"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen hüküm davacı vekili ve bir kısım dahili davalılar tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dosya içerisinde rastlanamadığından; 1- Dava konusu ... ili, ... ilçesi, ..., Köyiçi mevkiinde kain ...,... Deresi mevkiinde kain 611, 612, 613, 614; ... mevkiinde kain 279; ... Köyü ... mevkiinde kain ...,...;......
Hukuk Dairesi 2018/669 E. , 2018/2948 K."İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğerleri aleyhine 15/02/2010 gününde verilen dilekçe ile basın yoluyla kişilik haklarının ihlaline dayalı maddi ve manevi tazminat, kınama ve kınama kararının yayınlanmasının istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; manevi tazminat davasının ... açısından kısmen kabulüne, davalılardan... Ofset Matbaacılık yönünden usulden reddine, davalı ... hakkında sorumlu müdürüne husumet yöneltilemediğinden davanın reddine dair verilen 18/12/2014 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalılardan... vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü....
Hukuk Dairesi 2016/11556 E. , 2017/669 K."İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Karşılıklı Boşanma-Alacak Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 492 sayılı Harçlar Kanununda ve bu kanuna ekli “Yargı Harçları” başlıklı (1) sayılı tarifede, 4.6.2008 tarihinde kabul edilen 5766 sayılı Kanunla yapılan değişiklik gereğince; harca tabi davalarda kanunun yürürlüğe girdiği 6.6.2008 tarihinden sonra yapılan temyiz başvurularından; Temyiz başvuru harcının ve kararda gösterilen ilam harcının dörtte birinin (maktu harca tabi davalarda maktu harcın tamamı) temyiz peşin harcı olarak alınması (1 sayılı Tarife III /e bendi) zorunludur. Ziynete dayalı alacak davası yönünden temyiz peşin harcının alınmadığı görülmektedir....
Bu durumda ise davacının tek satıcılık sözleşmesine dayalı denkleştirme tazminatı isteme koşulları bulunmamaktadır. Aynı zamanda sözleşme hükümleri doğrultusunda, davacının yetkili servis ve yedek parça satım işlemlerini kendi adına ve hesabına yaptığından, acenteliğin şartlarından olan davacıya davalı adına sözleşmelere aracılık etme ve bunları davalı adına yapmayı meslek edinme koşulları oluşmadığı değerlendirilmekle davacının acente olmadığı tespit olunmuş, bu haliyle de davacının denkleştirme tazminatı talep edemeyeceği anlaşılmıştır. Davacı tarafça denkleştirme tazminatı talebinin yanı sıra, davalının tüm müşterilere "Değerli ... müşterimiz; ... ili Yetkili Satıcımız ... Motorlu Araçların kapanmasını takiben, 23/09/2020 tarihi itibariyle Yetkili Servisimiz ... Oto ve Servis Hizmetleri de faaliyetlerini sonlandırmıştır. ... araç satış, kullanım ve servis bakıma yönelik marka hizmet sürekliliğinin sağlanabilmesi amacıyla ... Yetkili Satıcı ve Servisimiz ... Otomotiv ... Mah. 637....
Davalı vekili; dava konusu sözleşmenin standart yetkili servis sözleşmesi olduğunu, ilgili sözleşmenin mutlak bir bölgesel kısıtlama içermediğini, kurulan sistem ile müvekkili şirketin yetkili servisleri arasında rekabeti kısıtlamadığının Rekabet Kurumu’nun 06.11.2012 tarih 2012/5-75 dosya ve 12-54/1526-544 K. sayılı kararı ile açıkça belli olduğunu, “portföy tazminatı” adıyla anılan bu nedenle yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 122. maddesine aslen yeni hukuki durum olarak değil de ilk defa kanuni düzenlemeyle denkleştirme istemi olarak isimlendirilen tazminatı da isteyemeyeceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir....
