Mah. ............mevkiinde bulunan .........Blok .......... nolu ............ arsa paylı üçüncü kat mesken vasıflı taşınmazı ve taşınmaz içerisindeki bilumum ev eşyalarını müvekkiline bıraktığını; vasiyetnamenin, Elazığ 2.Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/166 E.-565 K.sayılı ilamı ile açıldığını ileri sürerek; vasiyetnamenin tenfizi ile vasiyetnamede yazılı taşınmazın muris adına olan tapu kaydının iptaline ve davacı adına tesciline, taşınmaz içerisindeki bilumum ev eşyalarının da vasiyetnamede belirtildiği şekilde tanınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece; davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılardan F.. Ö.. tarafından temyiz edilmiştir. Vasiyetnamenin yerine getirilebilmesi için her şeyden önce vasiyetnamenin açıldığının ve iptali için yasada öngörülen sürenin geçtiğinin belirlenmesi gerekir....
2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/289 E. - 2009/441 K. sayılı dosyasının incelenmesinde; davalılar ... tarafından diğer davalılar... ve ... aleyhine dava konusu vasiyetnamenin ehliyetsizlik nedeniyle iptali istenilmiş, mahkemece ehliyetsizlik nedeniyle vasiyetnamenin iptaline karar verilmiş, hüküm derecattan geçerek kesinleşmiş ise de, davacının bu davanın tarafı olmadığı anlaşılmıştır.Yerleşmiş Yargıtay uygulamalarına göre, vasiyetnamenin iptali davaları sadece bu davanın tarafları açısından hüküm ifade eder....
Kanununun 596.maddesinin ise; vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın tesliminden başlayarak bir ay içinde mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hakimi tarafından açılacağı vasiyetname açılırken belirlenen mirasçılar ile varsa diğer ilgililerin açılması sırasında diledikleri takdirinde hazır bulunmak üzere çağrılacakları hüküm altına alınmıştır. Görüldüğü gibi Sulh hakiminin görevi vasiyetnameyi açarak ilgililere tebliğ etmek ve gerekli görüldüğü takdirde yasada sayılan diğer geçici önlemleri almaktır. Sulh hakiminden vasiyetin okunmasını istemek ayni bir hakkın geçirilmesi isteği niteliğinde olmadığından, vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakmaksızın hakimce "vasiyetnamenin açılmış sayılmasına" karar vermekle yetinilmesi gerekmektedir....
Yine, vasiyetnamenin yerine getirilebilmesi için her şeyden önce vasiyetnamenin açıldığının ve iptali için yasada öngörülen sürenin geçtiğinin belirlenmesi gerekir. Vasiyetname Sulh Hukuk hakimi tarafından usule uygun açılıp okunmadıkça yerine getirilmesi istenemez. Somut olayda, vasiyetçi ... ... ... 14.09.1979 tarihinde vefat etmiştir. Vasiyetname Torul Noterliğinin yazısı üzerine mahkemeye intikal etmiştir. Sulh Hukuk Hakimi her ne kadar vasiyetnamenin açılmasına karar vermiş ise de dosyada murise ait veraset belgesi bulunmadığı gibi tüm mirasçılara TMK 595,596 ve 597. madde hükümleri gereğince tebligat yapılmadığı da anlaşılmaktadır. Diğer taraftan gerek vasiyetnamenin açılması davasında ve gerekse de bu vasiyetnamenin tenfizi davasında tüm mirasçılar davaya dahil edilmemiş ve taraf teşkili sağlanmamıştır....
Davacı tarafından vasiyetnamenin aslı da sunulduğuna göre yapılacak iş öncelikle vasiyetnamenin “geçerli olup olmadığına bakılmaksızın” tesliminden başlayarak bir ay içinde mirasbırakanın yerleşim yeri “sulh hâkimi” tarafından açılıp ve ilgililere okunmasını sağlamaktır. Görev kamu düzenine ilişkindir. Yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınır. Bu sebeplerle değerli çoğunluğun “farklı görüşüne” katılmıyorum....
