BORÇLAR KANUNU [ Madde 364 ] "İçtihat Metni" Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.12.2004 gününde verilen dilekçe ile kişisel hakka dayalı tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 07.11.2006 günlü hükmün Yargıtay'ca duruşmalı olarak incelenmesi davalı Mehmet vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: Dava, arsa sahibi ve yükleniciler arasında biçimine uygun düzenlenen 26.12.1997 günlü arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan 14 numaralı bağımsız bölümün temlik alınması nedeniyle kişisel hakka dayanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 06.11.2015 gün ve 2014/7387 Esas, 2015/7125 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davalı ... . haricindeki diğer davalılar vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Davacı vekili, müvekkilinin dava dışı takip borçlusu.....aleyhine icra takibi başlattığını, takip borçlusunun arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan alacağı ile ilgili gönderilen birinci haciz ihbarnamesine davalı arsa sahiplerinin itiraz ettiklerini ileri sürerek, sözleşme uyarınca takip borçlusu ......'a isabet eden bağımsız bölümlerin davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile takip borçlusu yüklenici adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizce bozulmuştur....
Davalı şirket daha sonra uhdesinde bulunan hisselerin bir kısmını davalılar ..., ..., ... ve ...'ya devretmiş, hissenin 3300/8304'lük kısmı da cebri ... sonucu davalı ... adına tescil edilmiştir. Davalılar ... ve ... da devraldıkları bu hisseleri birleşen davada davalı ...'a devretmişlerdir. Asıl ve birleşen davada davacı arsa sahipleri, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile sözleşme uyarınca yükleniciye devredilen arsa paylarının adlarına tescilini talep etmişlerdir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, tapu iptal ve tescil isteminin reddine dair verilen 05.06.2008 tarihli ilk karar, 15. Hukuk Dairesinin 17.06.2010 tarihli ilamıyla bozulmuştur....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 11.02.2002 tarih ve 2001/511 E., 2002/41 K. sayılı ilamıyla, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine karar verildiği, bu itibarla, yüklenici daire ve dükkanların tapularına hak kazanamadığından, ondan temlik yoluyla şahsi hak kazanan davalının da tapulara hak kazanamadığını ileri sürerek, davalı adına olan tapu kayıtlarının iptali ile adlarına tescili isteminde bulunmuşlardır. Davacı arsa sahipleri ..., ... ile yine davalı arsa sahibi ... ve davalı yüklenici ... İnş. Taah. Tur. Tic. San. Ltd. Şti. arasında 12.04.1995 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenmiştir. Davalı ... bu sözleşmede hem arsa sahibi, hem de yüklenici şirket yetkilisi sıfatıyla yer almıştır. Sözleşmede normal katlarda 73 adet daire, zemin katta ise disko ve dükkan inşa edileceği, ... ve ...'ye müştereken 19 adet daire verileceği, zemindeki bir adet diskonunun ...'ye ve yine zemindeki batı cepheli 40 m² lik bir adet dükkanın ... ve ...'...
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; davalının, icra takibine dayanak yapılan sözleşmenin tarafı olmadığı, sözleşmenin tarafının ... Yapı Mimarlık Mühendislik İnş. Taah. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti. olduğu, şirketin taraf olduğu bir sözleşmeye dayalı olarak yapılan takipte davalının borçlu sıfatının bulunmadığı bu nedenle borçluya karşı yapılmış geçerli bir icra takibinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan alacak nedeniyle açılan icra takibine yapılan itirazın iptali davasıdır. Davacı ile ... Yapı Mimarlık Müh. İnş. Ltd Şti. arasında 14.06.2012 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmış olup bu sözleşmenin teslim süresini uzatan 16.01.2015 tarihli ek sözleşme bu kez davacı ile davalı arasında yapılmıştır....
Mahkemece davacıların tapu iptali ve tescil talebinin reddine, tazminat istemlerinin kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir....
Asıl ve birleşen davalar, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan dükkanların temlik alındığı iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Birleşen davada, ayrıca tapu iptal ve tescil istemi kabul edilmediği takdirde tazminat isteminde bulunulmuştur. Davalı yükleniciler ... ve ... ile arsa sahipleri arasında düzenlenen 04.06.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, tevhid ve ifraz işlemleri sonucunda oluşan 479 ada ... no'lu parsel üzerinden yapılacak bina ve dükkanların yüklenicilere ait olacağı kararlaştırılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 19.12.2011 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın husumet nedeni ile reddine dair verilen 03.04.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı yüklenici, 21.06.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile payına düşen 11 ve 12 numaralı bağımsız bölümleri davalı ...’a temlik ettiğini ve taşınmazların tapudan intikalini sağladığını, davalının bedeli ödemediği gibi taşınmazı muvazaalı olarak diğer davalı ...’a tapuda devrettiğini belirterek tapu iptali ve tescil isteminde bulunmuştur. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davanın aktif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiştir....
Arsa sahipleri ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez. Temlik, hatta borçlunun muhalefetine rağmen geçerli olarak doğar ve hükümlerin hasıl eder....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ K A R A R Dava, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece de bu yönde hüküm kurulmuştur. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14/son maddesi gereğince 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin iş bölümünü düzenleyen 09.02.2012 tarih ve 2012/1 sayılı Kararı uyarınca, davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 15.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden Yargıtay 15.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 15.03.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
