"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi K A R A R Davacı vekilince açılan kooperatif üyeliğine dayalı tapu iptal ve tescil, olmassa yapılan ödemelerin iadesi istemli davada mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup, verilen kararın, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizce yerel mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir. Bu kez, Dairemiz kararına karşı davacı vekilince karar düzeltme talebinde bulunulmuştur. Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre HUMK'nın 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir....

Davalı vekili; davacı kooperatif tarafından müvekkilinin hissesinin bir başkasına satıldığını, bu konu ile ilgili olarak tapu iptali davası bulunduğunu, bu davalar sonucunda ortaklığının ve ortaklık aidatının geçerlik kazanacağını savunarak, tapu iptali ve tescil davasının bekletici mesele yapılmasını istemiştir. Mahkemece iddia, savunma bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalının halihazırda ortaklığının devam ettiği, temyiz aşamasında bulunan tapu iptali ve tescil davasının davalının üyeliğine engel bir durum yaratmadığı, bu durumda davalının diğer kooperatif ortakları gibi aidat ödeme yükümlülüğünün bulunduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile; davalının ......

Mahkemece, dosya kapsamı, benimsenen bilirkişi raporu ve tanık anlatımlarına göre; dava konusu üç adet bağımsız bölümün dava dışı kooperatif adına kayıtlı iken müşterek üyeliğe göre ½ şer hissesinin davacı ... ... ile davalılar murisi... adına tescil edilmiş ise de, ilk üyelik taksidinin müştereken yatırıldığı ancak diğer taksitlerin sadece davacı tarafından yatırıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dava, tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Dava konusu üç adet bağımsız bölümün tapu kayıtlarının, dava dışı ... Bankalılar .... Evleri Konut Yapı Kooperatifi'nde davacı ile davalılar murisinin müşterek üyeliğine bağlı olarak tesis edildiği ve bu doğrultuda davacı ile davalılar murisi adına paylı olarak oluşturulduğu anlaşılmaktadır....

DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE Dava, kooperatif üyeliğine bağlı tapu iptal ve tescil talebi ile aksi halde tazminat taleplerine ilişkindir. Davacı, davaya konu daire ile ilgili üyelik hakkını, davalı ...'den üyelik devir sözleşmesi ile devraldığını, ancak dairenin davalı ... adına tescil edildiğini ileri sürmüş, mahkemece; yargılama sırasında davacı ve davalı ...'nın sulh olarak dava konusu dairenin davacı adına tescil edildiği ve bu davalı yönünden davanın konusuz kaldığı; davalı ...'nin ise kooperatif üyeliğini davacıya devretmesi nedeniyle bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle davalı ... yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, davalı ... kendisi yönünden davanın esastan reddedilmesi gerektiğini belirterek karara karşı istinaf yoluna başvurmuştur. Dava kooperatif ortaklığına dayalı olarak açılan tapu iptal ve tescil talebine ilişkindir. Dava dilekçesinde husumet tapu maliki davalı ...'...

Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın temelinin tapu kayıtlarının iptali ve kooperatif adına tescilini içerdiğini, tapu iptal ve tescil talebini içeren davaların kayıt malikine açılmasının ana kural olduğunu, müvekkilinin dava konusu taşınmazını 27.02.2018 tarihinde ........ isimli kişiye sattığını, dolayısıyla ara malik konumunda olan müvekkili açısından husumet yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiğini, müvekkilinin kooperatif üyeliğinin temelinin üyelerinden ......'...

