"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemlerine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 09.02.2018 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 21.02.2018 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2018 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 15. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 15. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE,29.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi kademeli ferağ hükmü bulunduğu, bu hükme göre davacı üçüncü kişinin tescile hak kazandığı gerekçesiyle dava kabul edilmiştir. Hükmü, davacı ile davalı arsa sahipleri temyiz etmiştir. 1-Davalılar arasındaki 29.11.1999 günlü arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi biçimine uygun düzenlenmiştir. Bu sözleşme uyarınca, davalıların maliki olduğu 98 ada 19 parsel üzerine 18 adet villa inşaatı yapımının kararlaştırıldığı, yapılacak villalardan 7, 8, 9, 10, 13 ve 14 numaralı olanların arsa sahiplerine bırakıldığı, diğerlerinin yükleniciye ... bedeline karşılık verildiği görülmektedir. Gerçekten, 23.11.1999 günlü sözleşmenin 31.maddesinde kademeli ferağ hükmü bulunmaktadır. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi yükleniciye kişisel hak sağlar. Yüklenici, kazandığı kişisel hakkını doğrudan arsa sahiplerine karşı ileri sürebileceği gibi yazılı olmak koşuluyla bu hakkını üçüncü kişilere devredebilir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali tescil istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 20.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 27.01.2017 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2017 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 23.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 23.Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE,18.12.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davalı arsa maliki, yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, yüklenicinin arsa malikine karşı edimlerini yerine getirmediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, davalılar arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümün kişisel hakkın temliki suretiyle edinilmesine dayalı mülkiyet aktarımı, ikinci kademede de tazminat istemlerine ilişkindir. 1-Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur....
Davalıya yapılan hisse satışının, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ifası için kat karşılığı inşaat sözleşmesi tarafı olan arsa sahipleri tarafından yapılmış olmadığı gibi davaya konu pay satışını yapan, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olan dava dışı ... Seven İnşaat şirketidir. Dava konusu satış işleminin yukarıda ayrıntıları ile açıklanan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından da kabul edilen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ifası için yapılan temlik olarak görülemeyeceğinden, gerçek anlamda satış iradesinin bulunmadığının ve önalım hakkının kullanılamayacağının kabul edilmesi mümkün değildir. Bu durumda davacıların önalım hakkını kullanmasında bir engel bulunmamaktadır....
Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun şekilde imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da yüklenici edimini yerine getirmiş kabul edilemez. Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olaya gelince; dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden davalıların murisi arsa sahibi ... ile davalı yüklenici ... arasında 05.01.1993 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile 196 ada 7 parsel sayılı taşınmaz üzerine bina yapım işi kararlaştırılmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SEBEP : Dava, yüklenicinin temliki işlemine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Bilindiği gibi,Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde arsa sahiplerinin temel borcu, üzerine bina yapılacak arsayı hukuki ayıptan ari olarak yükleniciye teslim etmek, yüklenicinin temel borcu ise, arsa sahiplerine ait arazi üzerinde imara, tasdikli ruhsat ve projesine, sözleşmeye, fen ve sanat kurallarına uygun bir yapı meydana getirerek arsa sahiplerine teslim etmektir. Kuşkusuz teslimden sonra yüklenicinin borcu ayıba karşı tekeffül borcu olarak devam eder. Diğer taraftan arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde meydana getirilen esere karşılık, yükleniciye eser bedeli yapının bağımsız bölümlerindeki devri kararlaştırılan arsa paylarının temliki suretiyle ödenir. Yüklenici hak kazanacağı bağımsız bölümlerin tapusunu doğrudan arsa sahiplerinden talep edebileceği gibi şahsi hakkını üçüncü kişilere de devredebilir....
Noterliği’nin 20.02.2012 tarih 03832 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin konusunu oluşturan ...ili Bornova ilçesi ...Mahallesi 234 ada 10 parsel sayılı taşınmazın sözleşme tarihinde 1/2 pay sahibi olduğu anlaşılan Ahmet Demir’in, Bornova 1. Noterliği’nin 13.09.2012 tarih 23495 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin konusunu oluşturan ...ili Bornova ilçesi ...Mahallesi 234 ada 13 parsel sayılı taşınmazın sözleşme tarihinde 1/2 pay sahibi olduğu anlaşılan Şükrü Taşçı’nın ve Bornova 1. Noterliği’nin 21.02.2012 tarih 05303 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ile Bornova 1....
Kat ... ve A Blok Zemin Kat ... no'lu bağımsız bölümlerin tapu kayıtlarının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DELİLLER: Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, tapu kayıtları ve dayanakları, keşif, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamı, GEREKÇE: HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi, tapu iptali ve tescil ile ipoteğin kaldırılması istemine ilişkindir. Arsa sahibi olarak Turan ve T2 ile yüklenici sıfatıyla Tuztaş İnşaat-T10 arasında 3917 ada 6 parsel sayılı taşınmaz üzerine arsa payı karşılı inşaat yapımı konusunda 20.02.2005 tarihli harici sözleşme imzalanmıştır. Yine arsa sahibi olarak T1 ile aynı yüklenici ile 3917 ada 5 parsel sayılı taşınmaz üzerine arsa payı karşılı inşaat yapılımı konusunda 20.02.2015 tarihli harici sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmelerde, sözleşme bedeli yer almamaktadır....
