Dava, ipotekli taşınmazın mülkiyetini sonradan edinen davacı tarafından, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takipteki alacak haklarını devralan davalıya karşı açılmış ipoteğin fekki davasıdır. İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan ilamsız takibe itiraz üzerine takip alacaklısı tarafından itirazın kaldırılması veya iptali yönünde bir dava açılmamış olması ipoteğin fekkini gerektiren bir hukuki sebep değildir. Mahkemece sadece bu hukuki sebebin gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulü doğru olmamıştır. İpoteğin fekkini isteyen davacının ipotekle teminat altına alınan hukuki ilişkinin sona erdiğini ve bu hukuki ilişki sırasında ipotekle teminat altına alınan borcun hiç doğmadığını veya doğmuş olsa bile ödendiğini ileri sürerek ipoteğin fekkini talep edebilir. Somut olayda ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla bir takip başlatıldığına göre, ipotekle teminat altına alınan hukuki ilişkinin sona erdiği anlaşılmaktadır....
Mahkemece, davalı bankaya "kefaletten azil", "yeni ipotek kurma ve ilk ipoteğin fekki" gibi bir bildirim yapılmadığı, davacının kefilliği ve verdiği ipoteğin müşterek ve müteselsil olduğu ilgili şirket menfaatine verildiği, davacı her ne kadar şirketten ayrıldığını ve şirketin ünvan değiştirdiğini ileri sürerek ipoteğin fekki gerekeceğini ileri sürmüş olsa da şirket ortaklığından çıkmış olmanın ipoteği sona erdirmeyeceği, ünvan değişikliyle yeni bir şirket kurulmuş olmadığı, sadece isim değişikliği olduğunda ünvan değişikliğinden önceki hak ve sorumlulukların devam ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dava ipoteğin fekkine ilişkindir....
İle aralarında vuku bulan ticari ve hukuki münasebeti müvekkili bankanın bilme zorunluluğu bulunmadığını, TMK 883. Maddesi gereği ipoteğin fekki şartı borcun tamamen ödenmesi olduğunu TMK 1014 maddesinde kaydın kendilerine hak sağladığı kişilerin yazılı beyanı üzerine yapılacağı da hükme bağlandığı bu nedenle davacı tarafın ipoteğin ve hacizlerin kaldırılması talepleri haksız olduğu söz konusu iddia ve taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Yerel mahkemece "...Dava; ipoteğin kaldırılması talebine ilişkindir. İstanbul 11. Tüketici Mahkemesinin 2015/1109 Esas sayılı dosyasının Uyap üzerinden celp edildiği incelenmesinde; davacı T1 davalı Turyapı İnş Taah. Tic. San. A.Ş. Dava tapu iptali ve tescil davası olduğu davanın kısmen kabulüne karar verildiği kararın kesinleştiği görülmüştür. Dava konusu taşınmazın tapu kaydı celp edilmiş, davaya konu ipoteğe ait resmi senetler celp edilerek incelenmiştir....
YANIT: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğini, davacının taşınmazının mülkiyetini, kurulu ipotek ve kuruluş sebebini bilerek edindiğini, ipoteğin kaldırılması koşullarının oluşmadığını, ipoteğin fekki konusunda müvekkilinin tek başına karar verme yetkisi bulunmadığını beyanla davanın öncelikle usulden aksi kanaat halinde esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir. KANITLAR VE GEREKÇE : Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre dava ipoteğin kaldırılmasına ilişkindir. Görev hususu dava şartı olup yargılamanın her aşamasında resen değerlendirilmelidir. Somut olayda davalı ... Kooperatifine olan tüm borçları ödeyerek ... nolu bağımsız bölümü adına tescil ettirmiş olup, taşınmaz üzerinde bulunan ipoteğin kaldırılmasını talep etmektedir. Adı geçen kooperatifin ... çekmiş olduğu krediye davalı şahsen müteselsil kefil olmuş, üyelerin kredi borçlarını ödememe olasılığına istinaden davalı lehine ipotek konulmuştur....
