Yargıtay 4.Hukuk Dairesinin 14/05/2018 tarih 2018/1 esas 2018/1 karar numaralı uyuşmazlığın giderilmesi kararı ile:" olağan genel kurullarını 2 defa üst üste yapmayan siyasi parti il ve ilçe teşkilatlarının kendiğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemine ilişkin davalarda, yargı yolunun adli yargı ve görevli mahkemenin de sulh hukuk mahkemesi olduğuna, uyuşmazlığın bu şekilde giderilmesine" karar verilmiştir. Yargı yeri belirlenmesine ilişkin Yargıtay 20....
Dava, siyasi parti ilçe teşkilatının kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemine ilişkin olup ilgili kanun maddeleri şu şekildedir: 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 15/3. maddesi, "Partiyi temsil yetkisi genel başkana aittir. Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine aittir." 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 19/3. maddesi, "(Değişik: 23/5/1987- 3377/11 md.)...
Dava, siyasi parti il teşkilatının kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemine ilişkin olup ilgili kanun maddeleri şu şekildedir: 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 15/3. maddesi, "Partiyi temsil yetkisi genel başkana aittir. Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine aittir." 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 19/3. maddesi, "(Değişik: 23/5/1987- 3377/11 md.)...
Olağan Kongresinin iptalini ve tedbiren kayyım atanmasını istemiş; mahkemece, davacı tarafından bu konuda.....yapılan itirazın reddedilmesi üzerine aynı gerekçelerle dava açılarak kongrenin iptalinin istenmesinde adli yargının ve mahkemenin görevsiz, il seçim kurulunun görevli olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. 2820 sayılı ....Kanununun 4. maddesinde, siyasi partilerin, demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurları olduğunu belirtildikten sonra aynı Kanunun 21. maddesinde de, siyasi partilerin genel merkez, il ve ilçe organları seçimleri ile il kongresi ve büyük kongre delegelerinin seçimlerinin yargı gözetimi altında gizli oy ve açık tasnif esasına göre yapılacağını, 10. fıkrasında ise seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazların hakim tarafından aynı gün incelenip kesin olarak karara bağlanacağı hükme bağlanmıştır. 6100 sayılı HMK nun 303.maddesine göre, bir davaya...
Bu sicil dosyasında: ... c)Partinin faaliyetlerini düzenleyen her türlü yönetmelikler ve diğer yayınları, ... bulunur. istenilen sicille ilgili diğer bilgi ve belgeler de bu dosyaya konulur. bentlerindeki bilgi ve belgeler ile bunlarda ve parti tüzük ve programlarında yapılan değişiklikleri, yayın veya değişiklik tarihinden itibaren onbeş gün içinde; (d) bendindeki listeler ile bunlarla ilgili değişiklikleri ise, altı ayda bir gönderirler.” 14’ncü maddesinde; “Siyasi partinin en yüksek organı büyük kongredir." 16'ncı maddesinde; "Siyasi partilerin merkez karar, yönetim ve icra organları parti tüzüğünde belirtilen isim, şekil ve sayıda kurulur. Büyük Kongrece seçilecek merkez organlarının herbirinin üye sayısı 15'den az olamaz. Bu organlar iki büyük kongre arasında, parti tüzük ve programına ve büyük kongre kararlarına uymak şartıyla, partiyi ilgilendiren hususlarda karar almak ve alınan kararları uygulamak yetkisine sahiptirler....
Somut olayda; davanın, davalı partinin Parti Meclisinin 23.12.2014 tarihli toplantısında değiştirdiği "Milletvekili Aday Saptama Yönetmeliğinin" 12. maddesinin hukuka, kanuna ve tüzüğe aykırı olduğu ileri sürerek bu aykırılıkların tespiti ile değişikliğinin iptali istemine ilişkin olduğu ve parti üyesi tarafından açıldığı mahkemece görevsizlik nedeniyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Yazılı hukukumuzda bir siyasi parti iç yönetmeliğinin iptali konusunda açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Siyasi parti, kanuni tanımda da belirtildiği gibi bir tüzel kişiliktir....
Somut olayda; davanın, davalı partinin tarihli toplantısında değiştirdiği maddesinin hukuka, kanuna ve tüzüğe aykırı olduğu ileri sürülerek bu aykırılıkların tespiti ile değişikliğinin iptali istemine ilişkin olduğu ve parti üyesi tarafından açıldığı mahkemece görevsizlik nedeniyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Yazılı hukukumuzda bir siyasi parti iç yönetmeliğinin iptali konusunda açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Siyasi parti, kanuni tanımda da belirtildiği gibi bir tüzel kişiliktir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı istinaf dilekçesinde özetle, dava tarihi itibariyle davalı siyasi partinin üyesi olduğu ve başkan adayı olduğundan hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın reddi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, parti tüzüğünde ilçe başkanlığı seçimine girecek adayların parti üyesi olması gerektiği yönünde bir düzenleme bulunmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, siyasi parti ilçe kongresinin iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, kararı davacı istinaf etmiştir. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun Kongrelerle İlgili Genel Hükümler başlıklı 29....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı ... tarafından, davalılar -... ve ... aleyhine 15/01/2016 gününde verilen dilekçe ile il olağan kongresinin iptalinin istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın davalı CHP Genel Başkanlığı yönünden esastan, davalı CHP ... İl Başkanlığı yönünden usulden reddine dair verilen 17/05/2016 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA ve aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine 17/02/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi....
Parti içi hukuk kavramı, parti üyelerinin hak ve ödevlerinin tespiti, parti örgütünün kuruluşu, parti içi çalışmaları, parti tüzüğünün ve programının hazırlanması, seçimlerde partiyi temsil edecek adayların belirlenmesi, partinin gelir ve giderlerinin hesaplanması ve parti içi disiplin işleri gibi konuları kapsar. Parti içi hukukun asli ve birincil kaynağı, Anayasa ve kanunlara uygun olarak belirlenen parti tüzükleri ve yönetmelikleridir. Siyasi Partiler Kanununda; davaya konu kınama cezasının iptali konusunda açık bir yasal düzenleme bulunmamaktadır, bu durum kanunda siyasi partilerin bir iç sorunu olarak kabul edilmiştir ve siyasi partilerin iç işleri niteliğini taşımaktadır. ...Parti Tüzüğünde, disiplin işlemleri düzenlenmiş ve yukarıda belirtildiği üzere uyuşmazlıkların çözümü görevi parti içi organlara verilmiştir....
