İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Karar davalı tarafından velayetin kaldırılmasına yönelik olarak istinaf edilmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava velayetin kaldırılması davasıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, bozmaya uygun işlem ve araştırma yapılmış olmasına, delillerin takdirinde bir yanlışlık bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir. 2-Mahkemece velayeti babada olan ortak çocuklar 17.11.2008 doğumlu ...., 17.11.2008 doğumlu ... ve 01.12.2010 doğumlu...'in velayetlerinin kaldırılması ile davacı anneye verilmesine karar verilmiştir. Toplanan delillerle ortaya çıkan durum yukarıda açıklanan şekilde velayetin kaldırılması şartlarının varlığına yeterli olmayıp, velayetin değiştirilmesine yol açar (TMK m. 183, 349)....
Dava, velayetin kaldırılması istemine ilişkindir. Dava, babaanne tarafından açılan torunları Burak can, Yiğit Eren, Kumsal Eylül'ün babalarının vefatı üzerine sadece annede bulunan velayetin kaldırılarak kendiisinin vasi olarak atanmaları için ihbarda bulunulması, talebini içeren davadır. Anne ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi; ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklamaları halinde hakim velayet hakkını kaldırabilir (TMK m.348). Velayetin kaldırılması kararı ana veya baba için ağır sonuçlar doğuran bir karardır. Asıl olan ana/babası sağ olan velayete tabi çocuğun, velayet altında bırakılmasıdır....
Dava, velayetin kaldırılması istemine ilişkindir. Dava, babaanne tarafından açılan torunları Burak can, Yiğit Eren, Kumsal Eylül'ün babalarının vefatı üzerine sadece annede bulunan velayetin kaldırılarak kendiisinin vasi olarak atanmaları için ihbarda bulunulması, talebini içeren davadır. Anne ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi; ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklamaları halinde hakim velayet hakkını kaldırabilir (TMK m.348). Velayetin kaldırılması kararı ana veya baba için ağır sonuçlar doğuran bir karardır. Asıl olan ana/babası sağ olan velayete tabi çocuğun, velayet altında bırakılmasıdır....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Çocukla Kişisel İlişkinin Azaltılması-Velâyetin Kaldırılması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı-karşı davacı tarafından, her iki dava yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Davalı-karşı davacının velâyetin değiştirilmesi davasının reddine yönelik temyiz dilekçesinin incelenmesinde; Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 362/1-ç maddesine göre çekişmesiz yargı islerinde verilen kararlar temyiz kanun yoluna başvurulamayacak olan kararlardandır. HMK'nın 382/2-b-13 üncü maddesinde "Velâyetin kaldırılması, velayetin eşlerden birinden alınarak diğerine verilmesi ve kaldırılan velayetin geri verilmesi” işleri çekişmesiz yargı işleri arasında sıralanmıştır....
Sulh Hukuk Mahkemesi ve ... 1 Asliye Hukuk (Aile mahkemesi sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik- görevszilik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, velayetin iadesi ve vasilik kararının iptali istemine ilşkinidir. Dosya kapsamından, babaları vefat eden ve annelerinin velayeti hükmen kaldırılan küçüklere, amcalarının vasi olarak atandığı anlaşılmaktadır. Davacı velayeti kaldırılan anne, valeyetin kendisine iadesi ile vasilik kararının kaldırılmasını talep etmektedir. Davanın açıldığı ... Asliye Hukuk (Aile mahkemesi Sıfatıyla) Mahkmesince, vasiliğin kaldırılması talebi yönünden dava tefrik edilerek, görevsizlik kararı verilmiştir. Somut olyda eldeki uyuşmazlık, vasiliğin iptali istemine ilşkinidir.Zira ... Asliye Hukuk mahkemesinde velayetin iadesi davası devam etmektedir. Türk Medeni Kanununun 404....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ; "... açılan dava velayetin kaldırılması davasıdır. Tanık anlatımları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; TMK.nın 348.maddesine göre velayetin nez'ine karar verilebilmesi için "ana-babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi, ana-babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması" hususlarının gerçekleşmesinin arandığı, olayımızda toplanan deliller, dinlenen tanık beyanları, sosyal inceleme raporuna göre; TMK.nın 348.maddesinde belirtilen velayetin kaldırılması şartlarının oluşmadığı anlaşılmakla; küçük Muhammet Emin yönünden davacıların davasının reddine, küçük Sümeyye Nur'un reşit olması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Velayetin kaldırılması veya çocuğun korunmasını gerektiren durumların varlığı halinde hakim istek üzerine veya kendiliğinden gerekli önemleri alır. Velayetin kaldırılmasını istemek sadece ana ve babaya tanınan haklardan değildir. Üçüncü kişiler de bu yönde dava açabilir. Taraf teşkili dava şartıdır. Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Bu hak; yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını, mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini içerir (HMK m.27). Dava, Türk Medeni Kanununun 348. maddesine dayalı velayetin kaldırılmasına ilişkindir. Velayetin kaldırılmasına ilişkin davalarda taraf teşkili sağlanmadan karar verilemez....
Sulh Hukuk Mahkemesince, vesayet altına alınması istenen küçüğün anne ve babasının velayeti altında olması nedeniyle vesayet kararı için öncelikle velayetin kaldırılmasının gerektiği, bu görevinde Aile Mahkemesinin görevi içinde olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi ise,davanın vesayete ilişkin olduğunu, velayete dair bir davanın bulunmadığını belirterek, görevsizlik yönünde karar vermiştir. Velayet altında bulunmayan her çocuk vesayet altına alınır.( TMK 409. m.) Somut olayda vesayeti istenilen çocuk, anne ve babası olan ... ile ...'ın velayeti altında bulunduğundan öncelikle velayetin kaldırılması koşullarının bulunup – bulunmadığının tartışılması gerekecektir. Velayetin değiştirilmesi ve kaldırılmasına ilişkin davalar Aile Mahkemesinin görevine girmektedir. Velayetin kaldırılmasına karar verilmesi halinde vasi tayini hususu gündeme geleceğinden Aile Mahkemesi görevlidir....
Velayetin kaldırılması veya ebeveynlerden birinden alınarak diğerine verilmesine, yahut kaldırılan velayetin iadesine ilişkin davalardaki yetki konusunda, Türk Medeni Kanununda aksine bir düzenleme bulunmadığına göre, Hukuk Muhakemeleri Kanunundaki "çekişmesiz yargı ile" ilgili genel yetki kuralı burada da uygulanacaktır. O halde, davacı kendi oturduğu yer mahkemesinde de bu davayı açabilir. Öyleyse, yetki itirazının reddi ile velayetin değiştirilmesi ile ilgili talebin esasının incelenmesi gerekirken, yasal olmayan gerekçe ile yetkisizlik kararı verilmesi doğru bulunmamıştır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, oybirliğiyle karar verildi.13.01.2015(Salı)...
