Her ne kadar dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6502 sayılı Yasa'nın 3/l bendi ile tüketici işlemi kapsamına eser sözleşmeleri alınmışsa da, somut olayda olduğu gibi arsasına karşılık bağımsız bölüm alacak olan arsa sahibinin ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket ettiğinden söz edilemeyeceği, amacının salt kişisel ihtiyaçları için kullanma, tüketme amacını aştığı, Yasa'nın 3/k maddesindeki "tüketici" tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Bünyesinde taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmesi olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, arsa sahibi açısından güdülen amaç arsasının değerlenmesini sağlayacak yapının arsa üzerine yapılmasıdır. Bu nedenle, arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü işbu saikinin, 6502 sayılı Yasa'da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali tescil, mümkün olmazsa tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ...di, gereği konuşulup düşünüldü. Davacı vekili, müvekkilinin ortağı olduğu şirketin, davalı ... tarafından inşa edilen blokların PVC doğrama işlerini yaptığını, bunun karşılığında müvekkilinin kooperatif üyeliğine alındığını ve kendisine 3. kat 15 nolu dairenin tahsis edildiğini, davalı ... ile davalı... arasında da arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğunu, sözleşmeye konu arsanı... tarafından...fi'ne tahsis edildiğini, yüklenici davalı ...'nin söz konusu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini yerine getirdiğini, inşa edilen dairelerin kooperatifler arasında paylaşıldığını, yüklenici ...'...
- KARAR - Davacı yüklenici şirket vekili, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca müvekkilinin inşaatları tamamlayarak kat irtifakı kurduğunu, 26.03.2014 tarihinde iskan ruhsatlarını aldığını, sözleşme gereği tapuların iskan aşamasında devri gerekirken, davalının tapu devrine yanaşmadığını, satış sezonunun geçmesi nedeniyle zarara uğradıklarını, vergi, harç ve masraflar, inşaatın maliyet bedeli ve yüklenici kârı ile KDV'nin davalıdan tahsili gerektiğini ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, şimdilik 1.230.000,00 TL'nin %18 KDV'si ve %30 yüklenici kârı ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir....
Taraflar arasındaki uyuşmazlık arsa karşılığı inşaat sözleşmesinin ifa edilmemesi nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri Türk Medeni Kanunu m. 706, Türk Borçlar Kanunu m. 237, Tapu Kanunu m. ... ve Noterlik Kanunu m. 60 uyarınca resmi şekilde yapılması zorunludur. Ancak resmi şekilde aktedilmeyen sözleşmenin ifa edilmesi karşısında, geçersizliğini iddia etmek dürüstlük kuralıyla bağdaşmayacaktır. Somut olayda tapu devirlerinin yapıldığı nazara alındığında, taraflar arasındaki sözleşmelerin geçersizliği ileri sürülemeyecektir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldıktan sonra sözleşmeye konu taşınmazın tapuda satılarak yüklenici veya onun gösterdiği kişiye devredilmesi halinde bu satımın gerçek bir satım olmadığı sözleşmenin ifası maksadıyla tapu devri niteliğinde olduğu Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır....
İlk derece mahkemesinin 06/09/2022 tarihli ara kararı ile; talebin taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı tazminat davasında davalının malvarlığı üzerine ihtiyati haciz konulmasına yönelik olduğu, taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde zemin kat 1 ve 2 numaralı bağımız bölüm dairelerinin davacıya ait olacağı, binadaki mal sahibine ait dairelerin sözleşme tarihinden itibaren 36 ay içerisinde teslim edileceği hususlarının kararlaştırıldığı, sözleşme tarihinin 14.11.2016 olduğu, ihtiyati hacizde yaklaşık ispat koşulunun gerçekleştiği belirtilerek, davacı vekilinin 15.000,00 TL tutarında nakdi teminat karşılığında davalının menkul ve garimenkulleri ile 3. kişilerdeki hak ve alacakları üzerine İİK'nun 257/1 maddesi uyarınca ihtiyati haciz konulması talebinin kabulüne karar verilmiştir....
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. 1- Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin olup, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan davalara bakma görevi Asliye Mahkemelerine aittir. Somut olayda uyuşmazlık arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince kurulan kat irtifakından kaynaklandığından uyuşmazlığın çözüm yeri de Asliye Hukuk Mahkemesidir. Bu durumda, mahkemece işin esasına girilerek, yargılama sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, uyuşmazlığın çözümünde Sulh Hukuk Mahkemesi'nin görevli oluduğundan bahisle davanın görev yönünden reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. 2- Kabule göre de, karar tarihinde yürürlükte olan HMK'nın 115/2. maddesi uyarınca, mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, taraflar arasında düzenlenen 03.08.2009 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, işin teslim süresinin inşaat ruhsatından itibaren 36 ay olarak kararlaştırıldığı, aradan 5,5 yıl geçmesine rağmen henüz herhangi bir inşaat faaliyetinde bulunulmadığı, davacı arsa sahiplerinin fesih isteminde haklı oldukları gerekçesiyle, davanın kabulü ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ve tapudaki sözleşme şerhinin kaldırılmasına karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. 1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2) Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tapu kaydındaki sözleşme şerhinin terkini istemine ilişkindir....
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, arsa sahibinin edimi, inşaat yapımına uygun olarak arsayı teslim etmek, yüklenicinin edimi ise sözleşmede kararlaştırılan şekilde inşaatı yaparak bağımsız bölümleri arsa sahibine teslim etmekten ibarettir. İskân alınmayan ve/veya iskân alınmaya uygun olmayan bir binanın ekonomik bir değeri bulunmamaktadır....
- K A R A R - Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi nedeni ile sözleşmenin feshi ve maddi tazminat talebine ilişkindir. Mahkemece 6502 sayılı tüketicinin korunması hakkındaki Kanun'un 3/1 ve 73. maddeleri uyarınca davaya bakma görevinin Tüketici Mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Uyuşmazlık, davacı arsa sahibi ile davalı yüklenici arasında imzalanan 08.01.2013 tarih ve 714 ve 715 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmaktadır....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde; BK'nın 61 ve izleyen maddeleri gereğince ve “haksız iktisap kuralları” uyarınca, taraflar birbirlerine verdiklerinin iadesini ve bu kapsamda karşılıklı olarak mal varlıklarına kattıklarının geri verilmesini isteyebilirler. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin “geriye etkili sonuç doğurur” şekilde feshine dair verilen mahkeme kararının kesinleştiği tarih itibariyle taraflar yararına haksız iktisap gerçekleşmiş olur. Bu hukuksal nedenle somut olayda davacı yüklenici tarafından yasal şekilde yapılan inşaatın ya da inşaat kısmının bedelinin uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla yerinde keşif yapılmak suretiyle serbest piyasa rayiçlerine göre yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ilişkin mahkeme kararının kesinleştiği tarih olan 22.11.2001 tarihi itibariyle belirlenmesi gerekir....
