Tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez. (TMK m. 605/2, 610/2)Türk Medeni Kanununun 605/2 maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkin talepler, süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 08.01.2014 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 30.03.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili ve davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, mirasın hükmen reddi isteğine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... vekili ve davacılar vekili temyiz etmiştir. TMK'nın 605/2. maddesi hükmüne dayanılarak istekte bulunulabilmesi için de terekenin borca batık olduğunun belirlenmesi gerekir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkca borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir....
Hukuk Dairesi'nin 13/09/2017 Tarih, 2016/17248 Esas ve 2017/6218 Karar sayılı kararı); -Asıl dava yönünden davanın KABULÜ ile; muris Adnan Odabaş'ın terekesinin borca batık olduğunun ve davacı T2 yönünden mirasın hükmen reddedilmiş sayıldığının tespitine, -Birleşen mahkememizin 2020/132 esas sayılı dava yönünden davanın KABULÜNE ile; muris Adnan Odabaş'ın terekesinin borca batık olduğunun ve davacı T1 yönünden mirasın hükmen reddedilmiş sayıldığının tespitine, karar verilmiştir....
ın ölüm tarihinde terekesinin borca batık olduğunun tespitine karar verilmiştir. Hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosya kapsamına, iddianın ileri sürülüş biçimine göre uyuşmazlığın miras bırakan ...'ın ölüm tarihindeki terekesinin borca batık olması nedeniyle mirasın hükmen reddine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. TMK'nın 605/2 maddesi hükmüne dayanılarak istekte bulunulabilmesi için de terekenin açıkça borca batık olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. Davanın kabulüne karar verilmiş ise de; mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir....
Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve ... müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir....
İcra Müdürlüğü'nün 2017/10149 Esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığğını ve söz konusu takibe havi ödeme emirlerinin müvekkillerine tebliğ edildiğini, murisin borcu karşılayacak aktif malvarlığı olmadığını, dolayısıyla terekenin borca batık olduğunun görüldüğünü, bu sebeple, terekenin borca batık olması nedeni ile mirasın hükmen reddine karar verilmesi için mahkemeye başvurulması zorunluluğu hasıl olduğunu bildirerek terekenin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddi taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı davaya cevap vermemiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucu; muris T7'in Konya 8....
Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının ölüm tarihi esas alınarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi, mirasçının mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir....
Taraflar arasındaki mirasın hükmen reddi davasında yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne dair verilen yukarıda esas ve karar sayıları yazılı hükmün Bölge Adliye Mahkemesince incelenmesi davalı T7 vekilinin ve davalı T10Ş. tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla davalıların istinaf itirazı ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olmak üzere dosya esas bakımından incelendiğinde; Dava, TMK'nın 605/2. maddesinde yer alan mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) isteğine ilişkindir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının da bir önemi bulunmamaktadır....
Somut olayda, 03/07/2017 tarihinde ölen muris T8'nın terekesinin borca batık olduğunun ve mirasın hükmen reddedildiğinin tespitine karar verilmiş ise de, murisin ölüm tarihi itibariyla gerekli ve yeterli araştırmaların yapılmadığı anlaşılmaktadır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Mirasın Hükmen Reddi istemine ilişkindir. Somut olayda; davacılar tarafından muris T14 terekesinin borca batık olduğunun ileri sürülerek terekenin borca batık olduğunun tespitine ve hükmen redde yönelik karar verilmesinin talep edildiği, mahkemece terekenin borca batık olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne yönelik kararın verildiği, bu kararla ilgili olarak davalı vekilinin istinaf yoluna başvurduğu görülmektedir. Benzer bir olayda Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2019/4374 Esas, 2021/3782 Karar sayılı ilamında; "...Davacı, trafik kazasında iki oğlunun vefat ettiğini ve kazada ölen oğlu Serdal Çelik'in kazanın oluşumunda kusurlu bulunduğunu, kazada ölen diğer oğlu Serkan Çelik'in eşine ve kızına T10 yapılan ödeme ile ilgili Serdal Çelik mirasçılarına icra takibi yapıldığını, muris oğlu Serdal Çelik'in terekesinin borca batık olduğundan mirasın hükmen reddinin tespitini talep ve dava etmiştir....
