(Türk Borçlar Kanununun 19.maddesi) maddesi uyarınca muvazaalı işlem yapıldığı iddiasına dayalı tapu kayıtlarının iptali ile borçlu adına tescili istemine ilişkindir. Bir davada taraflarca ileri sürülen maddi olguların hukuki değerlendirilmesini yapmak, uygulanacak yasa maddelerini bulmak ve uygulamak hâkimin doğrudan görevidir. Dava dilekçesindeki ileri sürüşe ve yargılama sırasındaki sözlü ve yazılı açıklamalara göre dava niteliği itibarıyla BK 18. maddesinde tanımını bulan muvazaa hukuksal nedenine dayalı iptal davasıdır. Yüzelsel bakıldığında tasarrufun iptali davaları ile muvazaa davaları arasında bir benzerlik görülmekte ise de bu benzerlik her iki davanın güttüğü amaçtan öte gitmemektedir. İİK 277.maddesinde sözü edilen tasarrufun iptali davaları borçlu tarafından geçerli olarak yapılmış bazı tasarrufların hükümsüz kılınması için açılır. Oysa muvazaa davası borçlunun yaptığı tasarrufi işlemlerin gerçekte hiç yapılmamış olduğunu tespit ettirmeyi amaçlar....

-KARAR- Dava; muris muvazaası ve ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve pay oranında tescil isteğine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen kararın temyizi üzerine; olayda muvazaa iddiası yanında ehliyetsizlik hukuksal nedenine de dayanıldığı, ancak ehliyetsizlik iddiası yönünden araştırma, inceleme ve soruşturma yapılmadığı gerekçesi ile bu yönde inceleme yapılmak üzere kararın bozulduğu, mahkemece bozma ilamına uyulduktan sonra, davacı vekilinin 07.10.2009 tarihli celsede ehliyetsizlik iddiasından vazgeçtiklerini beyan etmesi karşısında, ehliyetsizlik yönünden araştırma yapılmadan muvazaanın sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır....

İSTİNAFA BAŞVURAN TARAF VE İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı kadın vekili; dava konusu taşınmazın muvazaalı olarak satışının yapıldığını ileri sürmek suretiyle yerel mahkemenin 21/02/2022 tarihli ara kararının kaldırılarak taleplerinin kabulü ile taşınmaz üzerine "davalıdır" şerhini konulması istemi ile istinaf yasa yoluna başvurmuştur. Davalı taraf istinaf yasa yoluna başvurmamıştır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; davacı kadın tarafından açılmış muvazaa nedenine dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir. Isparta 1.Aile Mahkemesinin 2022/129 esas sayılı dosyası üzerinden yürütülen dosyada 18/02/2022 tarihli ara karar ile davacının muvazaa nedenine dayalı tapu iptali ve tescil talebinin tefrik edildiği anlaşılmıştır....

Hal böyle olunca davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir." gerekçesiyle bozulmuş, hükmüne uyulan bozma ilamı doğrultusunda yapılan yargılama neticesinde mahkemece, muvazaa iddiasının ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karar, taraf vekilleri tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...’nin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü. -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tazminat isteğine ilişkin olup,hükmüne uyulan bozma kararında, gösterildiği şekilde işlem yapılarak karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine....

Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde ve davanın TBK’nun 19.maddesi gereğince açılmış muvazaa hukuksal nedenine dayalı iptal davası olarak nitelendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına, davacının davalı borçludan olan alacağının kesinleşmiş Mahkeme kararı ile belirlenmiş olmasına, eldeki dava yönünden davacının aciz belgesi sunma zorunluluğu bulunmamasına, üzerinde benzinlik bulunan taşınmazın borca mahsuben borçlunun durumunu ve amacını bilebilecek davalı 3.kişi ...’a satılmış olmasının iptale tabi bulunmasına göre davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, duruşmada vekille temsil olunmayan davacı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, aşağıda dökümü yazılı 1.793,10 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ...'dan alınmasına 24/01/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....

