ve konu bakımından hakkaniyete uygun sınırlamalar içermemesi halinde rekabet yasağı hükmü geçerli olmayacaktır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 07/11/2019 NUMARASI : 2018/434 ESAS - 2019/524 KARAR DAVA KONUSU : Tazminat (Rekabet Yasağı Sözleşmesi Kaynaklı) KARAR : İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen Bergama 1....
Rekabet etmeme taahhüdünü içeren bu sözleşmeyle işçi işverene karşı hizmet sözleşmesinin bitiminden sonrasına yönelik olarak menfi bir yükümlülük, bir yapmama borcu altına girmektedir. Başka bir deyişle rekabet yasağı sözleşmesi ile işçinin ekonomik faaliyet özgürlüğüne ve ekonomik geleceğine kısmen dahi olsa sınırlama getirilmektedir(Sabah Altay, Türk Borçlar Kanunun Hükümlerine Göre İşçi ile İşveren Arasında Yapılan Rekabet Yasağı Sözleşmesi, MÜHF-HAD, C.14, sy.3, s.179 vd.). Rekabet yasağı kaydının geçerli olabilmesi için işçinin, hizmet ilişkisi içinde olduğu işverenin müşteri çevresi ve üretim sırları gibi ticari sırları bilebilecek bir pozisyonda çalışması ve bu bilgileri önceki işverenle rakip durumunda olan yeni işveren ile paylaşabilme ihtimalinin varlığı yeterlidir. Bu anlamda, ayrılan işcinin yeni işyerinde aynı pozisyonda çalışması da şart değildir....
Öğretide rekabet yasağı sözleşmesi, işçinin iş ilişkisi içinde işverenin müşterilerine nüfuz etmesi yahut iş sırlarına vakıf olması nedeniyle hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra belirli bir faaliyet alanında belirli bir coğrafi bölgede ve belirli bir zaman dilimi içerisinde işçinin işverenle rekabet teşkil eden davranış içerisine girmesini yasaklayan sözleşmeler olarak tanımlanmaktadır. Rekabet etmeme taahhüdünü içeren bu sözleşmeyle işçi işverene karşı hizmet sözleşmesinin bitiminden sonrasına yönelik olarak menfi bir yükümlülük, bir yapmama borcu altına girmektedir. Başka bir deyişle rekabet yasağı sözleşmesi ile işçinin ekonomik faaliyet özgürlüğüne ve ekonomik geleceğine kısmen dahi olsa sınırlama getirilmektedir (Sabah Altay, Türk Borçlar Kanunun Hükümlerine Göre İşçi ile İşveren Arasında Yapılan Rekabet Yasağı Sözleşmesi, Mühf-Had, C.14, sy.3, s.179 vd.)....
Diğer taraftan Rekabet yasağı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Genel Hizmet Sözleşmesi hükümleri içinde 444 ila 447. maddelerinde düzenlenmiştir. Bunun nedeni ise rekabet etmemenin sadakat borcunun bir gereği olmasıdır. İş sözleşmesinin kurulması ile doğan sadakat borcu, işçi tarafından işverenin çıkarlarını koruma ve gözetme borcudur. Rekabet etmeme borcu ise, iş sözleşmesinin sonuçlarından olan; işçinin işverene sadakat borcu içinde yer alan alt bir yükümlülüktür. Taraflar iş ilişkisi devam ederken sözleşmenin bitiminden sonra işçinin rekabet etmeyeceğine ilişkin bir hükmün iş sözleşmesine konulmasına veya bu konuda ayrı bir sözleşme (rekabet yasağı sözleşmesi) yapılmasını kararlaştırabilirler. Rekabet yasağının ihlaline bağlı taraflarca kararlaştırılmış olan belli bir ödemeyi öngören yaptırım, niteliği itibarıyla bir cezai şart hükmüdür....
