TMK'nin 725. maddesinin uygulanabilmesini haklı gösterecek en önemli koşul yapı malikinin iyiniyetli olmasıdır. Bu maddede iyi niyetin tanımı yapılmamışsa da aynı Kanunun 3. maddesinde hükme bağlanan sübjektif iyiniyet olduğunda kuşku yoktur. Yapı malikinin kendinden beklenen tüm dikkat ve özeni göstermesine karşın, sınırı aştığını bilmesi veya bilecek durumda olmaması yahut sınırı aşmasında yasaca korunabilecek bir nedenin bulunması onun iyiniyetini gösterir. Yapı yapan kişinin iyi niyetli olmaması aşırı zarar bulunup bulunmadığına bakılmaksızın taşan kısmın yıkılması sonucunu doğuracağından iyi niyet üzerinde önemle durulmalı, olaylar, karineler, tüm taraf delilleri bir arada özenle değerlendirilmelidir....
Diğer yandan özel hukuk sorumluluğu bakımından her zaman kusur (kast veya ihmal) unsurlarının bulunması zorunlu değildir. Bu gibi hallerde, zararın, hukuka aykırı bir davranıştan doğması yani objektif koşulu gerçekleşmesi yeterli olup, ayrıca subjektif koşula kusura ihtiyaç yoktur. Özellikle kusursuz sorumluluk hallerinde durum böyledir. Zarar, ihmalden de kaynaklanabilir ve ihmali bulunanlarda zarardan sorumlu olur. Yargılama sırasında yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Yapı Malikinin Sorumluluğu başlıklı 69. maddesinin 2. fıkrasında da “İntifa ve oturma hakkı sahipleri de binanın bakımındaki eksikliklerden doğan zararlardan malikle birlikte müteselsilen sorumludur” hükmü düzenlenmiştir. Açıklanan nedenlerle 818 sayılı B.K’nun 58. maddesi gereğince bina maliki meydana gelen zarardan kusursuz sorumlu olduğu gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddi doğru olmamış, hükmün bozulması gerekmiştir....
Bir binanın veya diğer yapı eserlerinin maliki, bunların yapımındaki eksikliklerden doğan zararlardan veya bakımındaki eksikliklerden doğan zararı gidermekle yükümlüdür. (TBK m.69; BK m.58) Yapı malikinin sorumluluğu, bir bina ya da diğer bir inşa eserinin bizatihi kendisinden kaynaklanan bir nedenle oluşan zarardan sorumluluğu kapsamakta olup, niteliği itibariyle kusursuz sorumluluk türlerinden "olağan sebep sorumluluğu"dur. Burada malike kurtuluş kanıtı sunma olanağı tanınmamıştır. Malik ancak illiyet bağını kesen sebeplerin (mücbir sebep, zarar görenin kendi kusuru, üçüncü kişinin ağır kusuru gibi) varlığı durumunda sorumluluktan kurtulabilir. Enerji nakil hatları, bölgede elektrik enerjisinin dağıtımını yerine getirmektedir. Bu faaliyet, varlığı ve niteliği itibariyle bir tehlike ve dolayısı ile zarar ihtimali taşıdığından, davalı şirketin sorumluluğu, bir sebep sorumluluğu olan kusursuz (objektif) sorumluluktur....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, bina malikinin sorumluluğundan kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Bir binanın veya diğer yapı eserlerinin maliki, bunların yapımındaki eksikliklerden doğan zararlardan veya bakımındaki eksikliklerden doğan zararı gidermekle yükümlüdür. (TBK m.69) Yapı malikinin sorumluluğu, bir bina ya da diğer bir inşa eserinin bizatihi kendisinden kaynaklanan bir nedenle oluşan zarardan sorumluluğu kapsamakta olup, niteliği itibariyle kusursuz sorumluluk türlerinden "olağan sebep sorumluluğu"dur. Burada malike kurtuluş kanıtı sunma olanağı tanınmamıştır. Malik ancak illiyet bağını kesen sebeplerin (mücbir sebep, zarar görenin kendi kusuru, üçüncü kişinin ağır kusuru gibi) varlığı durumunda sorumluluktan kurtulabilir....
A.Ş. ve bina malikinin kusurlarının bulunması durumunda, bu durumun antrepo işletmecisi ile bu şahıslar arasında değerlendirilmesi gerekmektedir. Davalı antrepo işletmecisinin kendisi dışında başka şahısların da kusuru bulunduğunu belirtip, bunu davacıya karşı ileri sürmesi vedia akti hükümleri gereğince mümkün değildir. Zira antrepo işletmecisinin emtianın saklanması korunması hususunda kusursuz, tam bir özen sorumluluğu bulunmaktadır. Özen sorumluluğuna aykırılık durumunda, kusur oranına bakılmaksızın meydana gelen zarardan sorumluluğu söz konusudur. Bina maliki ... Yapı Kooperatifi'nin sorumluluğuna gelince, yangının meydana geldiği tarihte yürürlükte bulunan eski borçlar kanununun 58. maddesine göre bina malikinin, binanın yapılmasından ve muhafazasından dolayı sorumluluğu bulunmaktadır. Bu madde içeriğinden açıkça anlaşıldığı üzere bina maliki, binanın yapılması ve bakımında bir kusuru bulunması durumunda meydana gelen zarardan sorumluluğu söz konusudur....
