KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ VE TESCİLİRTİFAK HAKKI KAMULAŞTIRMASI OBJEKTİF DEĞER ARTIŞ ORANI KAMULAŞTIRMA KANUNU (2942) Madde 10 "İçtihat Metni"Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R - Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir....
, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 4 sayılı tarifesinin 20/d bendi uyarınca gayrimenkul hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel üzerinden (bu bedel üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz) tapu harcının binde yirmi olarak hesaplanacağı, ödenecek bedele, üst hakkı bedelinin uzatılan üst hakkı süresi ile çarpılması sonucu bulunacak değerin gayrimenkulün emlak vergisi değeri ile mukayese edilmesi sonucu ulaşılacağı ve bu bedel üzerinden matrahın belirleneceği, ayrıca davacı şirket lehine 04/12/1990 tarihinde kurulan 49 yıllık üst hakkı süresi sona ermiş olsaydı yeniden tesis edilecek üst hakkı tesisinde de ödenecek olan üst hakkı bedeli üzerinden nispi tapu harcı alınacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde, … tarihli ve … yevmiye numaralı resmi senetle üst hakkı süresinin 28 yıl 2 ay 14 gün uzatılmasına ilişkin yapılan değişikliğin, yeni ilave daimi ve müstakil hakkın tapuya tescili ve tesisi olduğu...
tarih ve ... sayılı işlemin 913.407,00-TL fark tapu harcına ilişkin kısmının iptali ve ödenen tutarın faiziyle iadesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığının anlaşıldığı; uyuşmazlıkta, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 4 sayılı tarifesinin 20/d bendi uyarınca gayrimenkul hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel üzerinden (bu bedel üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz) tapu harcının binde yirmi olarak hesaplanacağı, ödenecek bedele, üst hakkı bedelinin uzatılan üst hakkı süresi ile çarpılması sonucu bulunacak değerin gayrimenkulün emlak vergisi değeri ile mukayese edilmesi sonucu ulaşılacağı ve bu bedel üzerinden matrahın belirleneceği, ayrıca davacı şirket lehine 21/06/1994 tarihinde kurulan 49 yıllık üst hakkı süresi sona ermiş olsaydı yeniden tesis edilecek üst hakkı tesisinde de ödenecek olan üst hakkı bedeli üzerinden nispi tapu harcı alınacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde...
Türk Medeni Kanunun 704, 998 ( E.M.K. 632, 911 ) maddeleri uyarınca üst hakkının bu şekilde taşınmaz olarak tapu kütüğüne kaydı halinde, üst hakkı sahibine bir taşınmaz malikinin hukuki statüsünü kazandırır. Bu şekilde bağımsız ve müstakil bağımsız üst hakkı statüsü kazanan davalı Medeni Kanunun 826 maddesi uyarınca taşınmaz maliki hukuki statüsü kazandığından bağımsız ve müstakil üst hakkının iptali isteminin reddine karar verilmesi yerindedir. 2- Davalının temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede ; 10.7.1986 tarihinde ve tadil edilmek suretiyle 10.7.1986 tarihinde Türk Medeni Kanunun 826. ( E.M.K. 751 ) maddesinin 3. fıkrası uyarınca tarafların talebi ile kurulan bağımsız ve müstakil üst hakkı sahibine taşınmaz malikinin hukuki statüsünü kazandırmıştır....
Mahkemece iptale konu işlem yeniden tesis edildiğinden davanın konusunun kalmadığı gerekçesi ile karar verilmesine yer olmadığına şeklinde hüküm kurulmuş, hükmü davacı temyiz etmiştir. Dava, irtifak hakkının terkini isteğine ilişkindir. Taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı niteliği itibariyle üst hakkıdır. Üst hakkı, başkasının taşınmazı üstünde veya altında inşaat yapma veya önceden yapılmış bir inşaatı koruma yetkisi sağlayan ve inşaat üzerinde irtifak hakkı sahibine mülkiyet hakkı kazandıran bir irtifak hakkıdır. Üst hakkı Türk Medeni Kanununun 726. ve 826-836. maddelerinde düzenlenmiştir.Üst hakkı olarak tanımlanan bu hakkın, bağımsız ve sürekli nitelikte ise hak sahibinin istemi üzerine tapu kütüğüne “taşınmaz” olarak kaydı Türk Medeni Kanununun 826.maddesinin 3.fıkrası hükmü uyarınca mümkündür. En az otuz yıl için kurulan üst hakları sürekli nitelikte kabul edilir. Üst hakkını bağımsız kabul edebilmek için de başkasına devrinin taraflarca kısıtlanmamış olması gerekir....
