Birleşen davada ise Hazine, Adalar’da bulunan “Zemini Şehzade Mehmet Vakfının” gayri sahih vakıflardan olup, aşar ve rüsumatı vakfedilen yerlerden olduğunu, sahih vakıflardan olmadığı için bu yerlerde vakıflar idaresinin ayni bir hakkının bulunmadığını, tapu kayıtlarında yer alan vakıf şerhinin yasal dayanağının olmadığını ileri sürerek 38 ada 5, 160 ada 11, 162 ada 5, 163 ada 1, 158 ada 7, 75 ada 11, 76 ada 11, 80 ada 2, 81 ada 24, 25; 85 ada 33, 97 ada 13, 98 ada 15, 110 ada 1, 2, 112 ada 5, 179 ada 10, 182 ada 9, 12, 18, 53, 105 ada 34, 126 ada 19, 22 ada 2, 25 ada 1, 26 ada 1, 39 ada 3, 40 ada 3, 52 ada 19, 188 ada 4, 189 ada 9, 196 ada 11 ve 244 ada 24 parsel sayılı taşınmazlardaki vakıf şerhinin taviz bedeli ödenmeksizin terkinine karar verilmesini istemiştir....
Mahkemece evrak üzerinde 8.2.2012 tarih vöe 2010/101-310 esas-karar sayılı ek kararla taviz bedeli olarak 129.000 TL nin %33.57 si olan 43.305.30 TL sinin %10 nun taviz bedeli olarak belirlenmesine ve bu miktarın vekıflar idaresi adına taviz bedeli olarak yatırılmasına karar verilmiştir. 20.02.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5737 Sayılı Vakıflar Kanununun 18. maddesinde taviz bedelinin paydaşlığın giderilmesi davasının sonucu satışına karar verilen taşınmazın satışından elde edilecek bedel üzerinden hesaplanacağı, taviz bedelinin tamamı vakıf adına ödenmedikçe taşınmaz üzerindeki temliki tasarrufların tapu dairelerince tescil olunmayacağı düzenlenmiştir. Taşınmaz ihale suretiyle satılmış ve mülkiyet ihale anında alıcısına geçmiştir. O halde taviz bedelinin taşınmazın ihale ile belirlenen taşınmazın değeri üzerinden belirlenmesi gerekir....
A.Ş'nin hazine adına kayıtlı, İstanbul ili, Şişli ilçesi, 10624 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın 23,00 m2'ye karşılık gelen hissesini 12.03.2021 tarihinde 822.500,00TL bedel karşılığında satın aldığını, taşınmazın kaydında Sultan Beyazıt Vakfı'nın şerhinin bulunduğunu, satış işlemlerinin ikmali ve bu şerhin terkini için müvekkili şirketler adına T1 Ve T1 tarafından davalı kurumun banka hesabına satış tarihinden önce 10.03.2021 tarihinde 195.248,00TL taviz bedeli ödendiğini, müvekkili şirketlerden alınan vakıf taviz bedeline dayanak vakıf şerhinin hukuka aykırı olarak konulduğunu, adı geçen vakfın gayrı sahih olması nedeniyle bu bedellerin iadesi gerektiğini, dava konusu taşınmazın kaydına konulan şerh yönünden adı geçen vakıfın hukuksal nitelikleri taşımadığını belirterek müvekkili şirketler tarafından davalıya ödemek zorunda kalınan 195.248,00TL nin hisseleri oranında ödedikleri 121.834,75TL'nın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile T1 Ve T1...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 26.09.2007 gününde verilen dilekçe ile tapuda vakıf şerhinin terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 08.05.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Dava, vakıf şerhinin terkini istemiyle açılmıştır. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece vakfa ait taşınmaz ilçe merkezinde bulunduğundan ve vakıfname sahih bir vakfa ait olduğundan bahisle dava reddedilmiştir. 27.02.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5737 sayılı ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki vakıf şerhinin terkini değilse taviz bedelinin tenzili ve tesbiti davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 13.11.2009 gün ve 2009/12217 - 12887 sayılı ilamiyle bozulmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı şirket vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece verilen karar, Dairemizce yasal ve hukuki dayanakları gösterilmek suretiyle bozulmuştur. Taviz bedelinin belirlenmesinde kuşkusuz zemin üzerine sonradan yapılmış bina değerlerinin nazara alınması gerekmez. Karar düzeltme istemi HUMK’nun 440. maddesindeki nedenlerden hiçbirisine dayanmamaktadır. Bu nedenle yerinde olmayan istemin reddi gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili, dava dilekçesi ile; davacıların miras bırakanı ...ye ait olan ...nolu parsel sayılı taşınmazın üzerinde gayrisahih vakıf olan ...bu şerhin terkini için 17/01/2013 tarihinde ...ne 56.783,50 TL taviz bedeli ödediklerini, vakfın gayrisahih olması nedeni ile taviz bedeli ödenmesi gerekmediğini belirterek ödenen taviz bedelinin ödeme tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, cevap dilekçesi ile; davanın reddini istemiştir....