Davalılar vekilleri, davacı tarafın aynı bonolara dayalı olarak ... 6.Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açmış olduğu davanın reddedildiği, ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davanın ise halen derdest olduğunu belirterek kesin hüküm ve derdestlik itirazında bulunarak davanın reddini istemişlerdir. Mahkemece iddia, cevap ve toplanan deliller doğrultusunda davacı tarafça aynı bonolara dayalı olarak ... 6.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/173 Esas, 2010/55 Karar sayılı dosyasında menfi tespit talebinde bulunulduğu, bu davanın reddedildiği ve Yargıtay tarafından onanarak kesinleştiği, yine aynı bonolara dayalı olarak ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/669 Esas sayılı dosyasında menfi tespit talebinde bulunulduğu, bu dosyanın halen derdest olduğu, dolayısıyla davalıların kesin hüküm ve derdestlik itirazlarının yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
Bu durumda ilk derece mahkemesinin denkleştirme alacağına ilişkin yaptığı inceleme hüküm vermeye elverişli değildir. Diğer yandan, TTK'nın 122/4. maddesi uyarınca denkleştirme isteminin sözleşme ilişkisinin sona ermesinden itibaren bir yıl içerisinde ileri sürülmesi gerekir. Bu sürenin niteliği hususunda öğretide görüşbirliği olmadığı, hak düşürücü süre mi yoksa zamanaşımı süresi olup olmadığının yasal düzenlemede açıklanmadığı; maddenin gerekçesinde de sürenin niteliğinin uygulama tarafından belirlenmesi gerektiği yazılıdır. Acentenin denkleştirme istemini ileri sürmesi bir irade beyanıyla gerçekleşecek olup, bu beyanda bulunulmaması halinde acente TTK'nın 122. maddesinden doğan hakkını kaybetmektedir. Dolayısıyla denkleştirme miktarı kadar alacak hakkı kazanmanın ön koşulu, irade beyanının yöneltilmesidir. Bu kurgu göstermektedir ki denkleştirme talep hakkı tipik bir bağımlı ve kurucu yenilik doğuran haktır....
GEREKÇE :Dava, hukuki niteliği itibari ile; distribütörlük sözleşmesinin haksız feshi iddiasına dayalı maddi zarar ve manevi tazminat istemine ilişkindir. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, davacının sözleşmenin feshinin sözleşmeye uygun olarak bildirilip bildirilmediği, hangi tarihte feshedildiği ve haksız fesih söz konusu olup olmadığı ile TTK 122 maddesindeki denkleştirme tazminatı koşullarının oluşup oluşmadığı noktalarındadır. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355.maddesi gereğince, tarafların ileri sürdüğü istinaf başvuru nedenleriyle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık yönüyle re'sen yapılmıştır....
Sözleşmenin, denkleştirme tazminatı talep edilebilecek türden sözleşmelerden olmaması nedeniyle davalının feshinin haklı olup olmadığının ve denkleştirme tazminatının diğer unsurlarının değerlendirilmesine gerek bulunmamaktadır. Bayilik sözleşmesinin konu başlıkla A,B ve C maddelerindeki düzenleme ile 31.12.2008 tarihli bayilik sözleşmesi hükümlerine göre, davacıya faaliyet bölgesi içinde tekel hakkı verilmediğinin anlaşıldığı, bunun dışında TTK’nın 122. maddesine göre denkleştirme tazminatı talebinde bulunabilmek için öngörülen şartların gerçekleştiğine dair dosyada delil de bulunmadığı anlaşıldığından, ilk derece mahkemesi karar ve gerekçesi esası itibariyle yerindedir. Sözleşmenin denkleştirme tazminatına uygun olmaması nedeniyle istinaf başvurusunda belirtilen TTK'nın 20 ve TBK'nın 125.maddesine göre bir değerlendirme yapılmasına da gerek bulunmamaktadır. İlk derece mahkemesince oluşturulan bilirkişi kurulundan 07.12.2016 tarihli kök rapor alınmıştır....
Sözleşmenin, denkleştirme tazminatı talep edilebilecek türden sözleşmelerden olmaması nedeniyle davalının feshinin haklı olup olmadığının ve denkleştirme tazminatının diğer unsurlarının değerlendirilmesine gerek bulunmamaktadır. Bayilik sözleşmesinin konu başlıkla A,B ve C maddelerindeki düzenleme ile 31.12.2008 tarihli bayilik sözleşmesi hükümlerine göre, davacıya faaliyet bölgesi içinde tekel hakkı verilmediğinin anlaşıldığı, bunun dışında TTK’nın 122. maddesine göre denkleştirme tazminatı talebinde bulunabilmek için öngörülen şartların gerçekleştiğine dair dosyada delil de bulunmadığı anlaşıldığından, ilk derece mahkemesi karar ve gerekçesi esası itibariyle yerindedir. Sözleşmenin denkleştirme tazminatına uygun olmaması nedeniyle istinaf başvurusunda belirtilen TTK'nın 20 ve TBK'nın 125.maddesine göre bir değerlendirme yapılmasına da gerek bulunmamaktadır. İlk derece mahkemesince oluşturulan bilirkişi kurulundan 07.12.2016 tarihli kök rapor alınmıştır....