tarifesinin 20/d bendi uyarınca gayrimenkul hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel üzerinden (bu bedel üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz) tapu harcının binde yirmi olarak hesaplanacağı, ödenecek bedele, üst hakkı bedelinin uzatılan üst hakkı süresi ile çarpılması sonucu bulunacak değerin gayrimenkulün emlak vergisi değeri ile mukayese edilmesi sonucu ulaşılacağı ve bu bedel üzerinden matrahın belirleneceği, ayrıca davacı şirket lehine 21/06/1994 tarihinde kurulan 49 yıllık üst hakkı süresi sona ermiş olsaydı yeniden tesis edilecek üst hakkı tesisinde de ödenecek olan üst hakkı bedeli üzerinden nispi tapu harcı alınacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde, … tarihli ve … yevmiye numaralı resmi senetle üst hakkı süresinin 28 yıl 6 ay 6 gün uzatılmasına ilişkin yapılan değişikliğin, yeni ilave daimi ve müstakil hakkın tapuya tescili ve tesisi olduğu sonucuna varıldığı; bu itibarla, davacı...
Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün 1477 sayılı genelgesi uyarınca ... sahibinin makul bir sürede başvurusu olmadığı taktirde hesaplanacak zemin bedeli üzerinden “örfü belde” hakkı sahibi yararına kanuni ipotek tesis edilerek kütük sahifesi üzerindeki örfü belde kayıtlarının res’en terkin edileceği öngörülmüştür. Taraflar arasındaki uyuşmazlık 3194 sayılı imar Kanununun geçici 5.maddesi uyarınca tesis edilen kanuni ipotek bedeli miktarına ilişkindir. Anılan yasa maddesinde öngörülen “zemin hakkı bedeli, ait olduğu taşınmaz malın zeminine ait en son vergi değerinin 1/5’idir” hükmü ile zemin değeri saptanarak 1/5’i ödenmek suretiyle ikili mülkiyet sisteminin tasfiyesi amaçlandığından Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün 1477 sayılı genelgesi de nazara alındığında zeminin gerçek değerinin 1/5’i üzerinden ipotek tesis edilmesi gerektiğinin kabulü gerekir....
Yukarıda yer alan hükümlerden, irtifak hakları ile daimi ve müstakil hakların tapuda tesis ve devrinde (diğer bir deyişle ayni hakların tapuya tescilinde) tapu harcı alınacağı anlaşılmaktadır. Uyuşmazlıkta, davacı şirket lehine 21/06/1994 tarihinde kurulan 49 yıllık üst hakkı süresi sona ermiş olsaydı yeniden tesis edilecek üst hakkı tesisinde de ödenecek olan üst hakkı bedeli üzerinden nispi tapu harcı alınacağı değerlendirildiğinde, … tarih ve … yevmiye numaralı resmi senetle üst hakkı süresinin 24 yıl 6 ay 6 gün uzatılmasına ilişkin yapılan değişikliğin yeni ilave daimi ve müstakil hakkın tapuda tescili ve tesisi niteliğinde olduğu sonucuna varılmıştır....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı tarafından lehine intifa hakkı tesisi edilmemesi ve vekalet ücreti yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir. 2- Dava, boşanma hükmü ile onaylanan anlaşma protokolü gereğince davaya konu taşınmazda davalının tapu kaydının iptali ile ergin ortak çocuk Emre adına tapuya tescil talebine ilişkindir....
İlçesi, 18204 sayfa, 184 cilt, 20 parselde kayıtlı (1 nolu bağımsız bölümdeki) taşınmaz için davacı ... lehine evleninceye kadar geçerli olmak kaydıyla, oturma hakkı tesis edilmesine karar verildiği, taşınmazın davalı ... adına kayıtlı olduğu ve 31/12/2013 tarihinde davalı ...'in ablası ...'a tapu sicil müdürlüğünde satış yoluyla devredildiği anlaşılmaktadır. Oturma hakkı, Türk Medeni Kanunu'nun 823-825. maddelerinde düzenlenmiştir. Oturma hakkı, bir binanın tamamında veya bir bölümünde, bir kişiye oturma hakkı veren, konut olarak ondan yararlanma hakkı veren bir irtifak hakkıdır. Oturma hakkı, sahibine sadece orayı, konut ihtiyacını gidermek için kullanma yetkisi verir ve sahibine, kişisel ihtiyacını karşılaması için bir binada oturabilme imkanı tanıdığı için bu hakkın kullanımının bir başkasına devrine imkan vermemektedir. Ayni bir haktır ve dolayısıyla herkese karşı ileri sürülebilmektedir....