Dava, vakıf taviz bedelinin istirdadı istemine ilişkindir. Dosya kapsamından mahkemece dosya üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonunda üniversite öğretim üyesi bilirkişi raporunda; Kadim köy, kasaba ve şehir merkezinde kalan mülk topraklardan olduğu gerekçesiyle taviz bedelinin iadesi şartının oluşmadığını mütalaa etmiştir. Mahkemece mahallinde bilirkişi heyetiyle keşif yapıldığı,vakıf hukuku uzmanı olan bilirkişilerin taşınmazın 5737 Sayılı Kanunun 18. maddesi anlamında taviz bedelini gerektiren sahih vakıflardaki mukataa olmadığını tespit ettikleri görülmüştür. Mahkemece ikinci kez yapılan keşifte borçlar hukuku alanında uzman bilirkişinin dava konusu taşınmazın vakfiyede yer alan taşınmaz olduğu, vakfiye ve kök tapu kaydı incelendiğinde vakfedilen yerin miri arazi niteliği taşıdığı, vakıf kaydının gayri sahih olduğu için taviz bedeli ödenmesinin gerekmeyeceği bu bakımdan ödenen taviz bedelinin geri istenebileceğini mütalaa ettiği görülmüştür....
Sözü edilen 5737 Sayılı Vakıflar Kanununun 18.maddesi hükmüne göre; “Tapu kayıtlarında, icareteyn ve mukataalı vakıf şerhi bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde veya tasarrufundaki taşınmazlar, işlem tarihindeki emlak vergisi değerinin yüzde onu oranında taviz bedeli alınarak serbest tasarrufa terk edilir. Ancak miri arazilerden mukataalı hayrata tahsis edilmeyenler ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlar tavize tâbi değildir.” Yasanın 3.maddesinde yapılan tanıma göre de, mukataalı vakıf: zemini vakfa üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder.Hal böyle olunca somut uyuşmazlığının çözümü için, kayda işlenen ......
Bu nedenle ... oğlu ... mirasçıları tarafından tapu iptali ve tescil davası açmışlarsa veya açarlarsa o davanın sonucunun beklenmesi, açmamışlarsa veya açmazlarsa davacıların eldeki vakıf şerhinin terkini davasının esasına girilerek incelenmesi gerekir. Diğer yandan davalı Tapu Sicil Müdürlüğünün ... Böle Müdürlüğüne yazmış olduğu 24.09.2001 tarih 2876 sayılı yazısında "6 sayılı prasel üzerindeki vakıf şerhinin 03.01.1951 tarih ve 364 yevmiye ile terkin edildiği ancak yaptıkları incelemede dosyasında böyle bir çeşit terkin evrakı olmadığı gibi yevmiye defterinin incelenmesinden bu yevmiyenin ipotek işlemi ile ilgili olarak başka bir taşınmaz ait olduğu tespit edilerek sonuçta vakfıyesinin terkin edilmediği " bildirilmiştir. Bu yazı üzerine tapu kaydına 26.07.2002 tarih 2133 yevmiye numarası ile " bir muamele esnasında taviz bedeli ile ilgili olarak ... Bölge Müdürlüğüne sorulacaktır, yazı dosyasındadır" şerhinin tapu kaydına idarece işlendiği görülmektedir....
Bölge Müdürlüğü, dava konusunun tapu kaydındaki vakıf şerhinin terkinine ilişkin olduğu, dava konusu taşınmazın da içerisinde bulunduğu birçok taşınmazın dava konusu olduğu, mahkemece vakıflarda vakıflar idaresine ait ayni bir hakkın bulunmadığı ve taviz bedelinin ödenmesi gereken mallardan olmadığı, bu nedenle taviz bedeli ödenmesine gerek olmadığı, bazı taşınmazlar yönünden esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dava konusu 22 pafta, 14 ada, 2 parsel yönünden ise davanın kabulüne " Zemin-i Şehzade Mehmet Vakfına Mukatalı " şerhinin taviz bedeli ödenmeksizin terkinine karar verildiği, kararın Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 06/05/2013 tarihli 2013/5277 Esas - 2013/6784 Karar sayılı kararı ile onandığı, karar düzeltme talebinin aynı Dairece reddedildiği ve kararın 28/10/2013 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Mahkemece mevcut bu delillerle davanın kabulüne karar verilmiştir....