"İçtihat Metni"Daire : BİRİNCİ DAİRE Karar Yılı : 1984 Karar No : 243 Esas Yılı : 1984 Esas No : 261 Karar Tarihi : 30/10/984 VALİ TARAFINDAN ONANMAK SURETİYLE ESASEN HÜKÜMSÜZ KILINAN BELEDİYE MECLİSİ KARARLARININ 1580 SAYILI YASANIN 74.MADDESİ UYARINCA İPTAL EDİLMESİNE GEREK BULUNMADIĞI HK. Belediye Meclisinin 1580 sayılı Belediye Kanununun 74.maddesi uyarınca Danıştayca iptali istenen kararı, Belediye Kanununun 70.maddesinin onüçüncü bendine dayanılarak alınmış olması itibariyle aynı yasanın 71. maddesi hükmüne göre yerel en büyük mülkiye memurunun onanıyla kesinlik kazanacak kararlardan olup bu onay olmaksızın hüküm ifade etmesine olanak bulunmamaktadır....

E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, muvazaa hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil ile aile konutu şerhi konulması talebi istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İlk derece mahkemesinin esas davanın muvazaa hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, aile konutu şerhi konulması ve edinilmiş mallara katılma alacağının tahsiline ilişkin olarak açıldığı, mahkemenin edinilmiş mallara katılma hakkının alacağının tahsiline ilişkin davanın tefrik edilerek Kuşadası Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/71 esas sayılı dosyası ile yargılamasının devam ettiği anlaşılmıştır. İstinafa konu ilk derece mahkemesinin bu dosyasındaki davanın niteliği itibari ile aynı mahkemenin 2014/71 esas sayılı dosyasının sonucunun beklenerek karar verilmesi gerektiği görülmüştür....

ın borçlunun durumunu ve amacını bilebilecek kişilerden olmaları nedeniyle dava konusu tasarrufların iptale tabi olduğu gerekçesiyle esas ve birleştirilen davanın kabulü ile dava konusu tasarrufların butlanı ile tapu kaydının iptali ve düzeltilmesine yer olmaksızın davacı alacaklının İik 283 maddesi uyarıca taşınması cebri icra yoluyla haczettirip sattırma yetkisine sahip olduğunun tespitine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına,davanın TBK'nun 19 maddesindeki muvazaa hukuksal nedenine dayanmasına,takip konusu alacağın iptali istenen tasarruflardan önce 23.2.2003 tarihli trafik kazasından kaynaklanmasına, davalı 4.kişinin dava konusu taşınmazı eldeki davanın açılmasından sonra almasına ve tapu dışı ödemeyi davadan ve satıştan üç ay sonra yapmasına, taşınmazın halen borçlu tarafından kullanılmasına göre davalı ......

Mahkemece, tarafların iddia ve savunmaları ile dosya kapsamına göre, muvazaa iddiasının ve taraflar arasındaki devirlerin alacaklıdan mal kaçırma saiki ile yapıldığı ispatlanamadığından ve davacı tarafın dayandığı yemin delilinin davalılar ... ve ... tarafından yerine getirildiğinden davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, BK'nun 19. maddesinde düzenlenen muvazaa hukuksal nedenine dayalı genel hükümlere göre açılmış iptal davası niteliğinde bulunan davada aciz vesikası sunma şartı aranmamasına, özellikle davacının davalı borçlu ...'tan olan alacağının 16.04.2009 düzenleme tarihli bonoya dayanmasına, dava konusu taşınmazın ise 1988 yılında davalı borçlu ...'a intikal ettiği ve 1989 yılında davalılardan ...'...

BK'nun 19. maddesine göre muvazaa nedeniyle açılan iptal davalarında zamanaşımı söz konusu olmaz ve İİK'nın 277 vd. maddelerine göre açılan iptal davalarında aranılan aciz belgesi muvazaaya dayanan iptal davalarında aranmaz. Davacı vekili dava dilekçesinde açıkça muvazaa hukuksal nedenine dayandığından aciz belgesi ve hak düşürücü süre eldeki davada uygulanmayacaktır....