Türk Medeni Kanunu 557- 559 maddeleri arasında düzenlenen ölüme bağlı tasarrufun esasa ilişkin iptal sebepleri ehliyetsizlik, irade sakatlığı, hukuka aykırılık ve ahlaka aykırılık olarak düzenlenmiş, şekle ilişkin iptal sebeplerinin ise ölüme bağlı tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılması hali olarak belirlenmiştir. Vasiyetnamenin iptali sebepleri Türk Medeni Kanunu'nun 557 ve 558. maddelerinde sınırlı bir şekilde gösterilmiştir. Davacı bu iptal nedenleri bakımından delil sunmalıdır. Türk Medeni Kanunu'nun 558. maddesinde; ölüme bağlı tasarrufun iptali davasında uygulanacak usul hükümleri gösterilmiştir. Buna göre 558. maddenin 1.fıkrasında iptal davasının "tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından açılabileceği" öngörülmüştür....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacılar T4 vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; vasiyetnamenin açık olmadığını, bu haliyle vasiyetin zaten anlamsız olduğunu, muris ölümü halinde zaten kendisine kalmayacak mallar hakkında vasiyette bulunduğunu, vasiyetnamenin şekil şartlarına haiz olmadığı gibi irade fesadı hallerinin de bulunduğunu bu sebeple ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak vasiyetnamenin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava vasiyetnamenin iptali ve tenkis isteğine ilişkindir. Türk Medeni Kanunu'nun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; ehliyetsizlik, vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir....
Noterliğince düzenlenen 05/03/2003 tarihli ve 3808 yevmiye nolu vasiyetnamesi ile bu kez tüm mal varlığını davalıya bıraktığını öğrendiğini, 05/03/2003 tarihli vasiyetnamenin ehliyetsizlik ve irade sakatlığı nedenleriyle geçersiz olduğunu ileri sürerek; vasiyetnamenin iptalini talep etmiştir. Davalı; miras bırakana kendisi tarafından bakıldığını, fiil ehliyeti yerinde olan mirasbırakanın kendi arzusuyla yapmış olduğu 05/03/2003 tarihli vasiyetnamesi ile önceki vasiyetinden döndüğünü savunarak, davanın reddini istemiştir. Asli Müdahil ... ; miras bırakanın yasal mirasçısı olduğunu, davaya konu vasiyetnameye dayanak sağlık raporuna itibar edilemeyeceğini, davalının hileli hareketleri ve baskısı sonucu düzenlenen vasiyetnamenin geçersiz olduğunu, bir an için vasiyetnemenin geçerli olduğu kabul edilse bile, ilgili video kayıtları incelendiğinde murisin vasiyetinden döndüğünün anlaşılacağını savunarak, vasiyetnamenin iptalini istemiştir....
Davacı yan davadaki ehliyetsizlik iddiasını değiştirdiğinden bu yönde inceleme yapılmamıştır. Kaldı ki mahkememiz duruşmalarında murisin tedavi gördüğü hastanelere bila ikmal cevap verilmiştir. Diğer davacı T2 ise davayı takip etmemiştir, onun yönünden açılmamış sayılması kararı, davacı T1 yönünden ise vasiyetnamenin iptalini gerektirir bir durum mevcut olmadığından" gerekçeleri ile; 1- Davacı T1 tarafından açılan davanın esastan REDDİNE, dair karar verilmiştir. Dairemizce verilmiş olan 13/10/2021 tarih ve 2021/1676 esas 2021/1987 karar sayılı kararımız "Davacı ehliyetsizlik nedenine dayalı vasiyetnamenin iptali istemine ilişkindir. Hemen belirtmek gerekir ki; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 11.4.1990 gün ve 1990/1–152, 1990/236 sayılı kararında vurgulandığı gibi, davada dayanılan maddi olaylar bakımından birkaç hukuki nedenin bir arada gösterilmesinde ilke olarak usul ve yasaya aykırı bir yön yoktur....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu, açılan davanın kabulü gerektiğini, vasiyetnamenin düzenlenmesine katılması yasak olan tanıkların katıldığını, bu yönden şeklen geçersiz olduğunu, bu nedenlerle yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Açılan dava, vasiyetnamenin ehliyetsizlik ve şekil eksikliği hukuki nedenlerine dayalı iptali istemine ilişkindir. TMK'nın 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; ehliyetsizlik, vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir....
