Dava, evlilik birliği içinde doğan çocuğun doğumla kazandığı "Özkan" aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin boşanma sonrası edindiği "..." soyadı ile değiştirilmesi talebine ilişkindir ve velayet hakkına dayanılarak açılmıştır. Başka bir ifade ile, soyadının değiştirilmesi talep edilen ... ve ... ergin kişi değil, çocuktur. Dava dilekçesindeki iddiaya göre de davacı annenin velayeti altındadır. Buna göre; taraflar arasındaki uyuşmazlık, evlilik birliği içinde doğan çocuğun, evlilik içinde doğumla kazandığı soyadının, davacı annesinin soyadı ile değiştirilmesinin mümkün olup olmadığı noktasındadır. Çocuğun soyadı TMK'nun soybağının hükümleri başlıklı beşinci ayırımda yer alan 321 ve devamı maddelerinde, velayet hakkı ve kapsamı ise, 6. ayırımda yer alan 335 ve devamı maddelerinde düzenlendiğine göre, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi mi, yoksa Aile Mahkemesi mi olduğu hususunun öncelikle çözümlenmesi gerekir....
Bu çocuklar babanın soyadını alır ve aile kütüklerinde babalarının hanesine yazılırlar." hükümlerine yer verilmiştir. Anayasa Mahkemesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 321. maddesindeki “Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin soyadını taşır." hükmünün Anayasaya aykırı olmadığına karar vermiş, buradaki “aile soyadı” deyiminden babanın soyadının anlaşılacağını belirtmiştir. (AYM, 02.07.2009, 2005/114 E. -2009/105 K.). Velayet hakkının kapsamı Türk Medeni Kanunun 339. maddesinde düzenlenmiş olup buna göre velayetin kapsamında yer alan çocuğun adının ana ve babası tarafından konulacağı belirtilmiştir. Somut olayda, dava dilekçesinde küçük olup velayeti annede bulunan ...'in soyadının "Akbuğa" olarak değiştirilmesi istenmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Evlilik dışı doğan çocuğun tanıma ile kazandığı "Akdemir" aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin "Akbuğa" soyadı ile değiştirilmesi talebidir ve dava velayet hakkına dayanılarak açılmıştır....
Somut olayda, dava dilekçesinde mahkemeden velayet hakkı kendisinde olan davacının kızı Nisanur'un "AYDEMİR" olan soyadının "POYRAZ" olarak değiştirilmesi istenilmiştir. Uyuşmazlık, evlilik birliği dışında doğan, dava tarihi itibariyle reşit olmayan Nisanur'un, babanın tanımasıyla kazandığı soyadının, annesinin soyadı ile değiştirilmesinin mümkün olup olmadığı noktasındadır. Çocuğun soyadı TMK'nın soybağının hükümleri başlıklı beşinci ayırımda yer alan 321 ve devamı maddelerinde, velayet hakkı ve kapsamı ise, 6. ayırımda yer alan 335 ve devamı maddelerinde düzenlendiğinden, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi mi, yoksa Aile Mahkemesi mi olduğu hususunun öncelikle çözümlenmesi gerekir. Göreve ilişkin sorunun çözümü; çocuğa soyadını kazandıran pozitif hukuk normlarıyla ve çocuğun tanımayla kazandığı soyadını belirleme hakkının velayet hakkının kapsamında bulunup bulunmadığıyla yakından ilgilidir....
Anayasa Mahkemesi’nin 25.06.2015 ve 2013/3434 numaralı, 11.11.2015 tarih ve 2013/9880 numaralı, 20.07.2017 tarih ve 2014/1826 numaralı bireysel başvuru kararlarında ise; velayet hakkı tevdi edilen çocuğun soyadının kendi soyadı ile değiştirilmesi yönündeki talebin, velayet hakkı ve bu kapsamdaki yetkilerin kullanımı ile ilgili olması sebebiyle Anayasa’nın 20. maddesi kapsamında ele alınması gereken bir hukuki değer olduğunu, koruma, bakım ve gözetim hakkı veya benzer terimlerle ifade edilen velayet hakkı kapsamında, çocuğun soyadını belirleme hakkının da yer aldığını, eşlerin evliliğin devamı boyunca ve boşanmada sahip oldukları hak ve yükümlülükler bakımından aynı hukuksal konumda olduğunu, erkeğe velayet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını belirleme hakkının kadına tanınmamasının, velayet hakkının kullanılması bakımından cinsiyete dayalı farklı bir muamele teşkil ettiğini, çocuğun bir aileye mensubiyetinin belirlenmesi amacıyla bir soyadı taşıması ile nüfus kütüklerindeki kayıtların...
Aile Mahkemesi'nin 27/03/2019 tarih 2019/305 Esas 2019/268 Karar sayılı kesinleşen kararı ile anlaşmalı olarak boşandıklarını, ortak çocuk ...’in velayetinin tarafına verildiğini, ortak çocuk ... ile aynı çatı altında yaşıyor olmalarına rağmen farklı soyadını kullanmaları sebebiyle problem yaşadıklarını, çocuğun eğitim hayatına başladığından beri okul toplantılarında ve resmi kurumlarda problemler çıktığını iddia ederek ortak çocuğun ... olan soyadının kendi soyadı olan Akkuş olarak değiştirilmesini talep ve dava etmiş, ilk derece mahkemesince “velâyet hakkı tevdi edilen annenin çocuğun soyadının kendi soyadı ile değiştirilmesi yönündeki talebinin velâyet hakkı kapsamındaki yetkilerin kullanımı ile ilgili olduğu, velâyet hakkı kapsamında çocuğun soyadını belirleme hakkının da yer aldığı, aynı hukuksal konumda olan erkeğe velâyet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını belirleme hakkının kadına tanınmamasının velâyet hakkının kullanılması bakımından cinsiyete dayalı farklı bir muamele...