Mahkemece, iddia savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, davacının,davalı kooperatifin eski üyesi olan ...' dan 71 nolu bölümü satın aldığı ve halen bu taşınmazın maliki olduğu, yönetim kurulu karar defterinin 51.sayfasında 20.08.2009 tarih ve 185 numaralı kararının 1.maddesi ile davalı kooperatif üyesi ...' nın 30.06.2006 tarihli dilekçesine istinaden tapu devrini de yapmış olduğu dikkate alınarak üyeliğine son verilip, davacının üyeliğe kabul edilmesine karar verildiği, davacının,davalı kooperatife üyelik için başvuruda bulunduğu hususu davalı tarafça iddia edilmediği gibi bu konuda dosyaya belge de sunulmadığı, bu hali ile alınan kararın ...' nın üyeliğine son verilmesi bakımından geçerli olduğu, ancak davacının iradesi dışında kooperatif yönetim kurulunun aldığı davacının üyeliğine ilişkin kararın davacıyı bağlamayacağı, dolayısıyla davacının, davalı kooperatif üyesi olmadığı, davacının, tapuda taşınmazı satın alırken, bağımsız bölümün tapu kaydı üzerinde...

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı vekili, müvekkilinin dava dışı ...'den davalı kooperatifte E blok 10 nolu daireye tekabül eden kooperatif hissesini satın alarak kooperatife üye olduğunu, kooperatif üyeliğinin davalı kooperatif yönetim kurulu ve genel kurulunda onaylandığını, davacı hissesine isabet eden dairenin daha sonra ...'a satıldığını, dairenin tapusunu alamadığını ileri sürerek, öncelikle tapu kaydının iptaliyle müvekkili adına tescilini, mümkün olmadığı takdirde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000,00 TL'nin ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava kooperatif üyeliği nedeniyle tapu iptali ve tescil, bunun mümkün olmaması halinde rayiç değerinin tahsili talebine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK 355. maddesi gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır. 1-Dava, tapu iptali ve tescil talebine ilişkin olup; 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 16/1. Maddesinde; yer alan “Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahalenin men'i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır.” hükmü gereğince nispi harca tabidir....

Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir. 1-Dava, kooperatif üyeliğine dayalı olarak oluşan tapu kaydının kooperatif üyeliğinin sona ermesi nedeniyle iptali ve davacı kooperatif adına tescil istemine ilişkindir. ...'nın 1022. maddesinde; "Ayni haklar kütüğe tescil ile doğar" denildikten sonra aynı Yasa'nın 705. maddesinde de tescilden önce mülkiyetin kazanılabileceği haller "Miras, Mahkeme Kararı, Cebri icra, İşgal, Kamulaştırma halleri ile Kanunda öngörülen diğer haller" olarak belirtilmiştir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanun'unda, kooperatif üyelerine mülkiyetin, kur'a çekimi ile geçeceğine dair bir düzenleme olmadığı gibi, olayda ...'nın 705. maddesinde öngörülen diğer istisnai haller (tescilsiz iktisap) de bulunmadığından, konut yapı kooperatiflerinde kur'a çekimi ile mülkiyetin kooperatif üyesine tescilsiz geçeceğinin kabulü mümkün değildir....

Blok.. no'lu bağımsız bölümün 1/4 hissesinin tapusunun iptali ile adlarına tescili istemine ilişkindir. Yapı kooperatiflerinde kooperatife karşı parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen, başka bir anlatımla kooperatife borcu bulunan ortakların tapu iptal ve tescil isteme hakları bulunmamaktadır. Ancak 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunun 23. maddesinde karşılığını bulan eşitlik kuralı gereğince kooperatif ortakları hak ve yükümlülüklerde eşit olup, kooperatif aynı durumdaki ortaklarına eşit işlem yapmak zorundadır. Kooperatif, diğer ortaklara borca rağmen konut ya da işyeri vermiş ise, davacı tarafın da, varsa borcuna rağmen kooperatiften konut ya da işyeri isteme hakkının varlığı kabul edilmelidir. Konut ya da işyerini teslim alan herbir ortak yönünden bunları teslim aldığı tarih itibariyle kooperatife borcu olup olmadığı kooperatif defter, kayıt ve belgeleri incelenerek denetime elverişli ve ayrıntılı bir şekilde belirlenmelidir....