"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava, geçerli sözleşmeden kaynaklanan (alacağın temliki) Tüketici Mahkemesi sıfatıyla görülüp karara bağlanan alacak istemine ilişkin olup mahkemece sebepsiz zenginleşme nitelendirmesi de yapılmadığı anlaşılmaktadır. 14.02.2011 gün ve 27846 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 09.02.2011 gün ve 6110 sayılı bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair Kanunun 8.maddesiyle Yargıtay Yasasının 14.maddesinde yapılan değişiklik uyarınca 01.03.2012 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan iş bölümü kararının Yüksek 13.Hukuk Dairesi için Borçlar Kanunun ikinci kısmında yer alan sözleşmelerden (istisna akdi hariç akdin muhtelif nevilerinden) kaynaklanan davalar bakımından Sulh ve Asliye ayrımının yapılmadığı ve incelemenin bu nedenlerle Yüksek 13.Hukuk Dairesince yapılacağından uyuşmazlık konusu dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır....
Sebepsiz zenginleşme kurumunun sözleşmeden ve haksız fiilden doğan borçlardan en önemli farkı, hiçbir ehliyet koşuluna bağlı olmamasıdır. Sebepsiz zenginleşmeden bir borç doğması için ne fakirleşenin nede zenginleşenin fiil ehliyetine sahip olması gerekir. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın zenginleşme koşullarının gerçekleşmesi yeter. Ayrıca işlem ehliyeti veya sorumluluk ehliyeti aranmaz. Hak ehliyetine sahip olmak sebepsiz zenginleşme ilişkisinde taraf olmaya yeterlidir. Bu özellik, sebepsiz zenginleşme kurumunun denkleştirici adaleti sağlama işlevinin sonucudur. Burada önem taşıyan sadece haksız değer kaymalarının telafi edilmesidir (Prof. Dr.Turgut Öz, Sebepsiz Zenginleşme, 1990 . İst.). Bu durumda kredi sözleşmesinin imzalandığı sırada borçlunun fiil ehliyeti bulunmadığı anlaşıldığına göre sözleşmenin geçerli olduğundan söz edilemez. Geçersiz sözleşmelerde ise herkes aldığını geri vermekle yükümlüdür....
TBK'nın 78. maddesi sebepsiz zenginleşme hükümleri içerisinde yer alan bir maddedir. Taraflar arasında bir sözleşme bulunması halinde sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanmasına gerek yoktur. Sebepsiz zenginleşme tıpkı sözleşme ve haksız fiil gibi borç doğuran bir sebeptir ancak kanundan kaynaklanan bir alacak doğurur. Somut olayda taraflar arasında bir sözleşme bulunduğundan ihtilafın sözleşme hükümlerine göre çözülmesi gerekir. Bu itibarla TBK'nın 78. maddesinin olayınında uygulanma yeri yoktur. Dava konusu uyuşmazlık taraflar arasında düzenlenen bir sözleşmeden kaynaklanmaktadır. Taraflardan birinin sözleşme hükümlerine göre bir alacağı olması halinde bu alacağını sözleşmenin tabi olduğu zamanaşımı süresi içinde talep edebilir. Aynı kabulden hareketle sözleşme hükümlerine uymayan bir ödemenin de zamanaşımı süresi içinde iadesi talep edilebilecektir....
