TMK'nın 605/2. maddesi hükmüne dayanılarak istekte bulunulabilmesi için de terekenin açıkça borca batık olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. Mirasçılık ve mirasın geçişi, mirasbırakanın ölümü tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir. Terekenin borca batık olduğunun tespitine karar verilebilmesi için; mirasbırakanın ölüm tarihi itibariyle terekenin aktif ve pasifinin belirlenerek, tereke pasifinin aktifinden fazla olması yanında mirasçının terekeye sahiplenme anlamına gelecek hukuksal bir işlemde bulunmamış olması da gereklidir. Tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez. (TMK m. 605/2, 610/2) Davacı ..., ..., ..., ..., ... tarafından davacı ...'e 01.04.2005 tarihinde muris ....'e ait banka hesaplarındaki parayı çekmek için vekaletname verdiği, davacı ...'...
Asliye Hukuk Mahkemesince, davacıların talebinin mirasın reddi niteliğinde olduğu ve Türk Medeni Kanunu'nun 609.maddesi uyarınca bu talebin mirasçılar tarafından süresi içinde sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılabileceği dikkate alındığında terekenin borca batık olduğunun tespiti davalarına bakmaya görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Kadirli Sulh Hukuk Mahkemesince ise, sulh hukuk mahkemelerinin görevinin HMK'nın 4. maddesinde sınırlı sayıda tek tek sayıldığı, davaya konu uyuşmazlık olan terekenin borca batık olduğunun tespitinin HMK'nın 106. maddesinde düzenlenen tespit davası niteliğinde olup HMK'nın sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğunu düzenleyen hükümler arasında yer alan dava türlerinden olmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun 605/1. maddesinde “gerçek ret”, 605/2. maddesinde ise “hükmen ret” düzenlenmiştir....
Dava, TMK'nun 605/2. maddesinde yer alan ''ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır'' hükmüne dayanılarak açılan, mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) istemine ilişkindir. Bu maddeye dayanan istemler süreye tabi olmayıp, mirasçıların iyi niyetli ya da kötü niyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Dava murisin alacaklılarına karşı açılır ve murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle murisin tüm mal varlığı terekesinin aktifini, tüm borçları ise terekesinin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczinin ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunun açık delilidir. Bu davada yetkili mahkeme, alacaklıların davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir....
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, terekenin borca batık olduğunun tespiti hukuksal nedenine dayalı olarak Türk Medeni Kanunu’nun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m.605/2 ). Mirasbırakanın ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, mirasbırakanın tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması; terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir. Bu nedenle mirasbırakanın ödemeden aczinin kanıtlanabilmesi için mirasbırakının malvarlığının aktif ve pasifi belirlenmelidir....
Dava, TMK'nın 605/2. maddesinde yer alan mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) isteğine ilişkindir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının da bir önemi bulunmamaktadır. Mirasçılar, Türk Medeni Kanunu'nun 610. maddesinde yazılı aykırılık bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş durumuna düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilirler. Dava, alacaklılara husumet yöneltilerek görülür....
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda; Dava, TMK'nın 605/2.maddesinde yer alan mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) isteğine ilişkindir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının da bir önemi bulunmamaktadır....
Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir Hükmen ret koşulları gerçekleştiğinde mahkemece murisin ölüm tarihinde terekenin borca batık olduğunun tespiti ile yetinilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davacıların murisin borçlarından dolayı tereke alacaklılarına karşı şahsen sorumlu olmadıklarının tespitine karar verilmesi doğru görülmemiş ise de bu husus kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK'nın 438/7 maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
ın terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen ilk karar, bir kısım davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 2016/11858 E. - 2019/5888 K. sayılı ilamıyla ‘‘...Davacı vekilinin mirasın reddine ilişkin vekaletnamesinde özel yetki bulunmamasına rağmen bu eksiklik tamamlatılmadan yargılamaya devam edilmesi doğru görülmemiştir. Öte yandan, mirasbırakanın terekesine ilişkin araştırmalar mirasbırakanın ölüm tarihi esas alınarak yapılmamıştır. Mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile araç kaydı sorulmalı, varsa ölüm tarihindeki değeri tespit edilerek terekenin aktifine katılmalı ve terekenin borca batık olup olmadığı değerlendirilmelidir....
Noterliği'nin 16/08/2019 tarihli ve 03394 yevmiye nolu ihtarnamesi ile 30.990,02TL borçlu olduğunu öğrendiklerini, murisin terekesinde aktif ve pasiflere bakıldığında murisin terekesinde nakit para, menkul veya gayrimenkul gibi borcu karşılayacak herhangi bir mal varlığı olmadığını, terekenin borca batık olduğunun anlaşılacağını, müvekkillerinin terekeyi sahiplenme anlamına gelecek hukuksal herhangi bir tasarrufta bulunmadığının sabit olduğunu, murisin terekeninin borcu batık olması ve müvekkillerinin terekede herhangi bir tasarruflarının bulunmaması nedeniyle muris Muharrem Çelik'in terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davalı T16 istinaf dilekçesinde özetle; murisin terekesinin borca batık olup olmadığı yönündeki araştırmanın yeterli şekilde yapılmadığını, mirasçıların terekeyi kabul anlamında davranışlarını tespit hususunda gerekli araştırmanın yapılmadığını, saniyen davanın hasımsız olarak açılması gerektiğini, müvekkil kuruma husumet yöneltilmesinin usule aykırı olduğunu ileri sürmüştür. GEREKÇE: Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; Dava, terekenin borca batık olduğunun tespiti hukuksal nedenine dayalı olarak TMK.'nun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi davasıdır....
