HUKUK DAİRESİ DAVA : Davacı, sendikal nedenle yapılan feshin geçersizliğine, işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkemece, feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine karar verilmiş ancak sendikal tazminat talebinin reddine dair hüküm kurulmuştur. İlk Derece Mahkemesinin kararına davacı vekili feshin sendikal nedenle yapıldığı iddiası ile, davalı vekili ise feshin geçerli nedene dayandığı savunması ile istinaf başvurusunda bulunmuşlardır. ... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi davalı avukatının istinaf başvurusunun reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile feshin sendikal nedene dayandığı gerekçesi ile feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine ve feshin sendikal nedenle yapıldığı gerekçesi ile sendikal tazminata karar vermiştir....
İŞ MAHKEMESİ DAVA : Davacı, sendikal nedenle yapılan feshin geçersizliğine, işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkemece, feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine karar verilmiş ancak sendikal tazminat talebinin reddine dair hüküm kurulmuştur. İlk Derece Mahkemesinin kararına davacı vekili feshin sendikal nedenle yapıldığı iddiası ile, davalı vekili ise feshin geçerli nedene dayandığı savunması ile istinaf başvurusunda bulunmuşlardır. ... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi davalı avukatının istinaf başvurusunun reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile feshin sendikal nedene dayandığı gerekçesi ile feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine ve feshin sendikal nedenle yapıldığı gerekçesi ile sendikal tazminata karar vermiştir....
Dolayısıyla işverenin ispat faaliyetinin sendikal nedenle fesih iddialarının değerlendirilmesinde önemli bir etken olacağı aşikârdır. Diğer taraftan, her ne kadar 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25/7 maddesinde “Fesih dışında işverenin sendikal ayrımcılık yaptığı iddiasını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak işçi sendikal ayrımcılık yapıldığını güçlü biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren davranışının nedenini ispat etmekle yükümlü olur” düzenlemesinde fesih dışında ibaresi kullanılmış ise de sendikal nedenle fesih, iş sözleşmesi devam ederken yapılan sendikal ayrımcılıktan daha ağır bir yaptırım olduğundan, sendikal ayrımcılık yapıldığını gösteren güçlü vakıalar var ise işverenin feshin sendikal nedene dayanmadığını ve geçerli nedeni olduğunu kanıtlaması gerekir....
Dosya incelendi, gereği görüşüldü: Davacı vekili, müvekkilin davalı iş yerinde 24.08.2012–20.02.2013 tarihleri arasında çalıştığını, fesih nedeninin devamsızlık ve hatalı parça gönderme olduğunun söylendiğini, müvekkilinin iş akdinin feshedilmesinin asıl nedeninin ... üye olması ve sendikal faaliyette bulunmasının olduğunu, davalı işyerinde... 2010 yılından beri sendikal örgütlenmenin yapılmakta olduğunu, sendikal faaliyet sürecinde 25 çalışanın bir anda iş akitlerine sendikaya üye olmaları nedeni ile son verildiğini ve bu kişilerin açtıkları davaların tamamının lehlerine sendikal tazminata hükmedildiğini ve kararların kesinlik kazandığını iddia ederek 1 yıllık brüt ücret tutarında sendikal tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir....
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar Kanununun 25 inci maddesi ile sendikal özgürlüğün güvenceleri düzenlenmiş olup, bu madde ile getirilen teminatlardan birisi de işçinin sendikal feshe karşı korunmasıdır. Anılan Kanun hükmü ile sendikal özgürlüğün kapsamı belirlendikten sonra 4 üncü fıkrasında da işverenin kapsam dahilindeki özgürlüklere aykırı hareket etmesi halinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedileceği amir hüküm olarak düzenlenmiştir. Buna göre sendikal tazminat 4857 sayılı Kanun’un 21 inci maddesindeki iş güvencesi tazminatı gibi işe başlatmamanın bir hukuki yaptırımı değil, feshin sendikal nedenle yapılmasının ve bu nedenle feshin geçersiz olmasının bir sonucu olarak öngörülmüştür....
İş Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili, iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız bir şekilde sendikal nedene dayalı olarak feshedildiğinden sendikal nedenle yapılan feshin geçersizliğine, işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili, müvekkili şirket tarafından alınan 18.07.2016 tarihli işletmesel karar gereğince davacının çalıştığı birim olan talaşlı imalat bölümünün kapatıldığını, iş sözleşmesinin ekonomik nedenlere dayalı ve geçerli olarak feshedildiğini, fesihte sendikal amaç gözetilmediği gibi sendikal fesih iddiasının da doğru olmadığını beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Yerel Mahkemece, feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine, sendikal tazminat talebinin kabulüne karar verilmiştir. Karara karşı taraf davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır. ... Bölge Adliye Mahkemesi 9....
İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği iddiası ile açılan davalarda, kronolojik olarak sendikal örgütlenme ve işveren davranışları bir arada değerlendirilerek, üyeliklerin ne zaman başladığı fesih tarihinde üye olanlar, üyelikten çekilenler ile işyerinde çalışmaya devam edenler olup olmadığı, iş akdi feshedilen işçilerden sendikaya üye olanların sayısı ve oranı, örgütlenmenin kesintiye uğrayıp uğramadığı, yetki aşaması ve yetki tespitine itiraz v.b hususlarda Mahkemece, gerekli araştırma yapılarak ve özellikle de tanıklardan davacının sendika üyesi olmasının yanında ne tür sendikal faaliyetlerde bulunduğu somut olarak sorulup tespit edilerek toplanan deliller sonucu feshin sendikal nedenlere dayandığının tereddütsüz belirlenmesi gerekir....
Fesih dışında kalan sendikal nedene dayanan ayrımcılık hallerinde ise, işçinin doğrudan sendikal tazminat davası açma hakkı bulunmaktadır. 4773 sayılı yasa ile sözü edilen maddeye eklenen 7. fıkrada ise, iş güvencesi hükümlerinin uygulaması dışında kalan hallerde ve feshe bağlı tazminat istekleriyle sınırlı olmak üzere ispat yükünün işverene ait olduğu öngörülmüştür. Bu durumda sendikal nedenle fesih iddiasıyla açılan feshin geçersizliğinin tespiti ile işe iade davasında ispat yükü, kural olarak işçi üze-rindedir. Ancak, 2821 sayılı Yasanın 31/7. maddesinde Deniz İş Kanununa tâbi çalışanlar yönünden sendikal nedene dayanan fesih iddialarında ispat yükünün işverende olduğu açıkça kurala bağlanmıştır. Bu itibarla sendikal nedenin davacı gemiadamı tarafından kanıtlanamadığından bahisle sonuca gidilmesi hatalı olmuştur. Davacı gemiadamı, davalılardan B... işçisi olarak çalışırken, 31.03.2006 ta-rihinde sendikaya üye olmuş ve diğer davalı İ......
Davalı Cevabının Özeti: Davalı işveren vekili, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25. maddesinin 5. fıkrasında sendikal tazminat davasının iş güvencesi kapsamındaki çalışanlar tarafından açılabileceğini, davacının iş güvencesi kapsamında olmadığını, davacının sendikal nedenlerle işten çıkartıldığı iddiasının asılsız olduğunu, davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece verilen kısmen kabul kararı, Dairemizce davacının kesinleşen işe iade kararı üzerine işe başlatılıp başlatılmadığı sendikal tazminata hak kazanıp kazanmadığının tespit edilmesi, işe başlama talebinde bulunmamış veya bulunup da işe başlatılmış ise sendikal tazminat isteme koşulları ortadan kalkacağından davanın kabulü gerekeceği, usulüne uygun şekilde talep etmesine karşın işe başlatılmamış ise; sendikal tazminata hak kazanacağından ayrıca ikinci kez sendikal tazminat isteyemeyeceği gözönüne alınarak davanın reddi gerekeceği belirtilerek bozulmuştur....
Mülga 2821 sayılı Kanun’un 31. maddesine bakıldığında; iş güvencesinden yararlanan işçilerin doğrudan sendikal tazminat isteyemeyecekleri, ancak işe iade davasında sendikal feshin ileri sürülebileceği ve sendikal feshin tespiti durumunda sendikal tazminatının işe başlatmama tazminatının nitelikli şekli olarak belirlendiği, hükmedilecek işe başlatmama tazminatının işçinin bir yıllık ücretinden az olamayacağının düzenlendiği görülmektedir. Somut olaya dönüldüğünde; davacının iş güvencesi kapsamında yer alan bir işçi olduğu ve fesih tarihinde yürürlükte bulunan mülga 2821 sayılı Kanun'un 31. maddesi uyarınca sendikal tazminatın şartlarının bulunmadığı anlaşıldığından davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi isabetsizdir. Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 13.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
