Hukuk Dairesi Başkanlığınca verilen kararda belirtilen vakıfların gayri sahih vakıf olduğu bunların miri (devlete ait) arazi üzerinde kurulduğu, bu tür tahsis ve irşad kabilinden vakıfların aşar vergisinin ilgası ile vakıfla ilişkilerinin koptuğu, tapudaki vakıf şerhlerinin dahi kendiliğinden yok hükmünde sayıldığı ve mülk arazi haline geldiği, bunlardan taviz bedeli alınamayacağı, mutasarrıfın intikal hakkı sahibi denilen miraşçı bırakmadan ölmesi durumunda, bu türlü gayrimenkullerin vakfına dönmeyeceği, dolayısıyla Vakıflar Kanununun 29. maddesine bağlı olarak maliklerin Hazineden başka varis bırakmadan ölmeleri halinde mülkiyetin mahlulen vakfına rücu etmeyeceği, tersine bu tür taşınmazların Hazineye intikal etmesi gerektiği ortada olduğundan Hazinenin açmış olduğu "Vakıf şerhinin taviz bedeli ödenmeksizin terkini"ne ilişkin davanın kabulü ile Vakıflar İdaresi tarafından açılan ve bu dosya ile birleşen "Tapu iptal ve tescil" davasının reddine karar verilmesi gerekirken, Hazinenin açmış...
İlk Derece Mahkemesince, taşınmaz üzerindeki vakıf şerhinin terkin edilerek taviz bedeli karşılığında ipotek tesis edildiği, ...Vakfının gayri sahih vakıflardan olduğu ve 5737 sayılı Kanun'un 18. maddesine göre değerlendirme yapılması gerektiği, taşınmazın vakıfla ilişkisi kalmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından istinafı üzerine, ...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince; HMK’nin 353/1-b-2 maddesi uyarınca davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, vakıf şerhinin terkin edilmiş olmasının aslı vakıf olan taşınmazın aidiyetine halel getirmeyeceği, 5737 Sayılı Kanun'un 17. maddesi gereğince Hazineye intikal yolunun kapatıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü....
Vakfından icareli olduğunu, taşınmazdaki vakıf şerhinin 05.10.1967 tarihli ve 7833 yevmiye numaralı işlem ile terkin edilmiş ise de, taşınmazın aslının vakıf olduğunu ve vakfına dönmesi gerektiğini ileri sürerek, 5737 sayılı Kanun'un 17. maddesi gereğince davalı Hazine adına kayıtlı olan 1/2 payın tapu kaydının iptali ile ... Vakfı adına tesciline karar verilmesini istemiştir. Davalı, kesinleşmiş mahkeme kararına istinaden dava konusu taşınmazın Hazine adına tescil edildiğini, ... Vakfından olan taşınmazın vakıf şerhinin terkin edildiğini, taviz bedeli karşılığında taşınmaz üzerine Vakıflar Genel Müdürlüğü lehine ipotek şerhi tesis edildiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur. İlk Derece Mahkemesince, taşınmaz üzerindeki vakıf şerhinin terkin edilerek taviz bedeli karşılığında ipotek tesis edildiği, ......
Gayri sahih vakıflar yönünden taviz bedeli isteminin hukuksal bir dayanağı bulunmamaktadır. Mahkemece, bu yönde herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmadan, vakfın türü belirlenmeden, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Mahkemece yapılacak iş; kök tapu kaydı ve belgeleri getirtilip, vakfiye örneği dosyaya alınmalı, sonra bu konuda uzmanlığı bulunan bilirkişi aracılığı ile vakfiye incelenmeli ve varsa tarafların bu konudaki tüm delilleri toplandıktan sonra deliller değerlendirilmeli, böylece şerhe konu vakfın sahih vakıflardan olup olmadığı saptanmalı, sahih nitelikte ise taviz bedeline tabi bulunduğu gözetilip davanın reddine karar verilmelidir. Aksi takdirde, gayri sahih vakıf olduğu anlaşılırsa, taviz bedeli istenemeyeceği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmesi gerekir. Ayrıca dava konusu gayrimenkul kayıtları üzerine vakıf şerhinin sehven konulup konulmadığı hususu da araştırılmalıdır....