Temyiz Sebepleri Davalı vekili; davacının dava tarihinden önce ipoteğin kaldırılmasını talep etmediğini, ipoteğin kaldırılması için davacı tarafından ipotek fek masrafı ödenmesi gerektiğini, dava açılmadan önce arabulucuya gidilmediğini, davacının kötüniyetli olarak vekalet ücretini kazanma amacıyla davayı açtığını, hakkın kötüye kullanılması olduğunu ve kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, konut kredisinin teminatı olarak konulan ipoteğin fekki istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 19.02.2020 tarihli ve 2020/486 E., 2020/2413 K. sayılı ilamının ilgili kısmı şöyledir: "...davacı ile davalı banka arasında imzalanan konut kredi sözleşmesi gereğince kredi sözleşmesinin teminatı olarak verilen ipoteğin fekkine ilişkindir....
Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesince; her ne kadar davanın tarafları arasında ticari iş mahiyetinde bir ilişki bulunmasa da dava konusu ipoteğin ticari krediden doğduğu anlaşılmakla davanın görev nedeni ile usulden reddine karar verilmiş ise de iş bu dava davacısı ile davalı banka arasında kredi sözleşmesi imzalanmadığı, söz konusu ipotek rehin sözleşmesinin taraflarının dava dışı yüklenici şirket ile davalı banka olduğu, davacının dava konusu ipoteğin fekki talebini arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayandırdığı değerlendirildiğinde; dava, ticari davalardan sayılamayacağından dosyada görevli mahkemenin Erzurum 3. Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle karşı yetkisizlik karar verildiği, kararın kesinleştiği anlaşılmıştır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, ipoteğin kaldırılması istemine ilişkindir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Samsun 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/392 esas, 2021/44 karar sayılı dava dosyasında verilen ipotek (ipoteğin kaldırılması (fekki)) talebinin kabulüne karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; ipotek (ipoteğin kaldırılması (fekki)) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davacının davasının KABULÜ İLE, Davalı lehine YAPISAN MÜTH. HİZ. İNŞ. OTO. TURZ. TEKS. TİC. LTD....
Mahkemece, davalının ayıplı işlerle ve bedellerle ilgili hukuk davası açmakta muhtariyetine, cezai şart alacağı oluşmadığından reddine, dava konusu 17 no'lu dairedeki ipoteğin kaldırılmasına karar verilmiştir. Kararı, davalı arsa sahibi vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan, yükleniciye ait bağımsız bölüm üzerindeki ipoteğin kaldırılması istemine ilişkindir. Taraflar arasında düzenlenen 26.10.2009 tarihli düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, arsa sahibine 19 ve 20 no'lu bağımsız bölümlerin verilmesi, yükleniciye ait 17 ve 18 no'lu bağımsız bölümler üzerine ipotek konulması, 19 ve 20 no'lu bağımsız bölümlerin kaba işlerinin bitmesi halinde 18 no'lu bağımsız bölüm üzerindeki ipoteğin kaldırılması, ince işlerinin bitmesi halinde ise 17 no'lu bağımsız bölüm üzerindeki ipoteğin kaldırılması kararlaştırılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 12.08.2002 gününde verilen dilekçe ile itirazın iptali ve tazminat; karşı dava da ise davacı ... tarafından 05.09.2002 günlü dilekçe ile davalı ... aleyhine menfi tespit, ipoteğin fekki, hacizlerin kaldırılması ve senetlerin iadesi istenmesi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; asıl davanın reddine, karşı davanın açılmamış sayılmasına dair verilen 17.09.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı-karşı davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece, Dairemizin bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın...
Maddesi kapsamında ticari iş sayıldığı, görevli ve yetkili mahkemenin ticaret mahkemeleri olduğu, tarafların tüketici sıfatının bulunmadığı, davanın ipoteğin terkinine ilişkin olup, mutlak ticari dava olduğu, 6502 sayılı yasanın 1-3/k.l maddelerine göre tüketici mahkemelerinin görevli olmadığı görevli mahkemenin Asliye Ticaret mahkemeleri olduğu ..." gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi ise, "... davacı satın almaya konu konutun ayıplı olduğunu iddia etmekte olup, her ne kadar bankacılık işleminden kaynaklı ipoteğin fekki talep edilmişse de davacı tacir olmayıp tüketici konumundadır. Zira davacı tarafından satın alınan konutta hukuk ayıp olduğu iddia edilmekte olup, mutlak ticari dava konusuna giren uyuşmazlıklarda daha özel bir durum olmadığı müddetçe ticaret mahkemeleri görevlidir....
