Kurum alacağı kesinleşmeden davanın açıldığığının belirlenmesi halinde, eksik işçilik bildirimine dayanak Kurum işlemleri, varsa kontrol ve denetimle görevli memurlarca düzenlenen rapor ve tutanaklar getirtilerek Kurumun eksik işçilik olduğuna yönelik işlemin yerinde olup olmadığı,gerektiğinde konusunda uzman bilirkişiden rapor alınmak suretiyle belirlenmesi " gerektiği açıklanmıştır....
Özel bina inşaatları yönünden, Ocak/1994 tarihinden itibaren asgari işçilik uygulaması yapılmaktadır. Asgari işçilik uygulaması genel olarak bina maliyeti üzerinden Kuruma bildirilmesi gereken en az işçilik miktarının tespit edilmesidir. İnşaat maliyetine ilişkin 5510 sayılı yasanın 85. maddesi gereğince belirlenen asgari işçilik oranının % 25 eksiği uygulanmak suretiyle yapılmaktadır. Davacı şirket tarafından inşaat işi bitirildikten sonra SGK Ulucanlar Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat edilerek Aralık/2009 tarihi itibariyle ilişiksiz belgesi alındığı görülmüştür....
Hukuk Dairesi Dava, eksik işçilik nedeniyle Kurumca tahakkuk ettirilen prim ve gecikme zammının iptali istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. I-İSTEM: Davacı vekili; eksik işçilik nedeniyle Kurumca tahakkuk ettirilen prim ve gecikme zammına ilişkin kurum işleminin iptalini talep etmiştir. II-CEVAP: Davalı Kurum vekili, Kurum işleminin yerinde olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir....
Öte yandan davanın yasal dayanağının 5510 sayılı Kanun’un 86. maddesinin yedinci fıkrası olduğu hâlde Özel Daire bozma kararında aynı Kanun’un asgari işçilik tutarına ilişkin 85. maddesi olarak gösterildiği tespit edilmiştir. 27. Şu hâlde prim borcuna ilişkin davacıya tebliğ edilen belgeler ile varsa itiraz üzerine verilen komisyon kararı ve bunun tebliğ evrakı Kurumdan getirtilerek davanın süresinde açılıp açılmadığının belirlenmesi, süresinde açıldığının tespiti hâlinde ise işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile hüküm tesisinin hatalı olduğu sonucuna varılmıştır. 28. Hâl böyle olunca direnme kararı yukarıda açıklanan değişik gerekçe ve nedenlerle bozulmalıdır. IV....
Yapı'nın 4.434,56 TL işçilik bildirdiği ve 1.662,96 TL prim ödediği tespit edilmiştir. Buradan da yapılan iş ile ilgili eksik ödenen primin 20.447,89 TL olduğu tespit edilmiştir. Dosya kapsamında mübrez ek raporun bozma ilamındaki tespitler yönünden yeterli olmadığı ve davacı vekilinin itirazları da gözetilerek dosyanın mali müşavir bilirkişi Tuncay Şimşek'e dosya tevdii edilerek davacı itirazları ve bozma ilamı da gözetilerek inşaatın bittiği yıl itibariyle bayındırlık birim fiyatları ve yapı cinsine göre SGK ya ödenmesi gereken prim tutarı ile inşaatın bittiği tarih itibariyle hesaplanacak asgari işçilik prim tutarlarının tespiti istenilerek dosya bu kez yeni bir bilirkişiye tevdii edilmesine karar verilmiştir. 15/01/2020 tarihli bilirkişi raporunda; dava dosyasına yapılan hesaplamalar neticesinde davacı ......
Öte yandan, davacı taraf idari para cezalarının iptali yanında eksik işçilik nedeniyle re'sen hesaplanan prim ve gecikme zammının da iptalini istemektedir. Mahkemece, davanın yalnızca idari para cezasının iptali istemine ilişkin olduğu düşüncesi ile yazılı şekilde karar verilmiş, prim ve gecikme zammının iptali istemi hakkında ise herhangi bir karar verilmemiştir. HMK'nın 6100 sayılı HMK'nın 297/2.maddesine göre davacının bu istemi hakkında karar verilmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12/12/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Usul ve esasları yönetmelikçe belirlenecek bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğunun anlaşılması halinde, bildirilmemiş olan işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, gecikme zammı ile birlikte sigorta müfettişince inceleme yapılması istenilmeksizin işveren tarafından ödendiği taktirde, işyeri hakkında sigorta müfettişine inceleme yaptırılmayabilir.” hükmü yer almaktadır....
Sayılı ilamıyla; “….işçilik bildirilmesi gereken işle ilgili tüm veriler birlikte gözetilerek; davacının daimi işyerinden, ihaleli işe ilişkin, işyerinde çalışan olup olmadığı, malzemeli işçilik tutarı ve eksik işçilik miktarının belirlenmesine esas unsurlar saptanıp, dava konusu dönemde Kuruma bildirilmesi gereken işçilik miktarına ve asgari işçilik oranına dair açıklayıcı ve denetime elverişli, somut verilere dayalı rapor alınması ve Kurum tarafından asgari işçilik oranının tespitine yönelik bilgi ve belgeler celbedilmesi ve davacı şirketin Kuruma fark işçilikten kaynaklanan prim borcunun olup olmadığını tespit etmek ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine işaret edilerek, araştırma yapılmak üzere bozulmuştur. Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar....
Esas olarak, uygulamada ölçümleme olarak adlandırılan işlemden kaynaklanan prim borcu tahakkuku işleminin iptali istemine ilişkin olan eldeki davada; asgari işçilik tutarının hesaplanmasında, özel bina inşaatlarında binanın ruhsatında kayıtlı alanı (binanın ruhsatı mevcut değilse bu husus mahallinde yapılacak keşifle belirlenmelidir) ile Bayındırlık Bakanlığı birim maliyet bedeli çarpımı sonucu bulunacak yaklaşık maliyet bedeline işin yapım tarihinde yürürlükte bulunan Kurumca tespit edilmiş asgari işçilik oranının uygulanması sonucu elde edilecek miktarın asgari işçilik tutarı olarak kabul edilmesi, ihale konusu işlerde ise müteahhide ödenen toplam istihkak tutarının işin yapımı tarihinde yürürlükte olan asgari işçilik oranı ile çarpımı sonucu bulunacak asgari işçilik miktarına itibar edilmesi gerekir....
tarafından tespit edilir.” düzenlemesi; kayıt dışı çalışmadan kaynaklanan prim kaybının önüne geçilebilmesi yönünden, 506 sayılı Yasanın 79. maddesindeki yöntem ve asgari işçilik oranlarıyla bağlı kalınmaksızın, eksik işçilik bildiriminde bulunulup bulunulmadığının tespitine olanak vermektedir....