Yapı niteliğinde olan enerji nakil hattından kaynaklı elektrik çarpması sonucunda yaralanma olayından dolayı yapının esas sahibi olarak TEDAŞ ile diğer işletme hakkı sahibi davalı ... şirketinin birlikte sorumluluğu bulunmaktadır. Somut olayda, davacı davalılardan TEDAŞ'ın yapı sahibi olarak maliki olduğu, diğer davalının ise işletme hakkı devir sözleşmesiyle işletmekte bulunduğu enerji nakil hattından kaynaklı elektrik çarpması sonucunda yaralanmasından dolayı, asıl davada TEDAŞ'tan maddi tazminat (geçici ve sürekli iş göremezlik tazminatı) isteminde bulunmuştur. Elektrik enerjisinin, varlığı, nakli, dağıtımı ve niteliği itibariyle bir tehlike ve dolayısı ile zarar doğurma ihtimali taşıdığından, enerji nakil hatlarından dolayı TBK m.71 uyarınca işletme hakkı sahibi olan dağıtım şirketi ve yapı maliki olarak TEDAŞ ın enerji nakil hatları ile tesislerinin malik ve işleticisi ile birlikte "tehlike sorumluluğu" da bulunmaktadır....
Eldeki davaya bakmaya istinaf karar ilamında da değinildiği üzere mahkememiz görevlidir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 69. maddesinde düzenlenen bina ve yapı eseri malikinin sorumluluğu, kusursuz sorumluluk türü olan özen (olağan sebep) sorumluluğudur. 6098 sayılı TBK'nun 69/1. maddesinde "Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki, o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur." denilmektedir. Bina veya yapı eseri malikinin sorumluluğu, yapı eserinin yapımındaki bozukluğa veya bakımındaki eksikliğe dayanmaktadır. Sorumluluğun doğmasında, yapılıştaki bozukluk-bakım eksikliği ayrımının bir önemi bulunmamaktadır. Zira, malikin sorumlu olması için bakım eksikliği veya yapılıştaki bozukluktan herhangi birinin varlığı yeterli görülmektedir....
ye ait antrepoda çıkışında ve yayılmasında anılan davalının kusurlu olduğu, meydana gelen zarar nedeniyle poliçe kapsamında davalı sigorta şirketinin de sorumlu bulunduğu, davalı antrepo işletmecisinin kendisi dışında başka şahısların da kusuru bulunduğunu belirtip, bunu davacıya karşı ileri sürmesinin vedia akdi hükümleri gereğince mümkün olmadığı, bina malikinin, binada bulunan havalandırma boşluğunun yapımındaki kusuru nedeniyle yangının yayılmasında sorumluluğu olsa da, dava konusu olayda davacının makinesinin giriş kattaki antrepoda bulunması nedeniyle yapı malikinin bir kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle davalı ....hakkındaki davanın reddine, diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulü ile 18.500 EURO'nun tahsil tarihindeki kur üzerinden Devlet bankalarının bu para ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faizi ile anılan davalılardan tahsiline (davalılardan.... ...'...
Türk Medeni Kanun'un 725. maddesinin uygulanabilmesini haklı gösterecek en önemli koşul yapı malikinin iyi niyetli olmasıdır. Bu maddede iyi niyetin tanımı yapılmamışsa da aynı kanunun 3. maddesinde hükme bağlanan subjektif iyi niyet olduğunda kuşku yoktur. Yapı malikinin kendinden beklenen tüm dikkat ve özeni göstermesine karşın, sınırı aştığını bilmemesi veya bilecek durumda olmaması yahut sınırı aşmasında yasa korunabilecek bir nedenin bulunması onun iyi niyetini gösterir. Ancak, komşu taşınmaz malikinin veya o taşınmazda mülkiyetten başka ayni hak sahibi olup da zarar gören kimselerin taşınmaza el atıldığını öğrendikleri tarihten itibaren 15 ... içerisinde İtiraz etmeleri, yapı malikinin iyi niyetli sayılması olanağını ortadan kaldırır. İtiraz hiçbir şekle bağlı değildir....
Davadaki istemin dayanağını «taşınmaz malikinin sorumluluğu» başlıklı Türk Medeni Kanunun 730. maddesi oluşturur. Anılan madde hükmüne göre «bir taşınmaz malikinin mülkiyet hakkını bu hakkın yasal kısıtlamalarına aykırı kullanılması sonucunda zarar gören veya zarar tehlikesi ile karşılaşan kimse durumun eski hale getirilmesini, tehlikenin ve uğradığı zararın giderilmesini dava edebilir». Buradaki taşınmaz malikinin sorumluluğu kanunun emrettiği ... gösterme borcunun ihlaline dayanan bir kusursuz sorumluluk halidir. Yasanın 730. maddesinde kanun koyucu taşınmaz malikinin taşınmazını ... olarak kullanıp başkasına zarar vermemekle yükümlü kılmıştır. Taşınmaz malikinin taşınmazını ... olarak kullanıp başkasına zarar verip vermediğini saptamaktaki ölçü yerel adettir. Kuşkusuz yerel adet belirlemesinin yanında bu gibi davalarda çözüm ... ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden bilirkişi görüşüne de başvurmak gerekir....
