DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: 5737 sayılı Vakıflar Kanununun 76. maddesi uyarınca; tevliyete ve galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine ilişkin davalarda vakıf mütevellisi yasal hasım olduğundan ve davaya konu vakıf da mütevelli eliyle idare edildiğinden, açılan davanın ona da yöneltilmesi gerekirken, bu hususa uyulmadan yargılamaya devamla davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Vakfının galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava dilekçesinde H.M.oğlu .....Vakfının galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmesi istenilmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm Vakıflar Genel Müdürlüğünce temyiz edilmiştir. Davaya konu vakfa ait 7 Şaban 1212 tarihli vakfiyede, galle batın şartıyla vakfeden A.M Ağa'nın yeğenleri A.A.Ağa, M. Ağa ve A. Kadın'a, onların ölümüyle bu kişilerin evladına bırakıldığı; dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının babası ve babaannesinin öldüğü görülmekte ise de, bu kişilerle aynı batında yer alan akrabalarının sağ olup olmadıkları anlaşılamamaktadır. Mahkemece, vakfedenin galle bıraktığı A. A.A. M.Ağa ve A....
Kendisinin galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunu kanıtlaması gerekir. Bu konuda geçerli kanıtlar, davacının vakfedenle kan bağını gösteren nüfus kayıtları, kendisinin mahkeme kararı ile galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunu gösteren vakıf evlatları ile irs ilişkisi içinde olduğunu belirleyen belgeler ve daha önce vakıftan galle fazlası alıyor ve bu husus bir defter ile belirlenmiş ise bu defterin dayanağını teşkil eden belgeler ve maddi olgulardır....
D)İSTİNAF NEDENLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemli davalarda, davacının sadece vakıf evladı olması eğer vakfiyede bu yönde bir şart yok ise galleye müstahak oldukları anlamına gelmeyeceğini, davacıların, dava konusu vakfın soyundan geldiğinin; veraset ilamları, nüfus kayıtları, vakfiye, mahkeme ilamları ve bilirkişi incelemesiyle kanıtlamaları gerektiğini, dava konusu vakfın vakfiyesinde intifa şartı bulunup bulunmadığı hususlarının bilirkişi incelemesi ile ayrıntılı bir şekilde araştırılıp, ortaya konması gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir. E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, galleye fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir....
Dosyaya getirtilmiş olan Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/396 E. 2016/773 K.sayılı dava dosyasının yapılan incelenmesinde; davacıların miras bırakanı Mine Akdağ'ın davalı vakfın galleye müstehak vakıf evladı olduğuna karar verildiği ve bu kararın istinaf incelemesinden geçmek suretiyle kesinleştiği görülmektedir. İlk Derece Mahkemesi tarafından alınan bilirkişi raporunda; davacıların galleye müstehak vakıf evladı oldukları belirtilmiştir. Dairemizce istinaf sebepleri nazara alınarak istinaf incelemesi yapılmıştır. Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliğine göre, galle fazlası evlada şart kılınan mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir....
Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliğine göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır. Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir....
Asliye Hukuk Mahkemesi 2019/126 Esas, 2020/281 Karar sayılı kararı ile T8 adına kayıt edilen tapuların iptali ile vakıf tüzel kişiliği adına tesciline karar verildiği ve kararın istinaf aşamasında olduğunun bildirildiği anlaşılmaktadır. 5737 Sayılı Vakıflar Kanunun 6. maddesinde, mazbut vakıfların T8 tarafından yönetilerek temsil edileceği ifade edilmiştir. Galleye müstehak vakıf evrakı olduğunun tespiti davasının mazbut vakıf ile ilişkilendirilmesi halinde davanın sadece T8 aleyhine açılması gerekli ve yeterlidir. Buna karşılık aynı yasanın 76. maddesi uyarınca mülhak vakıflarda mülkiyet ve intifa hakkı iddiasına dayalı davalarda vakıf yönetimi ile genel müdürlük birlikte hasım gösterilir. Bu nedenle galleye müstehak vakıf evladı olduğunu tespiti davalarında vakfın mülhak vakıf olması halinde davalının vakfı yönetmekle görevli T8 ve vakıf yönetimi olacağı açıktır. Dava şartları, mahkemece davanın esası hakkında yargılama yapılabilmesi için gerekli olan koşullardır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/138 esas ve 2008/518 karar sayılı kararı ile müteveffanın evladiyetine karar verildiğini, murisin 13/08/2020 tarihinde vefat ettiğini, mirasçı olarak eşi, oğlu ve kızının kaldığını, müvekkillerinin vakfiyede yer alan şartları sağlamaları sebebiyle vakıf evlatlıklarına hak kazandıklarını ancak müvekkillerinin galleye müstehak vakıf evladı olduklarının tespiti için sayın mahkemeye başvuru zorunluluğunun hasıl olduğunu, belirtilen nedenlerle müvekkillerinin davalı vakfın galleye müstehak vakıf evlatları olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı ... Vakfının galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitini istemiş, mahkemece yapılan yargılama sonunda davacının bu vakfın galleye müstehak evladı olduğunun tespitine karar verilmiştir. Oysa; Vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için, öncelikle vakfeden ile kanbağının ispatlanması sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Davacının vakfeden ile kanbağının duraksamaya yer vermeyecek şekilde saptanmadan ve davaya konu vakfın ... Vakfı mı yoksa ... ......