TMK'nun 595.maddesi gereğince; mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen sulh hakimine teslimi zorunlu olup, vasiyetname teslimden başlayarak bir ay içinde açılır ve ilgililere okunur. Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Ayrıca, vasiyetnamenin tenfizi davasında öncelikle dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığı araştırılarak vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihli şerhini içerir onaylı sureti getirtilerek, dosya içine konulması gerekir. Somut olayda; muris ...’e ait ... Noterliği’nin 05.12.2013 tarih ve 5841 yevmiye no’lu vasiyetnamesine ilişkin, ... Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2014/13 E. 2014/48 K. sayılı dosyası ile vasiyetnamenin açılmasına karar verilmiş ise de; hüküm, taraflara tebliğ edilmemiş olup bu hali ile henüz derdest dava hükmündedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki vasiyetnamenin açılması davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, vasiyetnamenin açılmasına yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde ... tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davada; müteveffa ...'e ait ... 2. Noterliği'nin 00363 yevmiye sayılı ve 01/06/2013 tarihli vasiyetnamesinin açılıp okunması talep edilmiş; mahkemece vasiyetnamelerin açılıp okunduğunun tespitine karar verilmiş; hüküm ... tarafından temyiz edilmiştir. Dava; vasiyetnamenin açılması istemine ilişkindir. Vasiyetnamenin açılması; vasiyetname ile ilgili işlemlerden biri olup; vasiyetnamede bulunan tasarrufların içeriğinin anlaşılabilmesi ancak vasiyetnamenin açılması ile mümkündür....
Noterliği'nden onaylı 30.11.2010 tarih, 11302 yevmiye numaralı vasiyetnamenin, ... 1. Noterliği'nden onaylı 10.03.2011 tarih, ... yevmiye numaralı vasiyetnamenin ve yine Salih 1.Noterliği'nden onaylı 25.08.2011 tarih, ... yevmiye numaralı vasiyetnamenin açılmasına ilişkin işlemlerin, ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2012/486 esas sayılı dosyasında devam ettiği, dosyanın halen derdest olduğu ve tüm mirasçıların davaya dahil edilmesi için bir kısım tebligat işlemlerinin devam ettiği anlaşılmıştır. Buna göre mahkemece, dava konusu vasiyetnamelere ilişkin, ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2012/712 esas, 2015/1551 karar sayılı vasiyetnamenin açılması dosyası ile yine ......
Vasiyetnamenin açılması; vasiyetname ile ilgili işlemlerden biri olup; vasiyetnamede bulunan tasarrufların içeriğinin anlaşılabilmesi ancak vasiyetnamenin açılması ile mümkündür. TMK'nın 596.maddesinde vasiyetnamenin mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hakimi tarafından açılıp, ilgililere okunacağı, 597.maddesinde de, mirasta hak sahibi olanların herbirine gideri terekeye ait olmak üzere vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneğinin tebliğ edileceği hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin sulh hukuk mahkemesine teslimi zorunludur....
Davada, TMK'nın 596. maddesi gereğince vasiyetnamenin açılması ile ilgililere okunması talep edilmiştir. TMK'nun 596/2. maddesinde “Bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer vasiyetnamenin açılması sırasında diledikleri taktirde hazır bulmak üzere çağrılır” hükmü, aynı kanunun 597/2. maddesinde “Mirasta hak sahibi olanların her birine gideri terekeye ait olmak üzere, vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneği hakim tarafından tebliğ edilir" hükmü getirilmiştir. Vasiyetnamenin açılıp okunduğunun tespit edilmesinin amacı mirasçıları ve lehine kazandırma yapılan kişileri bilgilendirme ve yasal haklarını kullanmaya temine yönelik bir işlemdir. Vasiyetnamenin açılıp okunması davası hasımsız bir dava olmadığı için taraf teşkili sağlandıktan sonra görülmesi gerekir. 6100 sayılı HMK'nun 114/1-d maddesi gereğince taraf teşkili dava şartı olduğundan, HMK'nun 115. maddesinin 1. 2. ve 3. fıkrasında açıklanan dava şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması gerekir....