bedelinin peşin ödediğini iddia etmekle dava bedel alacağına ilişkin olmayıp, sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandırıldığından ifa yerinin davacının ikametgahının olacağının da söylenemeyeceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava, sözleşmeden kaynaklı alacak talebine ilişkin olup; sebepsiz zenginleşme nitelemesi yapılmamıştır. 14.02.2011 gün ve 27846 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 09.02.2011 gün ve 6110 sayılı bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair Kanunun 8.maddesiyle Yargıtay Yasasının 14.maddesinde yapılan değişiklik uyarınca 01.03.2014 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan iş bölümü kararının Yüksek 13.Hukuk Dairesi için Borçlar Kanunun ikinci kısmında yer alan sözleşmelerden (istisna akdi hariç akdin muhtelif nevilerinden) kaynaklanan davalar bakımından Sulh ve Asliye ayrımının yapılmadığı ve incelemenin bu nedenlerle Yüksek 13.Hukuk Dairesince yapılacağından uyuşmazlık konusu dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 13.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 13.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemenin nitelendirmesi ve temyiz kapsamına göre, uyuşmazlık; geçersiz sözleşmeden kaynaklanan ve sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak istemine ilişkin olup, hükmün temyiz incelemesi Yüksek 3. Hukuk Dairesi'nin görevi kapsamındadır. Bu durumda, 11.04.2015 tarihinde yürürlüğe giren Yargıtay Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda değişiklik yapılması hakkındaki 6644 sayılı Kanun gereğince dosyanın Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu'na gönderilmesi gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın, Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE, 07.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Sözleşmesi düzenlendiği, uyuşmazlığın da bu sözleşmeden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Bir hukuki işlemin borç doğurmasının nedeni irade açıklamasıdır. Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni ise kişinin iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Taraflar arasında malvarlıklarının değişimi bir sözleşmeye dayanır ise sebepsiz zenginleşmeden sözedilemez. Hukuki işlemlerden ve bunun en yaygın türü olan sözleşmeden doğan borçlarda borçlunun borcunu anlaşmaya uygun bir şekilde yerine getirmesi gerekir. Borçlu anlaşmaya uygun davranmazsa alacaklı borca aykırılık hükümlerini işletir ve mümkün ise borcun aynen ifasını, değilse doğan zararının giderilmesini talep eder. Sebepsiz zenginleşmede ise sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi sözkonusudur. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya 2.derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder....
Borçlar Hukukunda mesuliyet, sözleşmeden veya kanundan kaynaklanır. Kanundan kaynaklanan borçlara örnek; haksız fiil, sebepsiz zenginleşme ve doktrinde kabul edildiği üzere vekâletsiz ... görme sebebiyle istenebilecek alacaklardır. Eldeki davada davacı ile yüklenici kooperatif arasında sözleşme ilişkisi bulunmamaktadır. Davalı kooperatifin haksız fiil, sebepsiz zenginleşme gibi nedenlerle de davacıya karşı mesuliyetini gerektirecek durumlar söz konusu değildir. Kısaca davacı tazminat istemi hakkında ancak sözleşme ilişkisi bulunan davaya dahil edilen kişiye karşı başvurabilir. Mahkemece bu saptamalar bir yana bırakılarak hüküm altına alınan tazminat borcundan davalı kooperatifin sorumlu tutulması doğru olmamıştır. Karar açıklanan nedenle bozulmalıdır. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 15.06.2009 gününde oybirliği ile karar verildi....
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya göre, davalının yerleşim yerinin Samsun olduğu, İİK 50. maddesinde para ve teminat borcu için takip hususunda HMK hükümlerinin kıyas yolu ile uygulanacağının düzenlendiği, HMK hükümlerine göre genel yetkili mahkemelerin davalının yerleşim yeri mahkemeleri olduğu, HMK 10. maddesinde sözleşmeden kaynaklanan davalarda sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin yetkili olduğu düzenlenmiş ise de; somut olayda icra takibine konu alacağın sözleşmeden kaynaklanan bir alacak olmayıp, fazladan ödenen sebepsiz zenginleşildiği iddia olunan bedel için yapılan takip olduğu, bu sebeple genel yetkili olan davalının yerleşim yeri mahkemeleri yetkili olduğundan ve yetkili icra dairesinde takip yapılmadığından dava şartının gerçekleşmediği gerekçesiyle yetkili icra dairesinden takip yapılmadığından davanın usulden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir....
Bu durumda kazandırmaya (edime) dayanan sebepsiz zenginleşme; “geçerli olmayan sebebe” veya “gerçekleşmemiş sebebe” veyahut da “sona ermiş sebebe” dayalı olarak gerçekleşebilir. 27. Sebepsiz zenginleşme hâlinde zenginleşen ve fakirleşen arasında kanun gereği bir borç ilişkisi doğmakta olup bu borcun konusu malvarlığında meydana gelen fazlalığın geri verilmesidir. Sebepsiz zenginleşmede sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi söz konusudur. 28. Görüldüğü gibi, sebepsiz zenginleşme ikincil (talî) nitelikte olup mal varlığındaki azalmanın başka aslî nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Başka bir anlatımla aynı olayda, aynî haktan (istihkak davası), zilyetlikten, sözleşmeden, sözleşme benzeri hukukî ilişkiden veya haksız fiilden kaynaklanan bir talebin ileri sürülmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulama alanı bulamayacaktır. 29....
