İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 07/12/2021 NUMARASI : 2021/215 E., 2021/385 K., DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : İDDİANIN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 28/05/2009 tarihinde iş kazası geçirdiğini, %70 işitme kaybı bulunduğunu, Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü raporunda işverene %80 kusur atfedilmesi üzerine aylık bağlanması için kuruma müracaat edildiğini, davacının muayene için Dicle üniversitesine sevk edildiğini, üniversitenin raporuna istinaden kurum tarafından davacının maluliyetinin %0 olduğunun belirtilerek iş göremezlik geliri bağlanmadığını, kurum işleminin hukuka aykırı olduğunu belirterek, davacının dava konusu iş kazası nedeniyle malul kaldığının tespiti ile kurum işleminin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. SAVUNMANIN ÖZETİ: Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir....
Sigortalının ölümü ile birlikte sağ kalan hak sahibi aile bireyleri gelir kaybına uğrayacak bu nedenle sosyal güvenlik yönünden bir korumaya gereksinim duyacaklardır. İşte bu noktada ölüm sigortası ile risk altında olan hak sahiplerinin sosyal güvenlik hakları koruma altına alınmıştır. Ancak Sosyal güvenlik hakkının kullanımı yasa ile sınırlanmış ve belirli koşulların varlığına bağlanmıştır. Sigortalının ölümü ile birlikte sosyal güvenlik hakları koruma altına alınan hak sahiplerinin de ölüm sigortasından yararlanabilmeleri için kanun koyucu tarafından belirli sınırlamalar getirilmiştir....
Nedeni çok açık olup, bu konuda yetişmiş ihtisas mahkemelerinin yorumu ve ilgili sosyal güvenlik yasalarının doğru yorumlanabilme yetisi öne çıkmaktadır.Bir eylemin haksız fiil olması sosyal güvenlik açısından çok önemli değildir.Ceza hukukunda ücretlerin çifte bordro ile bildirilmesi, prim kaybına sebebiyet verilmesi, hizmetlerin hiç bildirilmemesi farklı kimlikle işe girilmesi esasen ceza hukukunda evrakta sahtecilik ve yalan beyanda bulunma suçlarını oluşturulabileceğine rağmen, sosyal güvenlik hukukunu bu yönüyle etkilemez. Esasen bu hukuki ilişkilerin hepsi birer haksız fiildir ve İş Mahkemelerinde davalarının görülmesine engel teşkil etmemektedir. Sosyal devlet anlayışında sosyal güvenlik hakkından vazgeçilemez. Ancak fiili çalışma olgusuna önem verilir. Aynı gerekçe ile yukarda sayılan eylemlerin haksız fiil olması nedeniyle yüksek daire çoğunluk görüşüne göre bu konulu davaların genel mahkemelerde görülmesi gerekecektir....
Çoğunluk görüşü aşağıda ayrıntılı gerekçeleri ile açıklanacağı üzere sosyal güvenlik hakkının vazgeçilmez temel hak olmasına, kamu düzeninden bulunmasına, resen araştırma ilkesine, çalışma olgusunun hukuki fiil olmasına, ispat hukuku ilkelerine uygun değildir. II. Sosyal Güvenlik Hukukunun Niteliği: 6. Herkes kişiliğine bağlı, dokunulmaz devredilmez, vazgeçilmez, temel hak ve hürriyetlere sahiptir.”. Sosyal güvenlik hakkı, bireylerin geleceğe güvenle bakmalarını sağlayan bir insan hakkıdır. Aynı zamanda “sosyal güvenlik, sosyal hukuk devleti içerisinde yer alan ve bu ilkeyi oluşturan temel kavramlardan birisidir”. Bu esası göz önüne alan anayasa koyucu “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” başlığı altında sosyal güvenlik hakkını da düzenlemiş ve 60’ncı madde ile “Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar” hükmünü getirmiştir....
Sosyal Güvenlik Kurumu davalı Zeki Özgen'in bina inşaatı mahiyetli iş yaptığından bahisle işveren sicil kaydı açıldığını, davalı işveren Zeki Özgen'in işveren olarak faaliyet gösterdiği dönemlere ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumuna zorunlu olarak bildirilmesi gereken bordroların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirildiği ancak bildirilen bordro kayıtlarında davacı sigortalının bulunmadığı yönünde cevap verilmiş ise de; feri müdahil Sosyal Güvenlik Kurumunun mahkemece yazılan müzekkereye vermiş olduğu cevabının ekinde, davacı T1'in davalı Zeki Özgen'in yanında çalıştığına ilişkin 22/12/1989 tarih 6682 sayılı sigortalı işe giriş bildirgesinin kurum kayıtlarında bulunduğu ve ilgili bildirgenin bir suretini gönderdikleri görülmüştür....
ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ TARİHİ : 26/11/2020 NUMARASI : 2020/90 ESAS, 2020/462 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Muş 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi'nin 26/11/2020 tarih, 2020/90 Esas, 2020/462 Karar sayılı kararına karşı davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, 6100 sayılı HMK nun 352.maddesi uyarınca yapılan ön inceleme sonucunda ; TALEP : Davacı, dava dilekçesinde özetle; 15.05.1991- 14.06.1991 tarihleri arasında davalı Belediye nezdinde temizlik işçisi olarak asgari ücretle çalıştığını, bu çalışmasının dönem bordrosunda kayıtlı olduğu halde Sosyal Güvenlik Kurumu'nun bu hizmetin kendisine ait olduğunu kabul etmediğini beyanla hizmetinin tespitine karar verilmesini istemiştir....
Gelinen noktada sosyal güvenlik destek primi ve yaşlılık aylığı ile ilgili yasal düzenlemelerin açıklanmasında yarar bulunmaktadır. 31. 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 14. maddesinin 1. fıkrasında; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malûllüğü, malullük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında; bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya başlayanlar hariç olmak üzere sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir…” yönünde düzenleme bulunmaktadır. 32. Bu durumda dava konusu uyuşmazlık 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanun (506 sayılı Kanun) hükümlerinin uygulanması gerekecektir. 33....
Gelinen noktada sosyal güvenlik destek primi ve yaşlılık aylığı ile ilgili yasal düzenlemelerin açıklanmasında yarar bulunmaktadır. 31. 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 14. maddesinin 1. fıkrasında; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malûllüğü, malullük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında; bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya başlayanlar hariç olmak üzere sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir…” yönünde düzenleme bulunmaktadır. 32. Bu durumda dava konusu uyuşmazlık 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanun (506 sayılı Kanun) hükümlerinin uygulanması gerekecektir. 33....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 27/09/2022 NUMARASI : 2022/411 2022/621 DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Taraflar arasındaki Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku ile ilgili Tespit Davaları) davasında Dörtyol 2. İş Mahkemesi ve İskenderun 1....
Madde hükmünü, karşılıklılık esasına dayalı uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış yabancı ülke vatandaşlarına, hiçbir şekilde Türk sosyal güvenlik sisteminin uygulanamayacağı şeklinde değil, bunlara öncelikle ilgili sosyal güvenlik sözleşmesi hükümlerinin uygulanacağı, burada hüküm yoksa 5510 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanacağı şeklinde anlamak gerekir.(Prof. Dr. A. Can Tuncay,/ Prof Dr. Ömer Ekmekçi, Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri,15. Bası, Beta Yayınevi, sh.243; Prof. Dr. Ali Güzel , Prof. Dr.Ali Rıza Okur / Doç. Dr....
