TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü: Dava, İstanbul İli, ... İlçesi, ... Beldesi'ne ilişkin olarak harita alım ve imar planı yaptırma işi ile ilgili olarak yapılan sözleşmenin feshi yolundaki işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle uğranılan 100.000.000.- lira maddi 1.000.000.000....

Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; sözleşmenin düzenlenmesinden yaklaşık 1,5 yıl sonra davalı tarafça feshedildiği, feshin ancak bir sonraki yıl için geçerli olabileceği, zira 2014 yılında herhangi bir fesih bildirimi olmadığından sözleşme hükümlerine göre 2015 yılı için sözleşmenin bir yıl uzamış sayıldığı, haksız fesih nedeniyle davacının zararının tazmininin karşılanması gerektiği, ancak haksız feshin tek başına manevi tazminat verilmesini gerektirmediği gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile manevi tazminat isteminin reddine, maddi tazminat isteminin kabulü ile 92.265,82 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Karara karşı taraf vekilleri istinaf kanun yoluna başvuruda bulunmuştur....

kar (zararların) karşılığı olmak üzere maddi zararın tespiti ile fesih tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, şimdilik 50.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir....

Mahkemece, sözleşmenin anılan maddesinde “ … belirtilmeyen bir gerekçeyi ileri sürerek … ” ibaresinin ihtarnamede sadece sözleşmenin feshi ibaresiyle dar tutulması ve bu şekilde yorumlanması ve sözleşmenin haksız fesih sebeplerini ortaya çıkardığı hususunun göz ardı edilmesi doğru görülmemiştir. Bu nedenle davanın esasına girilerek maddi tazminat yönünden tarafların bu konuyla ilgili ileri sürdüğü tüm delil ve belgeler birlikte değerlendirilip, gerekirse konusunda uzman bir bilirkişi heyeti de seçilerek bu yönde gerekli incelemelerin yaptırılarak haklılık durumları da gözetilmek suretiyle açıklamalı, gerekçeli, ve denetime elverişli rapor alınıp oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ve yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru değildir....

Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından; davacının sözleşmenin 3.ve 6.madde gereğince ifa edilmemesi nedeni ile zararının bulunduğu ve davalı yanca haksız fesih yapıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 7.283,37 TL nin davalıdan dava tarihi itibariyle avans faizi ile tahsiline, manevi tazminat istemi ile fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. Dava, taraflar arasındaki hizmet sözleşmesinin feshi nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 16'ncı maddesi gereği taraflar tacir konumunda olup, aynı Kanun'un 18/2'nci maddesine göre eylem ve işlemlerinde basiretli bir tacir gibi hareket etmeleri gereklidir....

Mahkemece, Dairemizin 25.06.2012 tarihli bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonunda, sözleşmede başka bir kişiye Franchise sözleşmesi yapılması konusunda bir yasak getirmediğinden davacının bir başkasına bayilik vermiş olmasının mümkün olduğu gibi bu sözleşmenin feshi için haklı bir sebepte oluşturmadığı, gerekçesi ile verilen kararın manevi tazminatın koşullarının oluşmamasına rağmen manevi tazminata karar verilmesinin yanlış olması nedeniyle bozulduğu, manevi tazminat dışındaki kısımların kesinleştiği, bozmaya uyulduğuna göre manevi tazminat davasının da reddolunmasının gerektiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, sözleşmenin davacı tarafından haklı olarak fesh edildiğinin tespitine, manevi ve maddi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı-karşı davalı vekili temyiz etmiştir....

Mahkemece, 41,60 YTL. maddi, 2000 YTL. manevi tazminatın faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm; davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Taraflar arasında görülen İstanbul 1.Tüketici Mahkemesi’nin 2001/1562 Esas sayılı dosyasında davacının davalı ... A.Ş. ile ... Akaryakıt San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine dava açtığı, açılan bu davanın konusunun eldeki dava ile aynı olduğu söz konusu davada sözleşmenin feshi ile birlikte 500 YTL. maddi ve 500 YTL. manevi tazminatın davalılardan ... şirketinden tahsilini talep ettiği, mahkemece ... Şirketi hakkındaki davanın davacının feragatı nedeniyle reddine karar verildiği yine eldeki davanın davalısı olan ... A.Ş. hakkında ise davanın kabulü ile taraflar arasında düzenlenmiş bulunan sözleşmelerin 1.3.2001 tarihi itibariyle feshine karar verildiği ve verilen kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği dosya kapsamı ile anlaşılmaktadır....

Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan nama ifaya izin ve yetki verilmesi, olmadığı takdirde tazminat; karşı dava ise sözleşmenin feshi, tapudaki şerhin terkini, maddi-manevi tazminat istemlerine ilişkin olup, mahkemece yapılan yargılama sonunda asıl davanın reddine, karşı davanın sözleşmenin feshi, terkin ile ıslah dilekçesi de gözetilerek maddi tazminat talebinin kabulü ile manevi tazminat talebinin reddine dair verilen karar, davacı-karşı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....

İbraz edilen mahkeme ilamından taraflar arasında görülen mahkemenin 2010/730 Esas sayılı dosyasında sözleşmenin haksız feshi nedeniyle 30.000,00 TL manevi tazminatın, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 4.000,00 TL kazanç kaybı, 4.000,00 TL kira alacağı ve bilet basım masrafları olmak üzere maddi tazminatın faiziyle birlikte tahsilinin talep edildiği; eldeki davada ise, mahkemenin 2010/730 Esas sayılı dosyasında talep edilen manevi tazminata sözleşmenin feshi tarihinden itibaren işleyecek ticari faizin, maddi tazminat olarak ise yoksun kalınan kar nedeniyle 200.000,00 TL'nin, kira bedeli alacağı 57.000,00 TL'nin, bilet ve fatura basım masrafı 8.258,00 TL'nin faiziyle birlikte davalıdan tahsilinin talep ve dava edildiği anlaşılmaktadır. Bir davanın derdest olduğundan söz edebilmek için, aynı davanın iki kere açılması, birinci davanın görülmekte olması ve birinci dava ile ikinci davanın taraflarının, konusunun (müddeabihlerinin) ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir....

Belediyesi ile aralarında düzenlenen iş makinesi kiralama hizmet alım sözleşmesi uyarınca iş makinelerinin temin edileceğinin kararlaştırılığını, sözleşmenin davalı tarafından feshedilmesi nedeniyle maddi ve manevi zarara uğradığı ve davalı idare tarafından verilen yasaklama kararı nedeniyle yeni işler yapılamamasından kaynaklanan zararın tazminini talep etmiştir. Buna göre, uyuşmazlığın kira sözleşmesinden değil sözleşmenin feshi nedeniyle uğranılan zararların tahsiline ilişkin olduğu ve haksız fiilden kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olduğunun anlaşılmasına göre uyuşmazlığın Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 Sayılı HMK.’nın 21. ve 22. maddeleri gereğince ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 03.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....