa girmeden mesmu olmadığından reddedilir, birinci aşamada yargılamanın yenilenmesi davasının mesmu olduğu kanısına varılırsa, esasa girilerek, ileri sürülen yargılamanın yenilenmesi sebebinin doğru (vârit) olup olmadığı araştılır, bu araştırma sonucunda, ileri sürülen yargılamanın yenilenmesi sebebinin doğru olmadığı kanısına varılırsa, yargılamanın yenilenmesi davası reddedilir, ileri sürülen yargılamanın yenilenmesi sebebinin doğru olduğu kanısına varılırsa yargılamanın...
Kanun metninde "yargılamanın yenilenmesi hâli" ifadesine yer verildiği hâlde anılan maddeye ilişkin komisyon değişiklik gerekçesinde ise; "Yargılamanın yenilenmesi talebi hâli" ifadesine yer verilerek talep hâlinde de önceki yargılamada görev yapan hâkimin aynı işte görev alamayacağı şeklinde maddeye üçüncü fıkra eklendiği belirtilmiştir....
