Taşınmaz mülkiyeti kullanımına komşuluk ilkeleri gereği getirilen geçit hakkı sahibi, irtifak hakkı sahibi bu hakkını yüklü taşınmaz malikine en az zarar verecek şekilde kullanmak, yüklü taşınmaz maliki bu kullanıma katlanmak zorundadır (TMK m. 786). Ancak, tarafların bu haklarını kullanırken ve yü-kümlülüklerini yerine getirirken diğer tarafın koşullarının ağırlaşmasına se-bebiyet vermemeleri, değişen koşullara göre, hakkın terkini ya da değiş-tirilmesi olanaklarından yararlanmaları gerekir. Bu kapsamda Türk Medeni Kanunu'nda sadece yüklü taşınmaz malikine tanınan irtifak hakkının ilişkin olduğu yerin değiştirilmesi için genel bir hüküm olarak 791. maddede dü-zenleme getirilmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 05/03/2019 NUMARASI : 2016/268 Esas - 2019/66 Karar DAVA KONUSU : Tapu Kaydındaki İrtifak Hakkının Terkini KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelenmesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, İnkılap Mahallesi, 1840 ada 44 ve 170 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden enerji nakil hatları geçtiği için TEK Genel Müdürlüğü lehine irtifak bedeli tesis edildiğini, müvekkilinin irtifak bedelini almadığını, ihtiyaç kalmadığından enerji nakil hatlarının kaldırıldığını ancak tapuda irtifak haklarının terkin edilmediğini öne sürerek, hukuki durumun fiili duruma uygun hale getirilmesi için taşınmazların tapu kaydı üzerinde mevcut davalı lehine bulunan irtifak haklarının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 17.07.2008 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkına konu taşınmaza elatmanın önlenmesi, ecrimisil, birleşen davada ise intifa hakkının terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; intifa hakkının terkini davasının açılmamış sayılmasına, elatmanın önlenmesi istemi konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil isteminin kabulüne dair verilen 17.05.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... Akaryakıt Dağıtım A.Ş ve ... Akaryakıt Ltd....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 28.09.2004 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkının terkini ve tescili istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 17.06.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davada, 09.03.1998 tarihli görev verilmesine ilişkin İmtiyaz Sözleşmesi hükümlerine dayanılarak, davalı yararına tesis edilen intifa ve irtifak hakkı kayıtlarının kaldırılması istenmiş, mahkemece istek kabul edilmiş, hükmü davacı idare temyiz etmiştir. Dava, 1049 ve 1053 parsellerin tapu kayıtlarında davalı lehine yazılı bulunan irtifak hakkı şerhlerinin terkini ve Hazine adına yazılması isteminden ibarettir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi 2-Maliye Hazinesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, irtifak kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın üzerine kurulan irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece taşınmaz malın bedelinin tespitine ve irtifak hakkının tapuya tesciline dair verilen karar davaya katılan davalı Hazine tarafından temyiz edilmiş, Mahkemece Hazinenin temyiz isteminin miktar yönünden reddine karar verilmiş, bu kez Hazine bu ret kararına karşı temyiz yoluna başvurmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi 2-Mal Müdürlüğü Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca irtifak kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın üzerine kurulan irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece taşınmaz malın bedelinin tespitine ve irtifak hakkının tapuya tesciline dair verilen karar davaya katılan davalı Hazine tarafından temyiz edilmiş, Mahkemece Hazinenin temyiz isteminin miktar yönünden reddine karar verilmiş, bu kez Hazine bu ret kararına karşı temyiz yoluna başvurmuştur....
İRTİFAK HAKKI 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 427 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 428 ] "İçtihat Metni" Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın üzerine kurulan irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece taşınmaz malın bedelinin tespitine ve irtifak hakkının tapuya tesciline dair verilen karar davaya katılan davalı Hazine tarafından temyiz edilmiş, Mahkemece Hazinenin temyiz isteminin miktar yönünden reddine karar verilmiş, bu kez Hazine bu ret kararına karşı temyiz yoluna başvurmuştur....
K A R A R - Dava, kamulaştırmasız el atılarak enerji nakil hattı geçirilen taşınmazların, irtifak hakkı karşılığının tahsili ve ecrimisil, birleşen dava ise 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan irtifak hakkı bedelinin tesbiti ve irtifak hakkının davacı adına tapuya tescili, istemine ilişkindir. Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak asıl davada kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebi yönünden konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebinin feragat nedeniyle reddine, birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı ve birleşen davanın davacısı vekilince temyiz edilmiştir.Arsa niteliğindeki ... ili, ......
(TMK m.783) Yüklü ve yararlanan taşınmazlara aynı kimse malik olursa bu kişide irtifak hakkını terkin ettirebilir. Terkin edilmedikce irtifak, ayni hak olarak varlığını sürdürür. (TMK m.784) Yararlanan taşınmaz malikinin tesis edilen zorunlu geçit hakkından vazgeçmesi de bu hakkı sona erdiren nedenlerden biridir. Yararlanan ve yükümlü taşınmazların birinin veya her ikisinin kamulaştırılmasıyla birlikte geçit hakkı ortadan kalkar. Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiçbir yarar kalmamışsa yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkını bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenilebilir....
Türk Medeni Kanununun 785. maddesinde belirtilen (lehine irtifak hakkı kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebileceği gibi yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir.)hükmü gözetildiğinde irtifak hakkının tescili 20.11.1969 tarihli 121157 yevmiye nolu işlemle yapılmış olup, “ilgili amme müessesesine devri şartıyla okuldan başka bir inşaat yapılmamak üzere İstanbul Belediyesi lehine irtifak hakkı” olarak kurulduğu, Belediyeye ilk öğretim tesisleri inşaatı yapmak şartıyla üst hakkı tanınmasına rağmen, 1969 yılından beri irtifak hakkının tesis edildiği amacın gereği olarak çalışma yapılmış olmaması nedeniyle irtifaktan beklenen yararın kalmadığı, mülkiyet hakkını kısıtlandığı ve irtifakın tesisi anında malike bedel ödenmiş olduğu da kanıtlanmamış olduğundan terkin nedeniyle ödenmesi gereken bir bedel de bulunmadığından TMK 785 maddesi...