Gerekçe ve Sonuç İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin 22.12.2021 tarihli ve 2020/876 Esas, 2021/2783 Karar sayılı kararındaki "...davacı taraf; ehliyetsizlik, irade sakatlığı ve şekil eksikliği nedenine dayanmıştır....
Ölüme bağlı tasarrufun iptali TMK' nın 557- 559.maddeleri arasında düzenlenmiş olup, buna göre tasarruf miras bırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapıldıysa, tasarruf, yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa, tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler, hukuka ve ahlaka aykırı ise, tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış ise, bu sınırlı sebeplere dayalı olarak vasiyetnamenin iptalini talep edilebileceği belirtilmiştir. Ölüme bağlı tasarrufun iptal sebepleri esasa ilişkin ve şekle ilişkin iptal sebepleri olarak iki bölümde incelenebilir. Ölüme bağlı tasarrufun esasa ilişkin iptal sebepleri ehliyetsizlik, irade sakatlığı, hukuka aykırılık ve ahlaka aykırılıktır. Şekle ilişkin iptal sebebine gelince, ölüme bağlı bir tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa iptal davasına konu olabilir. Davacı bu iptal nedenleri bakımından delil sunmalıdır....
Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar ..., İsmigül Köprülü, ... vekili tarafından, davalılar ... ve ... aleyhine 14/11/2011 tarihinde verilen dilekçeyle vasiyetnamenin ehliyetsizlik nedeni ile iptali terditli tenkis; birleştirilen dava davacıları ..., İsmigül Köprülü, ... vekili tarafından, birleştirilen davalılar ..., ..., ... aleyhine 14/11/2011 gününde verilen dilekçeyle tapudaki bağış işleminin ehliyetsizlik nedeniyle iptali, tapudaki satış işleminin muvazaa nedeniyle iptali terditli tapudaki bağış işleminin muris muvazaası nedeniyle iptali, tapudaki satış işleminin muvazaa nedeniyle iptali terditli tenkis; birleştirilen davada davacısı ... vekili tarafından birleştirilen davada davalılar ... ve ... aleyhine 15/11/2011 gününde verilen dilekçe ile vasiyetnamenin ehliyetsizlik nedeniyle iptali terditli tenkis; birleştirilen davada davacı ... vekili tarafından, birleştirilen davada davalı ... aleyhine 17/02/2011 gününde verilen dilekçe ile vasiyetnamenin ehliyetsizlik nedeniyle iptali terditli...
Bu nedenle dava, vasiyetnamenin ehliyetsizlik ve irade sakatlığı nedenleriyle iptali, mirasçılıktan çıkarmanın iptali ve tenkis isteklerine ilişkindir. 5.2.Vasiyetnamenin iptali, mirasçılıktan çıkarmanın iptali ve tenkisi davaları, ölüme bağlı tasarrufun iptal edilmesinde çıkarı olan mirasçı tarafından, ölüme bağlı tasarruftan yararlanan kişilere karşı açılabilecektir. Bu nedenledir ki, iş bu davalarda mahkemenin öncelikle yapması gereken; taraf teşkilini sağlamaktır. 5.3.Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır. (TMK. 511/2) Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.(TMK. 511/3) Bu yasal hüküm gereği, davada husumetin çıkarmadan ve vasiyetnameden yararlananlara yöneltilmesi zorunludur....
in tapu ile . maliki bulunduğu taşınmazdaki hak ve hissesinin tamamını 13.04.1999 tarihli vasiyetname ile davalıya bağışladığını, vasiyetnamenin düzenlendiği tarihte murisin temyiz kudretini haiz olmadığını, heyet raporu alınması gerekirken sadece bir doktor tarafından düzenlenen raporla işlem yapıldığını, davalının kendisi ile evlenmeyeceği yönünde baskı kurduğunu, düzenlenen vasiyetname ile saklı paylarının ihlal edildiğini ileri sürerek, vasiyetnamenin iptaline ve tenkise karar verilmesini istemişlerdir. Davalı,yersiz olan davanın reddini dilemiştir. Mahkemece; BK.nun 31.maddesi (irade sakatlığı) koşullarının oluşmadığı, korkutma, aldatma ve yanıltma olmadığı, özellikle murisin saklı payları zedeleme kasdının bulunmadığı, asıl amacının ölünceye kadar bakma şartıyla taşınmazı eşine devretme iradesini taşıdığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz edilmiştir....
