Hukuk Dairesi'nce ".. öncelikle davacılara çekişmeli 301 ve 303 parsel sayılı taşınmazlar yönünden talepleri açıklattırılmalı, tapu iptali ve tescil mi yoksa tenkis mi talep ettikleri kesin olarak belirlenmeli, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmeli ..." gerekçesiyle bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece, asıl ve birleştirilen dava yönünden 301 ve 303 parsel sayılı taşınmazların tapu iptal ve tescil talebinin kabulüne, asıl davada diğer parseller yönünden tenkis talebinin kabulüne, birleştirilen davadaki tenkis talebi yönünden ise saklı payların ihlal edilmediği gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1908 doğumlu miras bırakan ...'ın 25.04.2001 tarihinde ölümü ile geride mirasçı olarak çocukları asıl davada davacı ..., birleştirilen davada davacı /asıl davada davalı ..., ...., kendisinden önce ölen kızı ....'...
Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır. Eldeki davada davacı, taraf tapu iptali ve tescil, terditli olarakta tenkis isteğinde bulunmuştur. Davacının muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine yönelik yapılan incelemede; Her ne kadar ilk derece mahkemesi ve bölge adliye mahkemesince temlikin muvazaalı olduğu gerekçesiyle tapu iptali ve tescil isteğinin kabulüne karar verilmişse de; dava konusu taşınmazın geldisi olan 14 ada 4 parsel sayılı taşınmazın mirasbırakan tarafından oğlu ...’a 18.04.1975 tarihli bağış işlemi ile devredildiği görülmektedir....
Hukuk Dairesinin 14.12.2015 tarihli ilamında; davacıların 03.10.2012 tarihli dilekçe ve sonraki oturumlardaki beyanları ile muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı açtıkları tapu iptali ve tescil istekli davalarını ıslah ederek isteklerini tenkise dönüştürdükleri, bu durumda ilk dava tarihi 14.03.2011 tarihinde tenkis talebinde bulunulduğu, mirasbırakanın 17.02.2011 tarihinde öldüğü, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 571. maddesi uyarınca tenkis isteği bakımından hak düşürücü sürenin geçmediği, uyuşmazlığın tenkis hükümleri çerçevesinde incelenip sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir. B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tapu iptali ve tescil yönünden davanın reddine, tenkis talebi yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. V. TEMYİZ A....
-KARAR- Dava, tapu iptal ve tescil, olmadığı takdirde tenkis isteklerine ilişkindir. Mahkemece, tenkis isteğinin kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Tenkis hesaplama yöntemi ve sabit tenkis oranının uygulama biçimi doğru değil ise de, aleyhe bozma yasağı gözetilerek temyiz edenlerin sıfatına göre, davalıların yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 896.05-TL. Bakiye onama harcının temyiz eden davalılardan alınmasına. 15.02.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, mirasbırakanları babaları ... ... Çelik’in evlenmek istediğini, dava dışı ...’in bu durumdan haberdar olarak birlikte yaşadığı kadın olan ... ile miras bırakanlarının evlenmesini sağladığını, daha sonra miras bırakanın yaşlılığından faydalanarak davalı eşini vekil tayin eden vekaletname alındığını, bu vekaletname ile miras bırakanın maliki olduğu 16 parça taşınmazın ...’e devredildiğini, anılan taşınmazlar haricinde çekişme konusu 16 numaralı bağımsız bölümün miras bırakan tarafından satış suretiyle dava dışı eşine devredildiğini, taşınmazın daha sonra ara malikler kullanmak suretiyle diğer davalı olan ...’a devredildiğini, devirlerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak yapıldığını ileri sürerek, davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile veraset ilamındaki payları oranında adlarına tesciline, bu talebin kabul edilmemesi halinde tenkise karar verilmesini istemişlerdir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL - TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar; dava konusu 64 ada 41 parseldeki 1 nolu bağımsız bölümün dava dışı ... tarafından 18.11.1980 tarihli akitle 1/2'şer payla mirasbırakan ... ve davalı ...'a satış suretiyle temlik edildiğini, ... yaşı küçük olması nedeniyle vekaleten babası muris ile annesi davacı ...'nin temliki kabul ettiklerini, yapılan işlemin mirasçılardan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu iptali ve tescil ile mümkün olmazsa tenkis isteğinde bulunmuşlardır. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar, Dairece;" ......
O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı içtihadı birleştirme kararı uyarınca süratle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, tercih hakkının kullanıldığı gündeki fiyatlara göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak NAKTİN ödetilmesine karar verilmelidir. Somut olayda; mahkemece, sadece vasiyetnamede davalıya bırakılan taşınmazların tapu kayıtları celbedilmiş, keşif bu taşınmazlar üzerinde yapılmış buna göre tenkis hesabı belirlenmiştir (Muris vasiyetnamede; "…bunların dışında kalan tüm mal varlığımın diğer mirasçıların arasında kanuni hisseleri oranında paylaşmalarını istiyorum" şeklinde beyanda bulunmuştur). Vasiyet edilen taşınmazlar dışında diğer taşınmazlarının bulunup bulunmadığı hususlarında ilgili tapu sicil müdürlüğüne müzekkere yazılmamış deliller tam olarak toplanmamış, tenkise yönelik olarak terekenin tamamı belirlenmeden eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulmuştur....
-KARAR- Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle mirasbırakanın yapmış olduğu temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olmadığı mahkemece belirlenmek suretiyle davanın reddine karar verilmiş olmasından bir isabetsizlik yoktur. Davacının aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine. Ancak, dava tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis istemli olarak terditli açılmış olup davacı talebinin iki ayrı istekmiş gibi değerlendirilerek tenkis talebinin reddedilmiş olması nedeniyle davalı lehine vekalet ücreti tayin edilmesi doğru değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL,TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, ortak miras bırakan...da'nın kayden malik olduğu 1105 parsel sayılı taşınmazı, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak davalı ...'ye temlik ettiğini ileri sürerek tapu iptal ve miras payları oranında tescil talep etmişler, 06.09.2012 tarihli ıslah dilekçesi ile tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde tenkis isteğinde bulunmuşlardır. Davalı, bir başka mirasçı tarafından aleyhine açılan, konusu ve sebebi aynı olan tapu iptal ve tescil davasında ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilen kabul kararının, Yargıtayca olayda muvazaa olmadığına değinilerek bozulduğunu, satışın gerçek olduğunu bildirerek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, tenkis davası olarak ıslah edilen davanın 1 yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığı gerekçesiyle davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmiştir....
Mahkemece; davanın kabulü ile vasiyetnamenin tenfizi ile dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava; vasiyetnamenin tenfizine ilişkindir. Dosyanın incelenmesinde; muris tarafından düzenlenen vasiyetname ile davacıya taşınmaz vasiyet ettiği, vasiyetnamenin açılarak okunduğu, dava tarihinden sonra davalılarca tenkis talebiyle dava açıldığı, karar tarihi itibariyle verilen kararın kesinleşmediği görülmektedir. Tenkis davası, TMK'nun 560-562 maddelerinde düzenlenen, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen gerek ölüme bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar tarafından mirasbırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle bakıldığında tenkis davası Miras Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir....
