(III) DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ, SABİT GÖRÜLEN VAKIALAR, ÇIKARILAN SONUÇ VE HUKUKÎ SEBEPLER: Dava, maddi hasarlı trafik kazası nedeniyle davacının aracında meydana gelen değer kaybının tahsili için yapılan başvuru sonucunda Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından hükmedilen değer kaybı bedelinin icra takibi yolu ile geç ödenmesi nedenine dayalı munzam zararın tahsili davasıdır. Bilindiği üzere, munzam zarar, borçlu temerrüde düşmeden borcunu ödemiş olsaydı, alacaklının malvarlığının kazanacağı durum ile temerrüd sonucunda ortaya çıkan ve oluşan durum arasındaki farktır. Başka bir anlatımla, temerrüd faizini aşan ve kusur sorumluluğu kurallarına bağlı bir zarar biçiminde tanımlanabilir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 122. maddesinde ; '' Alacaklı, temerrüt faizini aşan bir zarara uğramış olursa, borçlu kendisinin hiçbir kusuru bulunmadığını ispat etmedikçe, bu zararı da gidermekle yükümlüdür....
’ın yerleşik kararlarına göre, munzam zarar olası bir zarar olmadığı, davacının iddia ve talep ettiği gibi “muhtemel kar” ya da “farz edilen gelir”in kabul edilmediği, somut olaylar nedeniyle gerçekleşen zarardan, temerrüt faiziyle karşılanan kısmı aşan zarar varsa bu husus inandırıcı bir biçimde kanıtlanabilirse ve de davalının kusuru /temerrüdü ile zarar arasında illiyet bağı kurulabilirse, bu koşullarda munzam zarar talep edilebileceği, esasen davacının da somut bir zarardan söz etmediği, muhtemel kar mahrumiyetine dayandığı bu hususun ise “munzam zarar” kapsamı dışında kaldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/4339 KARAR NO : 2023/1095 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : HAKKARİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 20/04/2022 NUMARASI : 2021/440 ESAS- 2022/164KARAR DAVA KONUSU : Kaynaklanan Munzam Zarar Nedeniyle) KARAR : DAVALI : HAKKARİ BELEDİYE BAŞKANLIĞI VEKİLLERİ : Av. ERSİN KUŞ Av. AZİZ ENGİN DAVANIN KONUSU : Kamulaştırma (Kamulaştırma Bedelinin Geç ÖdenmesindenKaynaklanan Munzam Zarar Nedeniyle) İSTİNAF KARAR TARİHİ : 04.05.2023 KARAR YAZIM TARİHİ : 09.05.2023 Yukarıda esas ve karar numarası yazılı ilk derece mahkemesinin kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dosya incelendi: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacılar vekili asıl ve birleşen dava dilekçesinde özetle; Davalı Hakkari Belediyesinin 02/07/2013 tarih ve 65 sayılı belediye encümeni kararıyla müvekkilinin hissedar olduğu Hakkari Merkez Biçer Mah....
Davacı, davalının 1991 tarihli toplam 2.965.000.000TL bedelli dört adet çekin bedelini icra takibi sonucu 30.09.1995 tarihinde toplam 7.019.304.394TL olarak tahsil ettiğini, geç ödeme nedeniyle munzam zarara uğradığını ileri sürerek 55.000YTL munzam zararının tahsili istemiyle eldeki davayı açmıştır. Davalı, ödemenin gecikmesinde davacının kusurlu olduğunu, munzam zarar talebinin yasal dayanağının 2009/7702-14526 bulunmadığını savunmuştur. Mahkemece bilirkişi raporu esas alınarak BK.nun 43-44.maddelerine göre de indirim yapılmak suretiyle davanın kısmen kabulü ile 18.000YTL’nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Uyuşmazlığın çözümü için "munzam zarar" kavramı üzerinde durmak gerekir. Gerçekten, borçlunun temerrüdü sonucu para borcunun vadesinde ödenmemesi alacaklının zararına olacağı açıktır. Yasa koyucu, bu şekilde oluşan zararın kural olarak temerrüt faiziyle karşılanacağını varsaymıştır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/2055 KARAR NO : 2022/836 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 28/04/2021 NUMARASI : 2019/222 ESAS, 2021/136 KARAR DAVA KONUSU : Kamulaştırma (Kamulaştırma Bedelinin Geç Ödenmesinden Kaynaklanan Munzam Zarar Nedeniyle) KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelemesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda dosya incelendi....
