Kaynağını Borçlar Kanununun 22. maddesinden alan taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri, Borçlar Kanununun 213. maddesi ile Türk Medeni Kanununun 706. ve Noterlik Kanununun 89. maddesi hükümleri uyarınca noter önünde re’sen düzenlenmesi gereken, bir başka anlatımla geçerliliği resmi şekil şartına bağlı kılınan, tam iki tarafa borç yükleyen ve kişisel hak sağlayan sözleşme türüdür. Vaat alacaklısı, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile mülkiyet devir borcu yüklenen satıcıdan edim yerine getirilmediğinde Türk Medeni Kanununun 716. maddesi uyarınca açacağı tapu iptali ve tescil davasında borcun hükmen yerine getirilmesini isteyebilir. Satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan davaların kabulüne karar verebilmek için sözleşmenin ifa olanağı bulunmalıdır. Dava konusu 748 ada 13 parsel sayılı taşınmaz tapuda satış vaadinde bulunan ... adına 1886/2400 oranında paylı mülkiyet şeklinde kayıtlıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 29.07.2011 gününde verilen dilekçe ile satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 28.12.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, 13.07.2009 tarihli satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davalı, satış vaadi sözleşmesinin borcun teminatı olarak yapıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, satış vaadi sözleşmesi ile satışın yapıldığının ispatlanamaması nedeni ile davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir....
DELİLLER : Tapu kaydı, Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi, Keşif, Bilirkişi raporu, Delil listeleri, sunulan ve toplanan deliller ile tüm dosya kapsamı, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve takyidatlardan ari tescil, kira tazminatı, olmadığı taktirde ödenen bedelin tahsili istemine ilişkindir. Davalılar Halil İbrahim Torun ve T8 vekili yerel mahkemenin 14/06/2021 tarihli davalı vekillerinin itirazlarının reddine ilişkin ara kararını süresinde istinaf etmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 341/1. maddesi uyarınca ilk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz taleplerinin reddi kararları, karşı tarafın yüzüne karşı verilen ihtiyadi tedbir ve ihtiyati haciz kararları, karşı tarafın yokluğunda verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine verilen kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Temyiz isteği, gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil davasında taşınmaz tapu kayıtlarına konulan ihtiyati tedbire itirazın reddi kararına ilişkin olup, gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararların temyiz incelemesi dairemize ait değildir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 21.01.2013 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.01.2013 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 23.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 23.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,23.09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Genel nitelikte yasaklama ile alacaklıların takip haklarının engellenmesinin hak ve yarar dengesini bozacağı ortadadır. Ancak somut olayda ipotek alacaklıları ile ipotek borçlusunun işbu davada davalı olarak taraf bulundukları, davacının işbu dava dosyasındaki talebinin konut satım sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tüm takyidatlardan ari tescil, ipoteklerden ve diğer hacizler ile takyidatlardan dolayı borçlu olmadığının tespiti, ipoteklerin ve diğer haciz kayıtları ile takyidatların fekki istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca mahkemece verilen tedbir kararının tüm icra işlemlerini değil sadece cebri icra yoluyla satış işlemini engeller nitelikte olduğu dolayısı ile icranın diğer yönlerden satış aşamasına kadar devamında yasal bir engel bulunmadığı, davalılar aleyhine hak ve yarar dengesinin bozulmayacağı değerlendirilmiştir....
DELİLLER : Tapu kaydı, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ve ekleri, delil listeleri, sunulan ve toplanan deliller ile tüm dosya kapsamı, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve ipotek, takyidatlardan ari tescil, gecikme bedelinin tahsili, olmadığı taktirde sözleşmenin feshi, ödenen bedelin tahsili istemine ilişkindir. Davalı Akbank TAŞ.vekili İDM'nin 12/04/2023 tarihli davalı Akbank vekilinin ihtiyati tedbire itirazının reddine ilişkin ara kararını istinaf etmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 341/1. maddesi uyarınca ilk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz taleplerinin reddi kararları, karşı tarafın yüzüne karşı verilen ihtiyadi tedbir ve ihtiyati haciz kararları, karşı tarafın yokluğunda verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine verilen kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir....
Tesciline karar verilen dava konusu 598 nolu bağımsız bölümün tapu kaydında ipotek ve haciz şerhleri bulunduğu, davacının terditli davada birincil talebinin dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile ipotek, haciz ve takyidatlardan ari şekilde davacı adına tapuya tescili istemine ilişkin olduğu, ipotek ve haciz alacaklılarının davada taraf olmadıkları, yerel mahkemece haciz alacaklılarının davaya katılımı ve taraf teşkili sağlanmadan takyidatlardan ari tescil istemi hakkında karar verildiği görülmüştür. Yerel mahkemece, yukarıda belirtilen esaslar doğrultusunda öncelikle taraf teşkili üzerinde durulması ve daha sonra işin esası hakkında HMK 297. Madde gözetilerek tarafların her bir taleplerini karşılayacak biçimde olumlu olumsuz bir karar verilmesi gerekirken anılan biçimde haciz ve diğer takyidat alacaklılarının davaya katılımı ve taraf teşkili sağlanmadan esas hakkında karar verilmesi kamu düzenine açıkça aykırılık teşkil etmekte olup doğru görülmemiştir....
DELİLLER : Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ve ekleri, Delil listesi sunulan ve toplanan deliller ile tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden (yüklenicinin temlikinden) kaynaklanan tapu iptali ve tüm takyidatlardan ari tescil, olmadığı taktirde taşınmazın rayiç değerinin tahsili, kira alacağı, ecrimisil istemine ilişkindir. 28.05.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun her türlü tüketici işlemi ile tüketiciye yönelik uygulamaları kapsamaktadır. Konut satış sözleşmeleriyle devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri de kanun kapsamına alınmıştır. Davacı vekili dava dilekçesinde müvekkilinin konut edinmek ve ikamet amacıyla taşınmazı davalı Selimoğlu....AŞ.'den satın aldığını ileri sürerek iş bu davayı tüketici mahkemesinde açmıştır. Taraflar arasında akdedilen gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinde de taşınmazın niteliğinin konut olduğu açıkça belirtilmiştir....
Şahıslara devrinin önlenmesine dair ihtiyati tedbir kararı verilmesini, tüm takyidatlardan ari olarak müvekkil şirket adına hükmen tesciline, taşınmazın müvekkil şirket adına tescilinin imkansız hale gelmesi ve tescilin mümkün olmaması halinde, dava konusu taşınmazın dava tarihindeki değerinin ve dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiş; bu karara karşı müdahale talebinde bulunan ipotek alacaklı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İddianın ileri sürülüş biçimine ve dosya kapsamına göre; dava, noterlikçe düzenlenen taraflar arasında Düzenleme Şeklinde Ön Ödemeli Konut Satış Vaadi Sözleşmesinden kaynaklanan Tapu İptali ve Tescili, olmazsa Tazminat istemine ilişkindir....
Bu durumda davacı hukuki ayıptan ari şekilde adına tapu iptali ve tescil talebinde bulunmakta olup TKHK 8/11. maddeler uyarınca inceleme ve değerlendirme yapılması gerekmektedir. Kaldı ki taşınmaz sayısı esas alınarak tüketici sıfatı ve görevli mahkeme belirlenemez....
