Davalının işlettiği çimento fabrikasından çıkan ve hava yoluyla yayılarak davacıya ait taşınmazda betonlaşma yaratan atıkların zarara neden olması halinde, davalının bu eyleminden zarar gören ve mülkiyet hakkının yararlanma unsuru sekteye uğrayan davacının bu zararının giderilmesi gerektiği açıktır. Ancak; mülkiyet hakkının yararlanma unsurunda kayba/ azalmaya yol açan haksız eylemden kaynaklanan zararının giderilmesini talep eden davacı yanın, zararın temel gerekçesi olan yararlanma hakkının önüne geçildiğini ve mülkiyetindeki taşınmazdan yararlanma iradesini, bu konudaki emek ve çabasını da ortaya koyması gerektiği gözetilmelidir....

Davalı, dava konusu taşınmazda kendisinin, davacının ve dava dışı Fuat Sever’in paylarından yararlanma haklarının dava dışı ...’in intifa hakkı ile sınırlandığını, bu hak nedeni ile davacının taşınmazdan yararlanma hakkının dava tarihi itibari ile olmadığını, taşınmazdan yararlanma hakkının ...’e ait olduğunu ve kira bedellerini de ...’in aldığını, kendisinin sadece vekil sıfatı ile kiraları alarak ...’e teslim ettiğini belirterek, davanın husumet yokluğu nedeni ile reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın, Yargıtay 1. Hukuk Dairesi’nin 23.03.2017 gün ve 2015/4318 Esas, 2017/1402 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiştir. Davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir. Dava; ecrimisil istemine ilişkindir. Dosya içerisinde mevcut bulunan nüfus kayıt tablosuna göre intifa hakkı sahibi Hamdi 01.05.1998 tarihinde ölmüş, diğer intifa hakkı sahibi hala sağdır....

Mahkemelerin karara bağlayacağı sorun; başvuranlara ödenen tazminat miktarının, mülklerinin kullanımına getirilen kısıtlamalardan ileri gelen zararı telafi etmeye yeterli olup olmadığı ya da başvuranların taşınmazının kamulaştırılması hakkının güvence altına alıp almadığının tespiti değil, mahkemenin görevi; daha ziyade ulusal mevzuatın başvuranların yararına, sözleşme ile korunan malvarlığına ilişkin bir menfaat oluşturabilmek için yeterli bir kesinlikle taşınmazdan vazgeçme hakkı tanıyıp tanımadığını belirlemektir....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 12. maddesine dayanan baraj için yapılan kamulaştırma sonucu çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzeninin bozulması nedeniyle, taşınmazdan ekonomik ve sosyal yönden yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayanan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 12. maddesine dayanan baraj için yapılan kamulaştırma sonucu çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzeninin bozulması nedeniyle, taşınmazdan ekonomik ve sosyal yönden yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayanan taşınmaz bedelinin...

Eldeki davada; davacı, hukuken geçerliliğini koruyan tapu tahsis belgelerine dayanmakta olup dava konusu taşınmazdan yararlandığı herhangi bir kısım bulunmadığı da saptanmıştır. Belirtilen nedenle mahkemece davacının payından kaynaklanan yararlanma hakkına el atmanın önlenmesine karar verilmesi yerine yazılı gerekçe ile istemin reddedilmiş olması doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Davacının temyiz itirazlarının yukarıda 2.bentte açıklanan nedenlerle kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, 550.00 YTL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı ...’ya verilmesine 23.09.2008 gününde oybirliği ile karar verildi....

Bilindiği ve TMK'nun 683.maddesinde düzenlendiği üzere bir şeye malik olan kimse yasaların el verdiği ölçüde o şeyden yararlanma, tasarruf ve kullanma hakkına haizdir. Diğer taraftan malikin mülkiyetine yönelik bir tecavüzün varlığının saptanması halinde, ona malik olan kimsenin mülkiyet hakkına dayanmak suretiyle tecavüzü defetmek hakkının varlığı da tartışmasızdır. Hal böyle olunca, davalı tarafından açılan Datça Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/122 E. sayılı geçit hakkı talebine ilişkin dava dosyasının getirtilerek incelenmesi, geçit hakkı davası davalı lehine sonuçlanmamış ise, TMK'nin 683. maddesi gereğince mülkiyet hakkına üstünlük tanınarak bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı ve yasal olmayan gerekçelerle yazılı olduğu üzere davanın reddine karar verilmiş olması doğru değildir. Davacının, temyiz itirazları yerindedir....