Rekabet etmeme borcu, işçinin öteki borçları için her iş sözleşmesi için söz konusu olan borçlardan değildir. İş aktinin devamı süresince işçinin işverenle rekabet etmemesi sadakat borcu içinde yer alan ve iş aktinde açıkça kararlaştırılmasa bile geçerli olan bir yükümlülüktür. İş akti devam ederken işçinin rekabet sayılacak davranışları "doğruluk ve bağlılığa uymayan davranış" niteliğinde olup İş Kanunu'nun 25/II-e maddesi kapsamına giren işverenin haklı fesih nedenlerindendir. Bu tür davranışlardan kaynaklanan davalara bakmaya görevli mahkeme, İş Mahkemesidir. Buna karşılık, taraflar iş ilişkisi devam ederken sözleşmenin bitiminden sonra işçinin rekebet etmeyeceğine ilişkin bir hükmü sözleşmeye koyabilir veya bu konuda ayrı bir sözleşme (rekabet yasağı sözleşmesi) yapabilirler. İş akti sona erdikten sonra işçinin işverenle rekabet etmeme borcu ancak böyle bir yükümlülük sözleşme ile kararlaştırılmışsa söz konusu olur....
Mahkemece taraflar arasındaki sözleşmenin 7.12.1993 başlangıç tarihli olduğu ve Rekabet Kurulunun 2002/2 nolu tebliği uyarınca başlangıçtan itibaren 5 yıl süre geçtiği için sözleşmenin rekabet etmeme yasağına ilişkin hükümlerinin artık uygulanamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Taraflar arasında 7.12.1993 başlangıç ve 14.7.2003 tarihinde sona erecek “İşleticilik Sözleşmesi” düzenlendiğinde uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin 2.maddesinde, üçüncü firmalara ait ürünleri satmama yasağı ve 12.maddesinde de ihlal halinde kâr mahrumiyetinin ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Sözleşme yürürlükte iken Rekabet Kurulunca “Dikey anlaşmalara ilişkin olup muafiyeti tebliği” 14.7.2002 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmış ve yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anılan tebliğin “Rekabet Etmeme Yükümlülüğü” başlıklı 5.maddesinin “e” bendinde rekabet etmeme yükümlülüğü yeniden düzenlenmiştir....
Ayrıca 02.01.2014 tarihli ‘Taahhütname & Muvafakatname” başlıklı belgede yer alan rekabet yasağı düzenlemesi işin türü ve yer konusunda sınırlandırılmamış olmakla sözleşmedeki rekabet yasağı hükmünün BK m.444, 445 ve yerleşmiş Yargıtay kararları uyarınca hukuken geçerli kabul edilemez 30.04.2015 tarihli Protokolde yer alan rekabet yasağı düzenlemesi işin türü ve yer konusunda sınırlandırılmamış olmakla sözleşmedeki rekabet yasağı hükmünün BK m.444, 445 ve yerleşmiş Yargıtay kararları uyarınca hukuken geçerli kabul olunmayacağından davanın reddine karar vermek gerekmiştir...."gerekçesi ile, Davanın Reddine, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur....
Kanun koyucu, geçerli bir rekabet yasağı anlaşmasının sınırlarını kesin olarak çizmiş, gerekirse hakimin müdahalesini de öngörmüş, bu şekilde yapılan rekabet yasağı anlaşmasını ihlal eden işçiyi de işverenin zararlarını tazmin yükümlülüğü altına almıştır. Böyle bir durumda işveren, işçinin rekabet yasağını ihlal ettiği olgusunun yanında, bu nedenle bir zararının da oluştuğunu kanıtlayarak tazminat talep edebilecektir. Görüldüğü üzere, işçi ve işverenin, TBK'nın 445. maddesindeki sınırlar içinde kalmak kaydıyla, rekabet yasağı anlaşması yapmalarına yasal bir engel yoktur. Zaten cezai şartın amacı da zararın tazminidir. Ancak borçlu, cezai şart ödemeyi taahhüt etmişse, artık alacaklı herhangi bir zarara uğradığını iddia etmek veya zararının kapsamını ispat etmek zorunda kalmadan, tazminat elde etmek imkanı bulacaktır....
bilmesi sebebiyle rakip firmaya geçmesinin müvekkili şirketin ticari sırlarını zedeleyeceğini, şirketin Personel Yönetmeliği'nin ''Gizlilik ve Güvenliği Sağlanması Hakkında Taahhütname''nin ilgili maddelerinde rekabet yasağı hakkında hükümlerin yer aldığının 08/12/2010 tarihli ek sayfa ile ''......
