Anayasaya göre Tüzük hükümleri kanunlara aykırı olamayacağından ve öncelikle çekişmeli bir konudaki genel hükümlerden önce özel hükümlerin uygulanması gerektiğinden uyuşmazlığın çözümünde Türk Medeni Kanunundaki ve Tapu Sicil Tüzüğündeki şerhedilmiş kişisel haklarla ve satış vaadi sözleşmeleriyle ilgili özel hükümlerin uygulanması zorunludur. Yukarıda belirtilen bu düzenlemelere göre de; Kanunun emredici hükmüne göre, şerhten itibaren beş yıl içinde satış yapılmaz veya irtifak hakkı tesis ve tapuya tescil edilmezse tapu kaydındaki satış vaadi sözleşmesi şerhinin tapu memurları tarafından re`sen terkini (2644 sayılı Tapu K. m. 26/8), kişisel haklarda belli bir süre söz konusu ise, (beş yıllık şerh süresi) bu sürenin dolması hâlinde taşınmaz malikinin istemi üzerine şerhin terkini zorunludur (TST m. 69/3)....
Tüm bu açıklanan hakların şerhi koşulların bulunması halinde şerh tapu müdürlüğünce konulabileceği gibi hükmen de tapuya yazılabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 22.01.2007 gününde verilen dilekçe ile tapu kaydındaki tedbir şerhinin terkini istenmesi üzerine bozmaya uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 05.11.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Hazinenin maliki olduğu 1271 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydındaki İcra Müdürlüğünün 21.08.1970 tarihli yazısı üzerine konulan “gayrimenkulün satışının durdurulmasına” dair tedbir şerhinin kaldırılması istemiyle açılmıştır. Dava reddedilmiş, hüküm davacı Hazine’nin temyizi üzerine Dairemizin 27.09.2007 tarihli ilamı ile ve ilamda yazılı nedenlerle bozulmuştur. Mahkemece, bozmaya uyulmuş, davanın reddine karar verilmiştir....
Bu yönü ile şerh ayni bir etki özelliğini gösterir. Hangi hakların tapu kütüğüne şerh edileceğini kanun belirlemiştir. Dolaysıyla kanunun belirlemediği bir hak tapu kütüğüne şerh edilemez. TMK’nun 1009 ila 1011 ve Tapu Sicil Tüzüğünün 54 ila 66. maddelerinde düzenlenen şerhler, üç amaca yönelik bir tapu işlemidir. Şahsi hakların kuvvetlendirilmesini, malikin tasarruf yetkisinin sınırlandırılmasını ve muvakkat (geçici) tescilin tapu kütüğüne yazılmasını sağlar. Tapu kütüğüne şerh edilebilecek şahsi haklara gelince; TMK’nun 1009. maddesinde arsa payı karşılığı inşaat, taşınmaz satış vaadi, kira, alım, önalım, gerialım sözleşmelerinden doğan haklar ile şerh edilebileceği kanunlarda açıkça öngörülen diğer hakların tapu kütüğüne şerh edilebileceği hükme bağlanmıştır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 08/12/2021 NUMARASI : 2021/468 ESAS 2021/841 KARAR DAVA KONUSU : Tapu Kaydındaki Şerhin Terkini KARAR : Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Antalya ili, Konyaaltı ilçesi Hurma Mah. 20335 ada 1 parsel sayılı taşınmazda müvekkilinin tapu malikinin mirasçısı olduğunu, tapu kaydında davalı idarenin talebi neticesinde 30/12/1991 tarihinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 31/b maddesi gereği şerh konulduğunu, şerh nedeniyle mülkiyetin kısıtlandığını, uzun yıllardır bulunan şerhin hala kaldırılmamış olması sonucu dava konusu parselin mirasçılara intikali, 3.kişilere devri ve satışı gibi tasarruf işlemlerinin gerçekleşme imkanının olmadığını, mülkiyet hakkının kısıtlandığını belirterek dava konusu taşınmazın tapu kaydındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 31/b maddesi gereğince konulan şerhin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24/10/2014 gününde verilen dilekçe ile tapu kaydındaki şerhin terkini talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 03/02/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tapu kaydındaki şerhin terkini istemine ilişkindir. Davacı vekili; 293 ada 78 parsel sayılı 317,00 m² yüzölçümlü taşınmazın kısmen kıyı kenar çizgisi içerisine kalması nedeniyle dava dışı tapu malikleri aleyhine açılan davada Akçaabat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 29/02/2012 tarih ve 2011/580 – 2012/60 E....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar, arasındaki tapu sicilindeki şerhin terkini davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 25.05.2006 gün ve 2006/4508-5934 sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı ve davalı vekilleri tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, 47 ada 51 parsel sayılı taşınmaz kaydındaki “944 m2 fazlalık 30.12.1955 tarih 1727 numaralı yazı ile Defterdarlık Makamına bildirilmiştir” şeklindeki şerhin terkini istemi ile açılmıştır. Davalı Hazine, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, dava taşınmaz kaydındaki şerh bilinerek satın alındığı gerekçesiyle reddedilmiştir. Hükmü, davacı temyiz etmiş, karar Dairemizce yapılan inceleme sonucu bozulmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 22.01.2009 gününde verilen dilekçe ile tapu kaydındaki haciz şerhinin terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.11.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Tapu Sicil Müdürlüğüne izafeten Hazine tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, 2274 ada 44 parsel sayılı taşınmazda paydaş olduğunu, pay düzeltilmesi davası sonunda verilen hükmün infazı sırasında diğer paydaşın kaydındaki haciz şerhlerinin adına tescil edilen paya da aktarıldığını ileri sürerek paydaş ..., Kadastro Müdürlüğü ve Tapu Sicil Müdürlüğünü hasım göstermek suretiyle haciz şerhlerinin terkinini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 11.01.2013 gününde verilen dilekçe ile şerhin terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 10.06.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, dava konusu 154 ada 12 ve 13 parsel sayılı taşınmazları ....., .......ve ...........'tan satın aldığını, dava konusu taşınmazların tapu kaydındaki beyanlar hanesinde bulunan şerhin kaldırılmasını istemiştir. Davalı Hazine vekili, dava konusu taşınmazların tapu kaydındaki beyanlar hanesinde bulunan şerh lehtarlarının veya mirasçılarının davaya dahil edilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı temyiz etmiştir....
Tapu kütüğüne esas itibarıyla mülkiyetin veya sınırlı ayni hakların iktisabına veya bunların kaybedilmelerine ilişkin tesciller yazılır. Geniş anlamda tescil ise kütüğe yazılan her husustur. Nitekim kütük sahifesinde mülkiyet, rehin ve irtifak hakları sütunları dışında bir de “şerh” ve “beyanlar” adı altında iki sütun daha vardır. Ancak bir hususun şerh veya beyanlar sütununa yazılması taşınmazın ayni hakka ilişkin statüsünde bir değişiklik meydana getirmez. Şerhten amaç; ilişkin bulunduğu hukuki durumu üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilir hale getirmek, hukuki duruma aleniyet kazandırmaktır. Bu yönü ile şerh ayni bir etki özelliğini gösterir. Hangi hakların tapu kütüğüne şerh edileceğini kanun belirlemiştir. Dolaysıyla kanunun belirlemediği bir hak tapu kütüğüne şerh edilemez. TMK’nin 1009 ila 1011 ve Tapu Sicil Tüzüğünün 54 ila 66. maddelerinde düzenlenen şerhler, üç amaca yönelik bir tapu işlemidir....