Davacının dava talebi, "munzam zararlarda zamanaşımı başlangıcının, önceki davada hükme bağlanan alacağın faiziyle birlikte tahsil edildiği tarihte doğmuş olacağından 10 yıllık zamanaşımı başlangıcının da paranın icrada tahsil edildiği tarih olduğu hususu göz önünde tutulmuş.." olduğu gerekçesi ile dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verildiği, Kararın, davacı vekili tarafından temyiz edildiği, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin 18/11/2013 tarih, 2013/1703 E.- 2013/18115 K. sayılı ilamında; "... Dava munzam zararın tahsili istemine ilişkindir. Munzam zarar BK 105 (TBK 122) maddesinde; "Alacaklının düçar olduğu zarar geçmiş günler faizinden fazla olduğu surette borçlu kendisine hiçbir kusur isnat edilemeyeceğini ispat edemedikçe bu zararı dahi tazmin ile mükelleftir. " şeklinde düzenlenmiştir. Alacağın tahsili amacıyla açılan ilk davanın uzun sürmesi ve tahsilatın geç yapılması munzam zarar talep edilemeyeceği anlamına gelmez....
Temerrüt faizini aşan zarar miktarı görülmekte olan davada belirlenebiliyorsa, davacının istemi üzerine hâkim, esas hakkında karar verirken bu zararın miktarına da hükmeder.” hükmünü haizdir. Para borcunun ifasında borçlunun kusuruyla temerrüde düşmesi nedeniyle alacaklı nezdinde ortaya çıkan zararın temerrüt faiziyle karşılanamaması hâlinde söz konusu olan bu zarar, borçlunun temerrüdü ile borcun ödendiği tarih aralığındaki dönemi kapsamaktadır. Munzam zarar talep edebilmek için ilk koşul bir para borcunda borçlunun temerrüdünün varlığıdır. İkinci koşul; borçlunun temerrüdü nedeniyle temerrüt faiziyle karşılanamayan alacaklı zararının mevcudiyetidir. üçüncü koşul; borçlunun temerrüde düşmede kusurlu olmasıdır....
faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiş, bilahare talebini ıslah ederek, dayandığı vakıalar aynı olmakla birlikte buradaki talebinin TBK'nin 122. maddesinde düzenlenen munzam zararın tazmini olduğunu belirterek, şimdilik 10.000,00TL munzam zarar alacağının faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir....
SAVUNMA:Davalı vekili; gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi zarar verici olguya bağlı olarak oluşan yansıma zararların (munzam zarar) teminat dışı olduğunu, davacının ispat edemediği talebin açıkça teminat dışı olduğundan ilgili taleplerin reddinin gerektiğini, davanın reddine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. lll.İNCELEME ve GEREKÇE: Davacı dava dilekçesinde temerrüt faizi ile karşılanmayan munzam zarar talebinde bulunmuştur.Munzam zarar borçlu temerrüde düşmeden borcunu ödemiş olsaydı alacaklının mal varlığının kazanacağı durum ile temerrüt sonucunda ortaya çıkan durum arasındaki farktır. Başka deyişle; temerrüt faizini aşan ve kusur sorumluluğu kurallarına bağlı zarar şekilde tanımlanabilir. Türk Borçlar Kanunun 122. maddesi kapsamında munzam zararın talep edilebilirliği bir şartı da alacaklının mevcut olan zararını açık ve somut bir şekilde ispat etmesi gerekir....
Bu nedenle, munzam zarar isteminde bulunan alacaklı öncelikle borçlunun borcunu geç ödemesi nedeniyle uğradığı zararın temerrüt faizi ile karşılanamadığını, temerrüt faizini aşan bir zarara uğradığını ispat etmelidir. Alacaklı, borçlunun ilk temerrüde düştüğü tarihten alacağını faizi ile birlikte tahsil ettiği tarihe kadar olan dönem için munzam zararını isteyebilecektir. Munzam zarar borcunun hukuki sebebi, asıl alacağın temerrüde uğraması ile oluşan hukuka aykırılıktır. O nedenle, borçlunun munzam zararı tazmin yükümlülüğü (TBK md. 122), asıl borç ve temerrüt faizi yükümlülüğünden tamamen farklı, temerrüt ile oluşmaya başlayan asıl borcun ifasına kadar zaman içinde artarak devam eden, asıl borçtan tamamen bağımsız yeni bir borçtur. Munzam zarar sorumluluğu, kusur sorumluluğuna dayanır. TBK’nın 122. maddesi (Mülga BK'nın 105.) kusur karinesini benimsemiştir. Munzam zarardan kaynaklanan tazminat borcunun doğması için aranan kusur, borçlunun temerrüde düşmekteki kusurudur....
