"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde duruşma talepli olarak temyiz edilmiş ise de duruşma talebi değerden reddedildi. Dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, inançlı işlem ve muvazaa hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Davacı, Mersin ili...08 Ada 154 Parsel sayılı taşınmazının tamamını davalı ...'a tapuda devrettiğini, davalı ile yaptığı ‘’muvazaa anlaşması’’ başlıklı sözleşme gereğince dava konusu taşınmaza yapılacak seranın tamamlanmasından sonra davalı ...’in bu parselin 1/2 payını tarafına devredeceğinin kararlaştırıldığını ancak davalı ...'ın dava konusu taşınmazın tamamını kardeşi ...'...
ada ... parselde kayıtlı ... nolu taşınmazın tapu kaydına davalıdır şerhi eklenmesini, dava konusu sözleşmenin geçersizliğinin tespiti ve bu sözleşme tapudaki satış işlemininin hukuki sebebi olduğundan yolsuz tescile dayanan tapu iptal ve tescil bu talep kabul edilmediğinde, inanç sözleşmesine dayalı karşılıklı edimlerin iadesi ve tapu iptal ve tescil ve müvekkilin bankaya karşı ediminin gerçek miktarının tespiti ve davalıya iadesini, inanç sözleşmesine dayalı iade talebine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Kanun) 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, mülkiyet hakkına dayalı inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 25.01.2023 tarihli ve 2023/1 ... kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 1. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 ... Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY 1. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 08.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
Kaldı ki davalı taraf da davayı “muris muvazaası” hukuksal nedenine dayalı olduğu şeklinde yorumlamış ve cevap dilekçesinde muvazaanın olmadığı, murisin vefatından on yıl sonra muvazaa hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davası açılamayacağına dair savunma yapmıştır. Bu noktada belirtmek gerekir ki olayları ortaya koymak tarafların, uygulanacak kanun hükmünü bulmak, diğer bir anlatımla olayların hukuki sebebini tayin etmek, kanunları kendiliğinden (resen) uygulamak hâkimin görevi olup, hukuki nitelendirmenin hâkim tarafından yapılacağı konusunda tartışma bulunmamaktadır. Buna göre hâkim, tarafların sunduğu vakıaları, talep ve cevap sonuçlarını incelemeli fakat dava ya da şikâyetin vasıflandırılmasında onların beyanlarına bakmayıp, açık bir nitelendirme yoksa bu belirlemeyi kendisi yapmalıdır....
Öyle ki, hukuki sebep yanlış gösterilmiş veya hiç gösterilmemiş olsa dahi hakim tarafından en uygun hukuki sebebin bulunması ve ona göre karar verilmesi gerekir. Eldeki davada, iddianın ileri sürülüş biçimi, dava dilekçesi içeriği ve diğer beyanlar birlikte değerlendirildiğinde, davacının; aldatma ( hile ) hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Ne var ki mahkemece, aldatma iddiası üzerinde yeterince durulmadan sonuca gidildiği görülmüştür....
Anılan maddeye göre bir davaya ait şeklî anlamda kesinleşmiş olan hükmün, diğer bir davada maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için, her iki davanın, taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekir. ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/105 E., 2012/70 K. sayılı davası, yetkisiz vekil tarafından yapılan satış nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davasıdır. Ancak, eldeki dava, inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil davası olup, hukuki sebebi farklıdır. Her iki davanın dayandığı maddi vakıalar aynı değil (farklı) ise, kesin hükümden söz edilemez. Bu durumda mahkemece, işin esasının incelenerek varılacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Açılan dava, inançlı işlem ve genel muvazaa hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Muris Hasan Bıyık'ın 07/08/2013 tarihinde vefat ettiği ve geriye mirasçı olarak eşi Huri ile çocukları Zekiye, Kemal, Orhan, Dursun, Emine, Hüseyin, Müyesser, Fatma, Havva ve Ayşe'yi mirasçı olarak bıraktığı, tereke adına istem olduğundan ve tapu maliki T2 terekeye göre 3.kişi olduğundan terekeye yargılama aşamasında açılan dava sonucunda Av. T1 atandığı, tereke temsilcisinin vermiş olduğu vekaletname doğrultusunda avukat marifeti ile davanın yürütüldüğü görülmektedir....
HUKUK GENEL KURULU KARARI Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki belgeler okunduktan sonra gereği görüşüldü: Dava, inançlı işlem, hile ve gabin hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
-KARAR- Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle davada dayanılan inançlı işlem hukuki nedenine dayalı iddianın 5.2.1947 tarih, 20/6 sayılı İnançları Birleştirme Kararı uyarınca yazılı delil ile kanıtlanamadığı, yemin deliline de dayanılmadığı gözetilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru olduğuna göre davacının temyiz itirazı yerinde değildir. Reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 0,90 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 22.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davaya konu olay, “mülkiyet hakkına” dayanmayıp, “şahsi hakka” dayalı tapu iptal ve tescil davasıdır....
