Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile kurulur. İntifa hakkı, bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzel kişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. (TMK m.796) TMK'nın 796. maddesinde: "İntifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı, sebebinin ortadan kalkması ile sona erer. Sürenin dolması veya hak sahibinin vazgeçmesi ya da ölümü gibi diğer sona erme sebepleri, taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi verir." düzenlemesi yer almaktadır....
Kanunda aksine bir düzenleme bulunmadıkça intifa hakkına ilişkin hükümler oturma hakkına da uygulanır. Türk Medeni Kanununun 794'ncü maddesi hükmüne göre; intifa hakkı, taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya bir malvarlığı üzerinde kurulabilir. Sadece taşınmazlar üzerinde kurulabilen oturma hakkı aynı Yasanın 795'nci maddesi gereğince de tapu kütüğüne tescil ile kurulur. Taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine bir düzenleme olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır. Kanuni intifa hakları hariç, intifa hakkı tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Başka bir ifade ile, taşınmaz mülkiyetinin kazanılmasında (TMK. m. 705) olduğu gibi, intifa hakkının kazanılması için tapuya tescil zorunludur. Tescil, bunu amaçlayan resmi şekilde düzenlenmiş bir sözleşmenin varlığını gerektirir. Resmi şekil, intifa sözleşmesinin geçerlililik (sıhhat) koşuludur....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalının taşınmaz üzerindeki ipoteği, bu ipoteğe ilişkin başlatılan takibi bilerek intifa hakkını kurdurduğunu, müvekkili bankanın taşınmaz üzerine intfa hakkı konulmasına ilişkin herhangi bir muvafakati bulunmadığını, müvekkili bankanın rehin hakkının intifa hakkından önceki tarihte tesis edildiğinden öncelikli olduğunu, mahkeme tarafından yapılan icra ihalesine ilişkin dosya incelendiğinde intifa hakkı ile satışa muvafat edildiğini, taşınmazın intifa hakkı ile yüklü ya da intifa hakkından ari satıldığına dair hiçbir ibarenin yer almadığını, dosyanın eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu, tapu sicili üzerinde kayıtlı hakların birbirlerine üstünlüğünün bu deftere yazım tarihi ve sıra numarasına göre belirlenidğini, tapu tescil sırasında tapu müdürlüğünce resen kaldırılmasını gereken intifa hakkının kaldırılmadığını belirterek yerel mahkeme kararının istinaf incelemesi ile düzeltilerek intifa hakkı bedelinin yatırılmaksızın...
Bilindiği gibi, Türk Medeni Kanununun 794.maddesi uyarınca intifa hakkı, belirli bir gerçek ya da tüzel kişiye, hakkın konusunu oluşturan ve başkasına ait eşya üzerinde tam olarak kullanma ve yararlanma yetkisi sağlayan el değiştirebilme ve miras yoluyla da geçebilme olanağı bulunmayan bir ayni haktır. Taşınmazlardaki intifa hakkı tescil ile kurulur. Konusu taşınmaz olan intifa hakkını kurma borcunu yükleyen sözleşmenin de kamusal biçimde (resmi biçimde) düzenlenmesi gerekir. İntifa hakkının doğması ve varlığı için tescil gereklidir. İntifa hakkının ortadan kalkması ise; taşınmazın büsbütün ortadan kalkması, intifa süresinin dolması, hak sahibinin kişiliğinin son bulması, kamulaştırma, cebri icra terkin ve mahkeme kararı ile olur. Eldeki davada da, dava konusu taşınmaz üzerinde 1948 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yararına intifa hakkı tesis edildiği anlaşılmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacı, kayden maliki olduğu 63 parsel sayılı taşınmazdaki 13 nolu bağımsız bölümün mülkiyet hakkını uhdesinde bırakıp davalı oğlu lehine intifa hakkı tesis etmek isterken hata sonucu tam tersinin tescile dayanak 28.03.2005 tarihli resmi akde aktarıldığını, böylece; çekişmeli taşınmazda kendisi lehine intifa hakkı tesis edilip, davalı oğluna taşınmazın devredildiğini, bu durumu davalının eşi tarafından açılan boşanma davasındaki tebliğat sebebiyle öğrendiğini ileri sürerek, tapu iptal ve tescile karar verilmesini istemiştir. Davalı, davayı kabul etmiştir. Mahkemece, uyuşmazlığın davalı hakkında mal paylaşımından kaynaklanan alacağı muvazaalı olarak azaltmaya yönelik olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'nun raporu okundu. Düşüncesi alındı....
yılı aşan bu tür sözleşmeleri yapma yetkisinin Belediye Meclisine ait olduğunu, bu gerekçeyle de 16.02.2005 tarihli Encümen Kararı ile daha önceki Encümen Kararlarının iptal edildiğini ileri sürerek, intifa hakkının tapu kaydından terkinini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava, kişisel hakka dayalı tapu iptal ve tescil, bunun kabul edilmemesi halinde intifa hakkı tanınması, bunların da kabul edilmemesi halinde ıslah edilmek suretiyle alacak istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 09.02.2012 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 14.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,12.10.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
nun muvazaalı işlemlere devam etiğini ve 11.8.2009 tarihli işlemler ile hisselerin sadece kuru mülkiyetini aldığını, intifa hakkını ... üzerinde bıraktığını belirterek önalım hakkı nedeniyle davalı ... adına kayıtlı payların iptali ile davacı adına tescilini ayrıca ...'na intifa haklarının devrinin de muvazaalı olması nedeniyle intifa haklarının terkinini istemiştir. Davalı ... vekili davanın reddini savunmuştur. Yargılama devam ederken davalı ... hissesini davalı ...'e ve ... Proje A.Ş.'ye satmıştır. Mahkemece, feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir. Somut olayda; karar tarihinde temyiz eden ...'in dava konusu taşınmazda önalım hakkında dayalı tapu iptal ve tescili davasına konu olabilecek bir payı bulunmadığından hükmü temyiz etme hakkı da bulunmamaktadır. Bu nedenle davalı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir....
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; görevli mahkemenin İstanbul 19.Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, huzurdaki davanın taşınmaz aynından kaynaklanan tapu iptal ve tescil ile intifa haklarının iptali olduğunu, mahkemenin dayanak gösterdiği Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararını da yanlış yorumladığı gerekçeleriyle kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe: Asıl dava tapu iptal ve tescil, birleşen davalar intifa hakkının terkini talebine ilişkindir....
Başka bir deyişle intifa hakkı, buna kaynak olan hukuk ilişkisinin düzenlenmesi sırasında taraflarca aykırı bir şart kararlaştırılmış olmadıkça hakkın konusu olan şeyden tam ve sınırsız bir faydalanma hakkı sağlar. Öyle ki bu kullanma ve faydalanma hakkına engel olanların aynı Kanunun 983. maddesine göre müdahalelerinin men'ini talep edebilir. İntifa hakkı sahibi hayatta bulunduğu sürece çıplak mülkiyet sahibinin tasarrufundan söz edilemez. Somut olayda; davacı intifa hakkı sahibinin aynı zamanda önceki malik olduğu ve bağış sözleşmesinin şartın yerine gelmemesi nedeniyle de geçersiz olduğu iddiası ile tapu iptal ve tescil davası açmış olduğu, açılan davanın G.O.P 3.AHM Hakimliğinin 2019/287 sayılı dosyası ile derdest bulunduğu anlaşılmaktadır....
