Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, inançlı işlem hukuki sebebine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. İnançlı işlemler; inananın teminat oluşturmak veya yönetilmek üzere mal varlığı kapsamındaki bir şey veya hakkını, inanılana devretmesi ve inanılanın da inanç anlaşmasındaki koşullara uygun olarak inanç konusu şeyi kullanmasını, amaç gerçekleştiğinde ise belirlenen şekilde inanana iade etmesini içeren işlemlerdir. İnançlı bir işlem ile inanan, sahibi olduğu bir mülkiyet veya alacak hakkını inanılana kazandırıcı bir işlemle devretmekte ancak borçlandırıcı bir sözleşme ile de onu bazı yükümlülükler altına sokmaktadır. 2. İnançlı işlemin taraflarını, inanan ve inanılan oluşturur. Bir hakkı ya da nesneyi, güvendiği bir kişiye inançlı olarak devreden kimseye “inanan” adı verilir. Devredilen hak veya nesneyi, kendisine ait bir hak olarak kendi yararına, doğrudan doğruya ve dolaylı olarak kullanan kişiye de “inanılan” denir....

HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, önceye dayalı mülkiyet hakkı olmayan davacıların inançlı işlem (nam-ı müstear) inançlı işlem iddiasından kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 02/07/2021 tarihli ve 211 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 7. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, dosyanın Yargıtay 7. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 13/01/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi....

“Mülkiyet hakkına” dayanarak, inançlı işlem iddiasıyla açılan tapu iptal davası ile “şahsi hakka” dayanarak inançlı işlem iddiasıyla açılan tapu iptali davası arasında farklılık bulunmaktadır. Şöyle ki, mülkiyet hakkına dayalı tapu iptal davasında, davaya konu taşınmazın mülkiyetinin önceden davacıda bulunduğu, teminat amacıyla veya başka bir sebeple davalıya devredildiği ve yapılan inanç sözleşmesi gereğince taşınmazın mülkiyetinin davacıya iadesi gerekirken, davalı tarafın bu inanç sözleşmesine aykırı davranması nedeniyle iadeye yanaşmadığında tapunun iptali ile davacı adına tescili talep edilmektedir. Mülkiyet hakkına dayanan inançlı işlem nedeniyle açılan tapu iptali davasında, davacı taraf mülkiyetinde bulunan taşınmazı resmi akit ile davalıya devrettiğinden senede karşı tanıkla ispat yasağını düzenleyen HMK'nın 201. maddesi nazara alınarak, taraflar kardeş olsalar bile resmi sözleşmenin aksi tanıkla ispat edilemez....

Karar, dahili davalı vekili ve davacı vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi ...’nun raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü. -KARAR- Dava, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkin olup, mahkemece, tapu iptal tescil isteminin kabulüne, dahili davalı ... hakkında usûlüne uygun açılmış bir dava bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davacı ve dahili davalı tarafından temyiz edilmiştir. Hemen belirtmek gerekir ki; inançlı işlem hukuki nedenine dayalı tapu iptal tescil davalarında kayıt maliki olmayan ilk el hakkında dava açılmışsa, inançlı işlemin ispatı sağlanmadan sonraki devirler nedeniyle TMK'nun 1023. maddesi kapsamında inceleme yapılamayacağından inançlı temlik yapılan ilk el, şeklî zorunlu dava arkadaşlığı çerçevesinde davaya dahil edilebilecektir....

(Muhalif) -KARŞI OY YAZISI- I- Kanunlarımızda, gerek inançlı işlemi gerekse inanç sözleşmesini doğrudan düzenleyen bir hüküm bulunmamaktadır. 5.2.1947 tarihli ve 20/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında, mülkiyet hakkına dayanan tapu iptal ve tescil davalarında inançlı işlemin ispatı için yazılı delil aranmış olup, inançlı işlemin geçerliliği için şekil şartı aranmamıştır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TAZMİNAT Taraflar arasında görülen davada; Davacı, 326 parsel sayılı taşınmazın yapılan yazılı protokol uyarınca davalı ...'a teminat olarak devredildiğini, Vakıf'ın taşınmazı protokole aykırı ve danışıklı olarak diğer davalıya satış suretiyle temlik ettiğini ileri sürerek tapu iptali tescil veya tazminat isteğinde bulunmuştur. Davalı davanın reddini savunmuştur. Davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar, Dairece “...Böylesi bir belge taşınmazın mülkiyetinin devri bakımından, davacı ...’a öncesinde taşınmazda mülkiyet hakkı sahibi olmadığı için taşınmazını inançlı işlemle devreden malikler gibi inançlı işleme dayalı olarak iptal ve tescil davası açma yönünde bir hak bahşetmeyeceği gibi inançlı işlemden kaynaklanan sebeple iptal tescil istendiğine göre taşınmazın naklinden kaynaklanan nedene dayalı olarak bir tazminat istemesine de yasal olanak bulunmamaktadır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, inançlı işlem hukuksal nedenine daylı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davacı, 1 numaralı bağımsız bölümünü dava dışı Murat’a bankadan kredi temin etmek amacıyla satış suretiyle devrettiğini, kredi borcu ödenemeyince, bu kez aynı şartlar ile davalı ......

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 10.03.2011 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 29.02.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, taraflar arasında evlilik birliğinin devam etmesi nedeniyle yasal şartları oluşmayan davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Bir davada olayları açıklamak tarafların hukuki nitelendirme yapmak ise hakimin görevidir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-ELATMANIN ÖNLENMESİ Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali ve tescil, elatmanın önlenmesi davası sonunda, yerel mahkemece asıl davanın reddine, birleşen dava yönünden karar verilmesine yer olmadığına ilişkin olarak verilen karar davacılar ve dahili davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava tapu iptal tescil, birleşen dava elatmanın önlenmesi isteklerine ilişkindir.Davacılar, mirasbırakanları ... ’e ait 242 parsel sayılı taşınmazın mirasbırakanın ehliyetsiz olduğu dönemde alınan vekaletname kullanılmak suretiyle davalı ... tarafından akrabası olan diğer davalı ...’ya satış suretiyle temlik edildiğini, ayrıca davalı ...’e ödeyeceği borçlara teminat amacıyla, borçlar ödenmediği takdirde de taşınmaz satılarak ödediği bedeli satış bedelinden...

-KARAR- Dava, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel isteğine ilişkin olup; İlk Derece Mahkemesince davanın reddine dair verilen kararın davacılar tarafından istinafı üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak, dava tarihi itibariyle kayıt maliki olmayan davalı ...’a yöneltilen tapu iptali ve tescil isteği yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine, bütün davalılara yöneltilen terditli bedel isteği yönünden ise inançlı işlem iddiasının usulünce ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın esastan reddine karar verilmiştir....