Esasen, Yerel Mahkeme de, gerek bozulan ilk kararında ve gerekse direnme kararında, davacının iyiniyetle sebepsiz zenginleşen (iyiniyetli müktesip) durumunda olduğunu kabul etmiştir. Bu noktada, önce sebepsiz zenginleşme kavramı üzerinde durulacaktır: Bilindiği üzere, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Borçlar Kanununun konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu ulanmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır....
davalıya ödenen 20.000,00 TL'nin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davacıya faizi ile derhal ödenmesine ve davalı ile imzalanan sözleşmenin feshine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
(MK’nun eski m.617, yeni 682/son maddesi) Bu açıklamalardan sonra dava konusu olaya bakılacak olursa; Dava, sebepsiz zenginleşme nedeniyle tazminat istemine ilişkin olup, davacı, davalının murisine ait taşınmaza yapmış olduğu faydalı masrafların tahsili talebiyle eldeki davayı açmıştır....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME KANUN YOLU : TEMYİZ Davacı ..., dava dilekçesinde çekişmeli taşınmazın bir bölümü hakkında tapu iptali ve tescil; talebi yerinde görülmediği takdirde ise sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı olarak tazminat davası açmış, yerel mahkeme kararına yönelik istinaf talebinde bulunulması üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir. Davacının tapu iptali ve tescil isteğine yönelik bir temyizi bulunmamakta olup; hükmü sebebsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı tazminat talebi yönünden temyiz etmiştir. Davanın belirtilen niteliğine göre; Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 09.02.2018 tarih ve 2018/1 sayılı kararı ile kabul edilen Hukuk Dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca temyiz inceleme görevi Yargıtay .. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Bu nedenle dosyanın, anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 21.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Zira; bir davada ileri sürülen olguları kanıtlamak taraflara, bu olgulara dayalı olarak uyuşmazlığı nitelemek, uygulanacak yasa maddelerini arayıp bulmak ve doğru olarak uygulamak doğrudan hakime ait bir görevidir. ( HMK 33. madde) Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni, kişinin iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Taraflar arasında malvarlıklarının değişimi bir sözleşmeye dayanır ise sebepsiz zenginleşmeden sözedilemez. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya ikinci derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelmez. Bunun bir sonucu olarak da, sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir. (HGK 13.06.2007 tarih, 2007/18-330 E.; 2007/350 K.; 17.02.2010 tarih, 2010/13-93 E.; 2010/88 K.)...
Çünkü Ön İnceleme Duruşmasında davaya davacının talebi gibi sebepsiz zenginleşme olarak devam edilmesine karar verilmiş ve dava sebepsiz zenginleşme olarak görülmüş kararla ise …Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacak….şeklinde hüküm kurulmuştur. Bu arada devam eden duruşmalarda davacı dava türü için ıslah talebinde de bulunmamıştır. Kararın bu sebeple de bozulması gerekir. 7- ) Dava sebepsiz zenginleşme olarak açılmış ve yerel mahkemede ön inceleme duruşmasında davanın konusunu sebepsiz zenginleşme olarak tespit ederek bu yönde hüküm kurmuştur. Ancak ifa sonucu sebepsiz zenginleşmelerde bir borcu ifa etmek düşüncesiyle veya karşı taraftan bir edimin ifası beklentisiyle yapılan ifalar sonucu vuku bulan kazandırmalar, ifa sonucu zenginleşme oluşturur....
Çünkü Ön İnceleme Duruşmasında davaya davacının talebi gibi sebepsiz zenginleşme olarak devam edilmesine karar verilmiş ve dava sebepsiz zenginleşme olarak görülmüş kararla ise …Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacak….şeklinde hüküm kurulmuştur. Bu arada devam eden duruşmalarda davacı dava türü için ıslah talebinde de bulunmamıştır. Kararın bu sebeple de bozulması gerekir. 7- ) Dava sebepsiz zenginleşme olarak açılmış ve yerel mahkemede ön inceleme duruşmasında davanın konusunu sebepsiz zenginleşme olarak tespit ederek bu yönde hüküm kurmuştur. Ancak ifa sonucu sebepsiz zenginleşmelerde bir borcu ifa etmek düşüncesiyle veya karşı taraftan bir edimin ifası beklentisiyle yapılan ifalar sonucu vuku bulan kazandırmalar, ifa sonucu zenginleşme oluşturur....
Temel ilişki bulunmaması halinde ise; hamilin dava tarihinde yürürlükte olan 6762 sayılı TTK'nun 730. maddesi yollaması ile 644. maddesinde öngörülen sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayanarak keşideci hakkında alacak talebinde bulunması mümkündür. (YARGITAY 19. Hukuk Dairesi ESAS NO:2014/7009 - KARAR NO:2014/10412 ) Davacı hamil ile davalı keşideci arasındaki hukuki ilişki 6102 sayılı TTK 732. maddesinde öngörülen sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalıdır. Yine emsal Yargıtay 19....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Dosya kapsamına, sav ve savunmaya, mahkemece saptanan hukukî niteliğe göre uyuşmazlık, 2/B sahasında kalan taşınmazın tapu kaydının iptalinden kaynaklanan TMK.'nun 1007. maddesine göre açılan tazminat (mahkemenin nitelindirmesine göre belediye yönünden de sebepsiz zenginleşme) davasıdır. 4. Hukuk Dairesi tarafından sebepsiz zenginleşmeye ilişkin olduğu gerekçesiyle 17/01/2014 tarih ve 629-489 sayılı kararla 3. Hukuk Dairesinin görevli olduğuna, 3. Hukuk Dairesi tarafından da 2/B kapsamında bulunması nedeniyle 26/05/2014 tarih ve 1268 - 8093 sayılı kararla Dairemizin görevli olduğuna karar verilmiştir. SONUÇ: Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 27/01/2011 tarih ve 2011/2 sayılı kararı gereğince gerekli inceleme yapılıp görevli dairenin belirlenmesi için dosyanın Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmesine 21/10/2014 günü oy birliği ile karar verildi....
Bu durumda kazandırmaya (edime) dayanan sebepsiz zenginleşme; “geçerli olmayan sebebe” veya “gerçekleşmemiş sebebe” veyahut “sona ermiş sebebe” dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme hâlinde zenginleşen ve fakirleşen arasında kanun gereği bir borç ilişkisi doğmakta olup, bu borcun konusu mal varlığında meydana gelen fazlalığın geri verilmesidir. Sebepsiz zenginleşmede sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi söz konusudur. Görüldüğü gibi, sebepsiz zenginleşme, ikincil (talî) niteliktedir ve mal varlığındaki azalmanın başka aslî nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Başka bir anlatımla aynı olayda, aynî haktan (istihkak davası), zilyetlikten, sözleşmeden, sözleşme benzeri hukukî ilişkiden veya haksız fiilden kaynaklanan bir talebin ileri sürülmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulama alanı bulamayacaktır....
