Nitekim Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun hazırlanmasında büyük katkıları olan ... bu hususun gerekçesi olarak; o dönemde İtalya, Avusturya ve Alman Hukuklarında eser sahipliğinin yapımcılara verilmediğini ancak, FSEK düzenlemesinde sinema eserinin oluşmasına büyük rol oynayan, işin rizikosunu üstlenen ve mali ve şahsi elemanların temin edilmesini sağlayan yapımcıya eser sahipliğinin tanınmasının pratik gereklere daha uygun olması sebebiyle eser sahipliğinin yapımcıya verildiğini belirtmiştir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda 1995 yılında 4110 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile sinema eseri sahipliğini düzenleyen 8 inci madde hükmü değişikliğe uğramış, bu değişiklikle FSEK m.8/5 hükmü şu şekilde düzenlenmiştir; “ sinematografik eserlerde yönetmen, özgün müzik bestecisi ve senaryo yazan eserin birlikte sahibidirler...”....
Uyuşmazlık; Davacı yanın eser niteliğinde olduğunu iddia ettiği kapının bir eser niteliğinde olup olmadığı, kapıya ilişkin fotoğrafların davalı THY'nin, ''www.anadolujet.com'' adlı internet sitesinde, anadolujet mağazin dergisinin 2015 yılı Eylül ayı kapağında ve içerisinde izinsiz olarak kullanılmak sureti ile eserden kaynaklanan haklara tecavüzde bulunulup bulunulmadığı noktasında toplanmaktadır. FSEK'e göre, fikir ve sanat eseri, eser sahibinin hususiyetini taşıyan, ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar ve sinema eserleri türlerinden biri içine giren ve fikri çabayı içeren her nevi fikir ve sanat ürünüdür. Bir fikir ve sanat eserinin FSEK anlamında eser olarak kabul edilebilmesi yani korunabilmesi için sahibinin hususiyetini taşıması, sahibinin hususiyetini yansıtacak düzeyde şekillenmiş olması, FSEK'te öngörülen eser türlerinden birinin içine girmesi ve fikri çabanın ürünü olması gerekir....
İSTANBUL 3.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/207 KARAR NO : 2023/10 DAVA : FİKİR VE SANAT SANAT ESERİ SAHİPLİĞİNDEN KAYNAKLANAN HAKLARA TECAVÜZÜN REF'İ, MEN'İ, MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVA TARİHİ : 27/06/2019 KARAR TARİHİ : 19/01/2023 Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref'i, Men'i, Maddi ve Manevi Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin yalnızca sergilenmesi amacıyla teslim ettiği, müvekkiline ait 3 adet tablonun rızası olmaksızın davalı sitesinde sergilendiği ve katalogdan da görüleceği üzere satışa arz edildiği, bu nedenle tecavüzün refi ile FSEK 68. maddesi gereğince şimdilik 1.000 TL maddi tazminat ve 20.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Yani fikir ve sanat ürününün FSEK'te öngörülmüş olan düşünceyi ifade formatlarından birine dahil olması gerekir. FSEK'te eser formatları olarak; ilim ve edebiyat eserleri, musiki eserleri, güzel sanat eserleri, sinema eserleri ve bağlı eser olarak kabul edilen işlenme eserler gösterilmiştir. Dolayısıyla bir fikir ve sanat ürününü bu formatlardan birine sokmak mümkün değilse, onu kanuna göre eser saymak ve korumak da mümkün olmayacaktır. Dil ve yazı ile ifade olunan eserler geniş bir fikir alanını kapsarlar. Bu eserler, hikaye, roman,, şiir, bir şarkının güftesi , skeç , tiyatro oyunlarını kapsadığı gibi, bilimsel konferansları, monografileri, siyasi nutukları, eğlendirici sohbet tarzında konuşmaları, çocuk hikayelerini ve benzerlerini kapsar. Bu tür fikir ve sanat ürünlerinin ilim ve edebiyat eseri sayılabilmesi için, onların mutlaka yazı ile tespit edilmiş olmaları gerekmez, başka bir ifade ile duygu ve düşünceleri ifade için kullanılan araç veya olanağın hiçbir önemi yoktur....
İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/170 Esas KARAR NO : 2022/53 DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.), Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli) DAVA TARİHİ : 20/05/2021 KARAR TARİHİ : 15/02/2022 Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.), Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 5846 sayılı Fikri ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (“FSEK/5846 saydı Kanun”) “Mali haklara tecavüz halinde başlıklı” 68. maddesi kapsamında, a- Davacı Müvekkili ...’e ait “...” adlı kitabın ...Şirketi tarafından Müvekkilin izin verdiği şekil dışında işlenmesi sebebiyle 277.500,00 USD bedelin üç katının şimdilik 1.000,00 USD’lik kısmının izinsiz işlenme tarihinden itibaren bankaların USD için bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranının uygulanmasıyla hesaplanacak faizi ile birlikte fiili ödeme günündeki...
