İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 09/09/2022 NUMARASI : 2022/177 ESAS 2022/260 KARAR DAVA KONUSU : Toplu İş Sözleşmesi Yorumu (Send. K....
Dava, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 53. maddesi kapsamında, toplu iş sözleşmesinin yorumuna ilişkindir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 53/1 maddesi uyarınca “Uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesinin yorumundan doğan uyuşmazlıklarda sözleşmenin taraflarınca dava açılabilir.'' şeklinde düzenlenmiştir. Hukukumuzda, toplu iş sözleşmelerinin, normatif ve borç doğurucu hükümlerden oluştuğu kabul edilmektedir. Nitekim, 6356 sayılı Kanun'un 33. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına göre “Toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesinin yapılması, içeriği ve sona ermesine ilişkin hükümleri içerir. Toplu iş sözleşmesi, tarafların karşılıklı hak ve borçları ile sözleşmenin uygulanması ve denetimini ve uyuşmazlıkların çözümü için başvurulacak yolları düzenleyen hükümleri de içerebilir. Toplu iş sözleşmelerinin borç doğurucu hükümlerinin yorumunun, sözleşmelere ilişkin kurallar çerçevesinde yapılması gerekmektedir....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : TOPLU ... SÖZLEŞMESİNİN YORUMU İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. ... Mahkemesi Taraflar arasındaki toplu ... sözleşmesinin yorumu davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir. Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü: Somut uyuşmazlıkta toplu ... sözleşmesinin yorumuna ilişkin açılan davada Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiş ise de 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu’nun 8 inci maddesine göre, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun 53 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında açılan davalarda verilen kararlar yönünden temyiz yoluna başvurulamaz. Bu durumda, davacı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YORUMU Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı....
Somut olayda mahkemece verilen ilk karar, Dairemizce “...Öncelikle taraflar arasında Toplu İş Sözleşmesinin yorumu istenen maddelerinin uygulanmasında gerçekten yoruma yönelik bir uyuşmazlık bulunup bulunmadığı belirlenmelidir. Bunun için XXII. Dönem Grup Toplu İş Sözleşmesi yerine geçmek üzere imzalanan protokolün grup içinde yer alan işverenler tarafından ne şekilde uygulandığının belirlenmesi bakımından söz konusu toplu iş sözleşmesinin yürürlükte olduğu dönemde yapılan ödemelere ilişkin yeter sayıda ücret ödeme belgeleri getirtilmelidir. Ayrıca XXII. Dönem Grup Toplu İş Sözleşmesi yerine geçen protokolün 2. maddesinde yapılan atıf uyarınca XXI. Dönem Grup Toplu İş Sözleşmesinin 57. maddesinde öngörülen yorum uyuşmazlığına ilişkin prosedürün işletilip işletilmediği, başka bir anlatımla uygulamaya ilişkin anlaşmazlığın ne şekilde giderildiği araştırılmalı ve varsa buna ilişkin belgeler getirtilip dosya kapsamına dahil edilmelidir....
Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un 2/1- c maddesine göre görevli makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlıktır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1- ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun'un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir....
Bu davanın koşulları ise uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesinin olması, yoruma muhtaç bir hüküm bulunması ve toplu iş sözleşmesi taraflarından birinin bu davayı açmasıdır. Uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesi gerektiğinden sona eren toplu iş sözleşmesinin art etkisi nedeniyle bu davaya konu olmayacaktır. Öte yandan, yorum davası, toplu iş sözleşmesinin kapalı veya değişik anlamlara gelen, borç doğurucu veya düzenleyici hükmünün açıklığa kavuşturulmasını amaçlar. Ortaya çıkan karar, toplu iş sözleşmesinin yanlarını, işçileri, işverenleri bağlayıcı, objektif tespit hükmü niteliğindedir. İcrai nitelikte değildir. Yorum davasına esas konularda açılacak eda davalarında kesin delil oluşturacak niteliktedir. Yorum davasında esas olan yoruma muhtaç bir hükmün olmasıdır. Toplu iş sözleşmesinde yer alıp çok açık ve net olan hükümlerin bu davaya konu olması mümkün değildir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 07/06/2022 NUMARASI : 2022/71 E. 2022/441 K. DAVA KONUSU : (Toplu İş Sözleşmesi Yorumu (Send. K....
Toplu iş sözleşmesinin 35. maddesinde sendika üyesi olan işçilerin üyeliğin sendikaya bildirilmesinden itibaren daimi işçiler gibi toplu iş sözleşmesinden yararlanacakları yönünde kurala yer verilmiş ise de sözü edilen hüküm ücret artışı ile diğer sosyal haklar ilgilendirdiği kabul edilmelidir. Zira toplu iş sözleşmesinin 25. maddesinde daimi işçi ile mevsimlik işçi tanımları yapılmış ve 33. maddede kıdem terfi sadece daimi işçiler için öngörülmüştür. Mevsimlik işçinin üyeliğin bildirildiği andan itibaren toplu iş sözleşmesinin tüm hükümlerinden yararlanabileceği kabul edildiğinde, toplu iş sözleşmesinde öngörülen daimi işçi ile mevsimlik işçi arasındaki ayrımın sebebi ortadan kalkar. Zira, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu gereği üyeliğin işverene bildirildiği tarihten itibaren toplu iş sözleşmesinden yararlanılacağından, daimi işçilerle mevsimlik işçilerin toplu iş sözleşmesinin tüm hükümlerinden yararlanması söze konu olur....
Yine toplu iş sözleşmesinde de toplu iş sözleşmesinin yorumunun amaca aykırı ve işçi aleyhine yapılamayacağı kararlaştırılmıştır.Sonuç olarak yorumu istenen hüküm açık olup toplu iş sözleşmesinden yararlanan işçilere 6772 sayılı Yasa hükümlerine göre hesaplanan ikramiyeden başka sendika ikramiyesinin de ödenmesi öngörülmüştür. Açıklanan nedenlerle usul ve yasaya uygun olan hükmün ilave bu gerekçe ile onanmasına..." karar verilmiştir. Görüldüğü üzere ... 1. İş Mahkemesi kararı ile bu kararın onanmasına ilişkin Yargıtay kararından; toplu iş sözleşmesinin 30. maddesi uyarınca, davalı ... ... Kent İçi Toplu Taş. Nak. Mak. İnş. San. Tic. Ltd....