Evlilik birliği içinde doğan çocuğun doğumla kazandığı "Ayhan" aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin kızlık soy ismi olan "Koldemir" soyadı ile değiştirilmesi talebidir ve dava velayet hakkına dayanılarak açılmıştır. Başka bir ifade ile, soyadının değiştirilmesi talep edilen Asil Ayhan ergin kişi değil, çocuktur. Buna göre; taraflar arasındaki uyuşmazlık, evlilik birliği içinde doğan çocuğun, evlilik içinde doğumla kazandığı soyadının, davacı annesinin soyadı ile değiştirilmesinin mümkün olup olmadığı noktasındadır. Çocuğun soyadı TMK'nin soybağının hükümleri başlıklı beşinci ayırımda yer alan 321 ve devamı maddelerinde, velayet hakkı ve kapsamı ise, 6. ayırımda yer alan 335 ve devamı maddelerinde düzenlendiğine göre, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi mi, yoksa Aile Mahkemesi mi olduğu hususunun öncelikle çözümlenmesi gerekir....
Dava, evlilik birliği içinde doğan çocuğun doğumla kazandığı "..." aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin eşinin ölümü sonrası edindiği "..." soyadı ile değiştirilmesi talebine ilişkindir ve velayet hakkına dayanılarak açılmıştır. Başka bir ifade ile, soyadının değiştirilmesi talep edilen .... ergin kişi değil, çocuktur ve davacı annenin velayeti altındadır. Buna göre; taraflar arasındaki uyuşmazlık, evlilik birliği içinde doğan çocuğun, evlilik içinde doğumla kazandığı soyadının, davacı annesinin soyadı ile değiştirilmesinin mümkün olup olmadığı noktasındadır. Çocuğun soyadı TMK'nun soybağının hükümleri başlıklı beşinci ayırımda yer alan 321 ve devamı maddelerinde, velayet hakkı ve kapsamı ise, 6. ayırımda yer alan 335 ve devamı maddelerinde düzenlendiğine göre, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi mi, yoksa Aile Mahkemesi mi olduğu hususunun öncelikle çözümlenmesi gerekir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2017/903 E 2017/1033 K sayılı kararı ile Balıkçı olan soyadını Karahanlı ile değiştirdiğini ve soyadını değiştirmeden önce müşterek çocuğa ya da davacı anneye bilgi vermediğini, çocuğun bu durumu yüzme kursunda tesadüfen öğrendiğini, çocuğun soyadının annesinin soyadı ile aynı olmasının çocuğun üstün yararına uygun olduğunu beyanla, müşterek çocuk Cankat'ın Karahanlı olan soyadının, davacı annenin soyadı olan Cantürk ile değiştirilmesine, ayrıca çocuğun Cankat olan isminin Enes olarak değiştirilmesine, bunun kabul edilmemesi halinde Enes isminin eklenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı baba, cevap dilekçesinde özetle; boşandığı eşinin müşterek çocuğun soyadının değiştirilmesine yönelik açtığı davaya muvafakat ettiğini beyan etmiştir. Nüfus temsilcisi, cevap dilekçesinde özetle; Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün 19/03/2012 tarihli E. 35943 sayılı yazısı doğrultusunda davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Yapılan yargılama ve toplanan delillerden; her ne kadar davacı vekili annenin müşterek çocuğun okulunda sınıf annesi olması nedeni ile annesi ile soyadının farklı olmasının diğer çocuklarca sorgulanmasından rahatsız olduğunu, davalı babanın çocuğun hayatında yer almadığını belirterek, müşterek çocuğun soyadının annenin soyadı ile değiştirilmesini talep etmiş ise de; davacı tanık beyanlarından müşterek çocuğun soyadının annesinin soyadından farklı olması nedeni ile bir sorun yaşayıp yaşamadığı konusunda bilgilerinin olmadığını söyledikleri, dosya kapsamından çocuğun dava tarihine kadar farklı şehirde yaşayan babası ile Şubat ve yaz tatillerinde onu yanına alarak kişisel ilişkiyi gerçekleştirdikleri, yargılama sırasında çocuk ve baba arasında tarafların boşanmalarına ilişkin sebeple tartışma çıkması üzerine kişisel ilişkinin kurulmadığı, çocuğun da bu sebeple babaya karşı öfkeli olduğu anlaşılmaktadır....
Bu çocuklar babanın soyadını alır ve aile kütüklerinde babalarının hanesine yazılırlar." hükümlerine yer verilmiştir. Anayasa Mahkemesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 321. maddesindeki “Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin soyadını taşır." hükmünün Anayasaya aykırı olmadığına karar vermiş, buradaki “aile soyadı” deyiminden babanın soyadının anlaşılacağını belirtmiştir. (AYM, 02.07.2009 tarihli ve 2005/114 E. -2009/105 K.). Velayet hakkının kapsamı Türk Medeni Kanunu'nun 339. maddesinde düzenlenmiş olup buna göre velayetin kapsamında yer alan çocuğun adının ana ve babası tarafından konulacağı belirtilmiştir. Somut olayda, dava dilekçesinde küçük olup velayeti annede bulunan ... ve ...'nin "..." olan soyadının "..." olarak değiştirilmesi istenmiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir....
