Somut olayda; dava konusu taşınmazlarla ilgili olarak, Alanya Kadastro Mahkemesinin 23.07. 2009 tarih, 1989/ 439 esas ve 1999/122 karar sayılı ilamı ile davacı (söz konusu dosyada müdahil olan) ... yönünden davanın görev yönünden reddine karar verildiği, görevsizlik kararı nedeni ile de ,davacı tarafca Asliye Hukuk Mahkemesinde harici gayrimenkul satış sözleşmesine dayalı olarak , taşınmazın bir bölümüne yönelik tapu iptali ve tescil davasının açıldığı anlaşılmaktadır. Dosya kapsamından,asliye hukuk mahkemesinde 26.08.1999 tarihinde,15.01.1996 tarihli harici gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil davası açıldığı, dava konusu taşınmazların 20.08.1981 tarihinde tespitlerinin yapıldığı, eldeki davanında tespit tarihten sonra düzenlenen 15.01.1996 günlü, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayanılarak açıldığı anlaşılmaktadır....
Ayrıca; davacı tarafından davalılar aleyhine açılan harici satışa dayalı tapu iptali tescil olmadığı takdirde temliken tescil davasında geçersiz satışa dayalı tapu iptali tescil kararı verilemeyeceği, davacı tarafından bedel ödendiğinin ispatlanamadığı gerekçesiyle tapu iptali tescil davasının reddine, temliken tescil davasının kabulüne karar verildiği, mahkemece verilen hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır. O halde; mahkemece; dava konusu harici satış sözleşmesine göre satış bedelinin davacı tarafından davalıların murisine ödendiğinin ispatlanamaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, harici satışa dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Davacı vekili tarafından harici satışa dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin dava, dava dilekçesinde 27.000,00 TL değer gösterilerek açılmış, bu miktar üzerinden peşin harç yatırılmış, keşif ve bilirkişi kurulu raporu ile taşınmazın dava tarihindeki değeri 40.000,00 TL olarak saptanmıştır. Davacı tapu iptali ve tescil istemi yönünden eksik harcı tamamlamamış, mahkemece bu hususta davacıya süre verilmemiş, her hangi bir işlem yapılmamış, eksik harç tamamlattırılmadan yargılamaya devam olunarak davanın esası hakkında hüküm kurulmuştur. 492 sayılı Harçlar Kanunu, harç alınmasını veya tamamlanmasını tarafların isteklerine ve iradelerine bırakmamış, değinilen yönün mahkemece res'en gözetilmesini hükme bağlamıştır....
Dava, davalı ...’ye karşı açılan dava yönünden haricen satın almaya dayalı tapu iptal tescil, davalılar ... ve ...’ye karşı açılan dava yönünden haricen satın alınan hisselerin bir kısmının muvazaalı satışına dayalı tapu kaydının iptali ile davacılar adına tescili istemine ilişkindir....
Kadastro Mahkemesinin 1995/40 Esas, 1997/8 Karar sayılı dosyasında görülen kadastro tespitine itiraz davası sonrası 27.11.1998 tarihinde kadastro tespitinin kesinleştiği, davacının sunduğu 10.10.2002 tarihli adi yazılı harici satım sözleşmesine göre davalı ... ile davacının 4.000.000 ETL bedel karşılığı 20 dönüm tarlanın davacıya satımı konusunda anlaştıkları, 01.03.2001 tarihli harici satım sözleşmesine göre davalı ...’ın dava dışı ... isimli kişiyle aynı yeri adi yazılı harici satım sözleşmesiyle satın aldığı, 15.05.1995 tarihli harici satım sözleşmesiyle, ...’ın dava dışı ... ve ... isimli kişilerden haricen satın aldığı, 13.01.1979 tarihli harici satım sözleşmesiyle ... ve ... isimli kişilerin, dava dışı ... isimli kişiden satın aldıkları, 11.09.1973 tarihli harici satım sözleşmesiyle ...’nın ... mirasçılarından satın aldığı ve 24.03.1951 tarihli noterde düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesiyle dava dışı ...’ün ... dışındaki davalıların murisi olan ... isimli kişiyle...
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 26.02.2018 tarihinde verilen dilekçeyle harici satım sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın pasif husumet yokluğundan reddine dair verilen 14.01.2020 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davacı vekili tarafından talep edilmiştir. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Harici taksim sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki harici taksim sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil davasının reddine dair ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 07.03.2013 gün ve 587/127 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile Usul ve Kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, taraflarca HUMK'nun 388/4....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil KARAR Davacı, 19.06.2001 tarihinde ve tek yanlı olarak düzenlenen harici satış senedine tutunarak eldeki davayı açmıştır. Mahkemece, vekaletin kötüye kullanılarak davacının zarara uğratıldığı gerekçesiyle tazminata hükmolunmuştur. Hüküm, süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosya öncelikle Yargıtay 1. Hukuk Dairesi'ne gönderilmiş, 1. Hukuk Dairesi, mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, davanın harici satış sözleşmesine dayalı kişisel haktan kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin olduğundan dosyayı 14. Hukuk Dairesi'ne göndermiştir. 14. Hukuk Dairesi ise davanın haricen satın alma iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin olduğundan bahisle Dairemize göndermiştir. Mahkeme kararındaki nitelendirmeye ve hükmü temyiz edenin sıfatına göre görevli Dairenin (13.)...
Mahkemece önceki kararda, davanın reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; Dairemizce, taksim sözleşmesinin geçerli olup olmadığının mahkemece yeterince araştırılmadığı, eksik araştırma ve incelemeye dayalı hüküm kurulduğuna işaret edilerek bozma sevk edilmiş, mahkemece bu kez, harici miras taksim sözleşmesine itibar edilerek davanın kabulüne ve 2076 ada (eski 510 ada) 137 parselde iki nolu mesken niteliğiyle ... adına kayıtlı bulunan 4 nolu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline, ... adına kayıtlı ... plakalı 1990 model ... marka ... motor, ... şase nolu otomobilin, trafik kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir. Hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiş, davalı vekilinin temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteği takdiren reddedilmiştir. Dava; TMK'nun 676. maddesi uyarınca taksim sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
Maddesine göre de "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz." Dava harici satış sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde ödenen satış bedelinin tahsili isteminden ibarettir. Davacı yanca tutunulan harici satış senedi resmi nitelikte olmadığından ve taşınmaz mülkiyetini nakil borcu doğuran sözleşmelerin geçerliliği için resmi şekilde yapılmış olmaları şart olduğundan tapu iptali ve tescil isteğinin reddedilmesinde yasaya aykırılık yoktur. Davaya konu 1339 (yenileme kadastrosu ile 188 ada 119 parsel) parsel sayılı taşınmazın 1/4 payı davalı adına kayıtlı olup davacı tarafından örneği sunulan ve davalı yanın da kabulünde olan 09.09.2008 tarihli harici satış sözleşmesi ile bu taşınmazdaki 1/4 davalı payının davacıya 6.000,00 TL bedel karşılığında satıldığı ve bedelinin alındığı kararlaştırılmıştır....