Davalının aşağıdaki temyiz itirazlarına gelince; 2)Kural olarak, meraların kuru mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı köy ve belediyelere aittir. Meradan yararlanma hakkı olan köy ve belediyeler yoksun kaldıkları yararlanma nedeniyle haksız elatmanın kaldırılmasını, hayvanlarının yararlanamaması sebebiyle ot bedelini, mülkiyet hakkı sahibi olan Hazine ise, haksız elatmanın giderilmesi ve bunun dışında 4342 sayılı Mera Kanunu'nun 4/4 maddesine dayanarak meralarda meydana gelen tahribat sebebiyle eski hale getirme masraflarının tahsilini haksız eylem sahibinden isteyebilir. Başka bir ifade ile köy ve belediyelerin eski hale getirme masraflarını, Hazinenin de ot bedelinin tahsilini talep etmesine olanak yoktur. Diğer taraftan Hazine mera vasıflı yerden ecrimisil de talep edemez. Sadece mera vasfını yitirmiş yerin yeniden eski hale getirilmesi için gerekli olan tohumlama ve benzeri biyolojik teknikler, gübre ve ekim, zararlı ot mücadelesi vd. masrafları talep edebilir....

Yine, yeraltı suyundan sondaj gibi suni yollarla çıkartılan sulardan yararlanma usulü de 167 sayılı Yeraltı Suları Kanununa tabidir. Başka bir ifadeyle kaynak suyu kendiliğinden kaynadığı arazinin hudutlarını aşacak debide ise ya da malikinin ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra fazlası varsa genel su kabul edilir ve komşular da yararlanabilir. Bunun yanında kaynak suyu tapulu olmayan araziden (örneğin mera,orman vb) çıkıyorsa suyun debisine bakılmaksızın genel sudur. Bu sudan ise kadim ve öncelik hakkı ihlal edilmemek suretiyle herkes ihtiyacı oranında yararlanabilir. Özel su ise tapulu taşınmazdan çıkan ve sadece o taşınmazın ve malikinin kişisel ihtiyacını karşılamaya yeterli olan sudur. Arazinin mülkiyetine tabi olan kaynak suyu yani özel su üzerinde, hak sahibi dilediği gibi tasarruf etme yetkisine sahiptir. Bu suyu kendisi kullanabileceği gibi kaynağındaki suyu kullanması hususunda bir başkasına irtifak hakkı da tanıyabilir....

KAMULAŞTIRMA KANUNU [ Madde 12 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 12. maddesine dayanan baraj inşaatı için yapılan kamulaştırma sonucu, çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzeninin bozulması nedeniyle taşınmazdan yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayanan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı idare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 12. maddesine dayanan baraj inşaatı için yapılan kamulaştırma sonucu, çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzeninin bozulması nedeniyle taşınmazdan yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayanan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı idare vekilince temyiz edilmiştir....

Köyü, 2050 parsel sayılı taşınmazdan yararlanma hakkı davacı ... Köyüne ait olmak üzere mera vasfı ile mera özel siciline yazılmasına karar verilmiştir. Hükmü davalı Hazine temyiz etmiştir. 1)Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve dosya kapsamına göre davalının aşagıda yazılı neden dışındaki temyiz itirazları yerinde değildir. 2)Dava tapu iptali ve taşınmazın mera olarak sınırlandırılması istemine ilişkindir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 2050 parsel sayılı taşınmazdan yararlanma hakkı davacı ... Köyüne ait olmak üzere davalı Hazine adına olan tapu kaydı iptal edilmeksizin mera vasfı ile mera özel siciline yazılmasına karar verilmiştir....