Medeni Kanunu'nun 1027 nci maddesi gereğince tapu malikinin rızası olmadıkça tek taraflı işlemle vakıf şerhinin tapu kaydına işlenmesinin mümkün olmadığını, taviz bedeli ödenmek suretiyle taşınmazın vakıfla ilişkisinin kalmadığı, davalı kurumun ancak 5737 ... Yasanın 17 nci maddesinde belirtilen koşulların gerçekleşmesi halinde, açacağı tapu iptal ve tescil davası ile taşınmazın mülkiyetinin vakfı adına tescilini talep edebileceği, özel mülkiyete geçen taşınmazın tasarrufunu kısıtlar şekilde tek taraflı işlemle vakıf şerhinin tapu kaydına işletmesinin kanuna aykırı olduğu gerekçeleriyle davanın kabulüne karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A. İstinaf Yoluna Başvuranlar İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. B. İstinaf Sebepleri Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; tapu kaydı beyanlar hanesindeki belirlemenin 5737 ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen davada; Davacı Vakıf, dava konusu 28 ada, 16 parsel sayılı ... vakfından mukataalı, 3/4 payının ..., 1/4 payının ise ... ... adına kayıtlı olup mutasarrıflarının gaip olması nedeniyle kayyum atanan taşınmazın, ... Belediye Encümeninin 13.5.2009 tarihli kararı ile kamulaştırıldığını, kamulaştırma bedelinin tahsili için açılacak davaya engel olmamak kaydıyla, kamulaştırma bedelinin % 10'nun taviz bedeli olarak ödenmesi karşılığında vakıf şerhinin kaldırıldığını, taşınmazın evveliyatının vakıf taşınmazı olduğunu ileri sürüp 5737 sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca mahlulen ... Vakfına aidiyetinin tespiti ile kamulaştırma bedelinden taviz bedelinin mahsup edilerek bakiye 163.004,00 TL'nin yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 11.8.2004 gününde verilen dilekçe ile vakıf şerhinin terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 15.12.2005 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tapu kayıtlarındaki vakıf şerhinin terkini istemiyle açılmıştır. Mahkemece kesin hüküm nedeniyle istem reddedilmiş, hükmü davacı temyiz etmiştir. HUMK. nun 237. maddesi uyarınca kesin hükümden sözedebilmek için davanın taraflarında konusunda ve dayanılan hukuki sebepte birlik olması gerekir. Gerçekten mahkemenin doğru olarak saptadığı üzere kesin hükmün varlığı davanın görülmesini engelleyen olumsuz dava koşulları arasındadır. Kartal 1....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Uyuşmazlık, mahkemenin nitelendirmesine göre taviz bedelinin tahsili ve vakıf şerhinin terkini istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 3. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla 23.07.2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2797 Sayılı Yargıtay Kanunu'nun 6723 sayılı Kanun ile değiştirilen 60. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine, 24.10.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Dava, vakıf şerhinin terkini nedeniyle ödenen taviz bedelinin geri verilmesi istemine ilişkin olup, Yargıtay 3. Hukuk Dairesince karar bozulmuş, yeniden verilen karar üzerine dosya Dairemize yanlışlıkla gönderilmiştir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 3.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 3.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 20.09.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAPU SİCİLİNDEKİ ŞERHİN KALDIRILMASI İSTEMLİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava; vakıf şerhinin terkini ile vakıf şerhinden kaynaklı taviz bedelinin istenemeyeceğinin tespiti istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 09.02.2018 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 21.02.2018 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2018 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 14.Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 28.01.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