Sanatlar Vakfının kurucu üyesi olduğunu belirten davacı, davalı vakıf tarafından geleneksel olarak düzenlenen Ankart-1 Ankara Sanat Fuarı'nın 2001 yılı logosunu tasarladığını, davalı tarafından yayınlanan dergilerde bu logonun kullanıldığını, özgün tasarım ve sanat eseri niteliğinde bulunan logonun davalı tarafından 2002 yılı fuarı için değiştirilerek kullanıldığını belirterek, davalının Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'nın 4/6. maddesi uyarınca maddi, aynı Yasa'nın 70. maddesi uyarınca manevi tazminat ile sorumlu tutulmasını ve saldırının önlenmesini istemiştir. Davalı ise, güzel sanat eseri niteliğinde olmayan dava konusu logo Vakıf için yapıldığından maddi tazminat istenemeyeceğini ileri sürerek, istemin reddedilmesi gerektiğini savunmuştur....
İSTANBUL 4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/277 Esas KARAR NO : 2023/7 DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri (Tecavüzün Tesbiti İstemli) DAVA TARİHİ : 25/04/2016 KARAR TARİHİ : 05/01/2023 Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Eseri (Tecavüzün Tesbiti İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle: ...' nin 2011 yılında seçim şarkısı olarak kullandığı "..." adlı eserin sözlerinin müvekkiline ait olduğunu, müvekkilinin bu eserin üzerinde biraz daha çalışılması gerektiğini düşünürek eserin sözlerinin yazılı olduğu kağıdı bir dosyada saklarken çalındığını, ... isimli şahsın bu eseri kendi adına tescil ettirdiğini, daha sonrada ...' in bu eseri seçim şarkısı olarak kullanması için eserle ilgili tüm haklarını ...' ye deviretiğini, eserin orijinal adının "..." olduğunu, ...' nin kullandığı eserde "... " sözlerinin "..." olarak ve bazı yerlerinin değişitrildiğini, ayrıca eserde bazı mısralarının yerlerinin...
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK ESAS NO : 2022/86 Esas KARAR NO : 2022/211 DAVA : Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref'i, Önlenmesi Ve Tazmini DAVA TARİHİ : 06/12/2021 KARAR TARİHİ : 07/12/2022 Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref'i, Önlenmesi Ve Tazmini davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, İSTEM :Davacı vekili dava dilekçesi ile: müvekkili ----- gördüğünü, ülkenin ---- arasına adını yazdırdığını,1969 yılında ----- adındaki topluluğu kurduğunu, yaklaşık 45 ülkede -----defalarca temsil ettiğini,----- olarak çalıştığını, kendi adını taşıyan bir -----açtığını, bu ---- verdiğini, müvekkiline ait olan------ ismini verdikleri oyuncağa müvekkilinin bilgisi olmadan dava konusu şarkının yüklenildiğini ve satışa sunulduğunu, FSEK, TTK ve TBK’nın unsurlarına karşı hukuka aykırılıklar bulunduğunu, söz konusu eserin davalı tarafça bir oyuncağa dönüştürüldüğünü, eserin orijinalin bozulduğunu...
Davalı ise, güzel sanat eseri niteliğinde olmayan dava konusu logo Vakıf için yapıldığından maddi tazminat istenemeyeceğini ileri sürerek, istemin reddedilmesi gerektiğini savunmuştur. Dosyada bulunan bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporu içeriğinden; Fikir ve Sanat Eserleri Yasası kapsamında eser niteliğinde olan dava konusu logonun, davacının izni alınmadan üzerinde değişiklik yapılarak eserin özgün yapısının değiştirildiği anlaşılmaktadır. Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'nın 16/1. maddesinde yer alan “Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz…” biçimindeki düzenleme ile aynı Yasa'nın 70. maddesindeki ”Manevi hakları haleldar edilen kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat ödenmesi için dava açabilir...” biçimindeki düzenlemeye göre “izinsiz değiştirme” nedeniyle davacı yararına uygun bir manevi tazminat takdir edilmelidir...”...
Bu halde eser; ya daha önce işaret, ses veya resim nakline yarayan bir vasıtaya tespit olunmakta ve daha sonra bundan istifade edilerek kamuya sunulmakta veya okunmak, çalınmak, oynanmak veya gösterilmek biçiminde temsilin vukubulduğu mahalden yine işaret, ses ve resim nakline yarayan herhangi bir teknik vasıtayla aynı anda başka bir yere nakledilmek suretiyle kamuya sunulmaktadır (Halil Arslanlı, Fikri Hukuk Dersleri II, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul, 1954, s. 106; Nûşin Ayiter, Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, 'S' Yayınları, Ankara, 1981, s. 137; Şafak N. Erel, Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009, s. 177; Fırat Öztan, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008, s. 377; Engin Erdil, İçtihatlı ve Gerekçeli Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Şerhi, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009, s. 730.)....
