Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, inançlı işlem hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 3.2. İlgili Hukuk 3.2.1. Bilindiği üzere; inanç sözleşmesi, inananla inanılan arasında yapılan, onların hak ve borçlarını belirleyen, inançlı muamelenin sona erme sebeplerini ve devredilen hakkın, inanılan tarafından inanana geri verme (iade) şartlarını içeren borçlandırıcı bir muameledir. Bu sözleşme, taraflarının hak ve borçlarını kapsayan bağımsız bir akit olup, alacak ve mülkiyetin naklinin hukuki sebebini teşkil eder. 3.2.2. 05.02.1947 tarihli 20/6 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca, inançlı işleme dayalı iddianın, şekle bağlı olmayan yazılı delille kanıtlanması gerekeceği kuşkusuzdur....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tazminat istemine ilişkindir. Somut olayda; davacı vekilinin, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tazminat talep ettiği, yerel mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verildiği, verilen kararın davacı vekili tarafından istinafa taşındığı görülmüştür....
Dava dilekçesindeki anlatımlar ve tüm dosya kapsamı incelendiğinde davanın İDM'nin nitelendirdiği şekilde inançlı işlem temel hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. İnançlı işlemler, inananın teminat oluşturmak veya yönetilmek üzere malvarlığı kapsamındaki bir şey veya hakkını, inanılana devretmesi ve inanılanın da inanç anlaşmasındaki koşullara uygun olarak inanç konusu şeyi kullanmasını, amaç gerçekleştiğinde ise belirlenen şekilde inanana iade etmesini içeren işlemlerdir. İnançlı bir işlem ile inanan, sahibi olduğu bir mülkiyet veya alacak hakkını inanılana kazandırıcı bir işlemle devretmekte ancak borçlandırıcı bir sözleşme ile de onu bazı yükümlülükler altına sokmaktadır. İnançlı işlemin taraflarını, inanan ve inanılan oluşturur. Bir hakkı ya da nesneyi, güvendiği bir kişiye inançlı olarak devreden kimseye "inanan" adı verilir....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TAZMİNAT Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karara karşı davacı vekilinin yaptığı istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesince esastan reddine dair karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir. Davacı, maliki olduğu ... ada ... parseldeki 4 nolu bağımsız bölümü kredi alınması amacıyla kardeşinin işyerinde çalışan davalı ...'a satış suretiyle devrettiğini, davalı ... adına temin edilen kredilerin tarafından ödendiğini, bu arada davalı ...'ın arkadaşı ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil KARAR Davada; davacı, zilyetliğe dayanmadığına, taraflar arasındaki uyuşmazlık inançlı işlem ve vekaletin kötüye kullanılması nedenine dayanarak vukuu bulan temliki tasarrufun iptali ile taşınmazın tesciline ilişkin bulunduğuna göre, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yüksek Yargıtay (1.) Hukuk Dairesinin görevi cümlesinden bulunmakla gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 30.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TAZMİNAT Taraflar arasında görülen davada; Davacı, 326 parsel sayılı taşınmazın yapılan yazılı protokol uyarınca davalı ...'a teminat olarak devredildiğini, Vakıf'ın taşınmazı protokole aykırı ve danışıklı olarak diğer davalıya satış suretiyle temlik ettiğini ileri sürerek tapu iptali tescil veya tazminat isteğinde bulunmuştur. Davalı davanın reddini savunmuştur. Davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar, Dairece “...Böylesi bir belge taşınmazın mülkiyetinin devri bakımından, davacı ...’a öncesinde taşınmazda mülkiyet hakkı sahibi olmadığı için taşınmazını inançlı işlemle devreden malikler gibi inançlı işleme dayalı olarak iptal ve tescil davası açma yönünde bir hak bahşetmeyeceği gibi inançlı işlemden kaynaklanan sebeple iptal tescil istendiğine göre taşınmazın naklinden kaynaklanan nedene dayalı olarak bir tazminat istemesine de yasal olanak bulunmamaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece asıl ve birleştirilen davaların kabulü ile her iki davada da tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş ise de, daha sonra duruşma isteğinden vazgeçilmesi üzerine dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava, yolsuz tescil hukuksal nedenine; birleştirilen dava ise, inançlı işlem ve yolsuz tescil hukuksal nedenlerine, dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
ada ... parselde kayıtlı ... nolu taşınmazın tapu kaydına davalıdır şerhi eklenmesini, dava konusu sözleşmenin geçersizliğinin tespiti ve bu sözleşme tapudaki satış işlemininin hukuki sebebi olduğundan yolsuz tescile dayanan tapu iptal ve tescil bu talep kabul edilmediğinde, inanç sözleşmesine dayalı karşılıklı edimlerin iadesi ve tapu iptal ve tescil ve müvekkilin bankaya karşı ediminin gerçek miktarının tespiti ve davalıya iadesini, inanç sözleşmesine dayalı iade talebine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen tapu iptal ve tescil davası sonucunda; ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince 324-94 karar sayılı kararıyla davanın reddine dair verilen kararın temyiz incelemesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın düzenlemiş olduğu rapor okundu, açıklamaları dinlendi, dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü; KARAR Dava, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Davacı, kredi ihtiyacını karşılamak için 197 ada 7 parsel 21 nolu bağımsız bölümünü 01/10/2007 tarihli sözleşme gereğince bedel almaksızın dava dışı ...'e temlik ettiğini, kredi miktarının yetmeyeceğini anlayınca kredi çekmekten vazgeçtiğini, dava dışı oğlu ...'in inanç sözleşmesinden haberdar olduğunu ve krediye ihtiyaç duyması nedeni ile taşınmazı dava dışı...'...
Mahkemece, taşınmazın ifraz olanağı bulunmadığından bahisle tapu iptali ve tescil istemi reddedilmiş, ikinci kademedeki istek olan 2.415,43 TL tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Hükmü, davacı temyiz etmiştir. 04.06.1958 tarihli ve 1/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı üzere, HUMK’nun 74., 75. ve 76.maddeleri birlikte değerlendirildiğinde, hakimin bir davada sadece tarafların ileri sürdükleri maddi vakalar ve netice-i talepleri ile bağlı oldukları, dayandıkları yasa hükümleriyle ve onların tavsifleriyle bağlı olmadıkları görülür. Bu kuraldan hareket edilirse, taraflar arasındaki imza ve içeriğinde çekişme yaratılmayan 12.10.1989 tarihli sözleşme, bir inanç sözleşmesidir. Davada da bu sözleşmeye dayanıldığından, uyuşmazlık inançlı işlemden kaynaklanan tapu iptali ve tescil davasıdır....
