Dava;sebepsiz zenginleşmeye dayanan alacak davasıdır. Davada, davalıya yersiz ödendiği iddia olunan bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalıdan tahsili istenilmiştir. Sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre borçludan faiz talep edilebilmesi için zenginleşenin iyiniyetli ya da kötüniyetli olduğuna bakılmadan bir ihtar ile ya da aleyhine bir dava açılmak suretiyle temerrüde düşürülmesi gerekir. Borçlunun temerrüdü, borçluya gönderilen ihtarnamenin tebliğinden veya ihtarnamede ödeme için süre verilmişse bu sürenin bitiminden itibaren oluşur. İade talebinde bulunulmadan temerrüt faizi işlemez....
nin tasarruf yetkisinin kendisinde olmaması nedeniyle paranın ve faizinin kendisinden istenmesi mümkün olmadığından, davanın sadece halihazırdaki davalıya yöneltildiğini, bankanın yaptığı bu işlem ile ilgili olarak da, savcılığa ve BDDK'ya başvuruda bulunulduğunu belirterek, müvekkili şirketin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla sehven yatırdığı 500,00-EUR'un haksız kullanım tarihinden itibaren bankanın açık kredilere uygulamış olduğu faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte BK’nın 83. maddesi uyarınca fiili ödeme günündeki banka döviz satış kuru üzerinden, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Asıl davada davalı vekili cevap dilekçesi ile; Avusturya menşeili davacı şirket tarafından, aynı içerikteki sebepsiz zenginleşme gerekçesine dayanan istirdat davasının, müvekkili bankaya karşı, 02/03/2019 tarihinde .......
Somut olayda; davalının hesabına yanlışlıkla yatırılan bedelin iade edilmediği, bu nedenle bunun tahsiline , hatalı yapılan yapılan ödeme nedeniyle alacaklı olduğunu icra takibine yapılan itirazın iptalini talep ve dava etmiş olup, davacı davasını sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandırdığından, taraflar arasındaki bankacılık işlemi haricinde yanlışlıkla ödenen bedelin tahsili talep edildiğinden, uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.( YARGITAY 11. Hukuk Dairesi ESAS NO: 2018/4503 -KARAR NO: 2020/2011; ESAS NO: 2020/7206 -KARAR NO: 2022/46) Her ne kadar karşı görevsizlik veren mahkemeler arasında Asliye Hukuk Mahkemesi bulunmasa da görev hususunun kamu düzeninden olduğu, görevli mahkemenin resen belirlenebileceği anlaşıldığından, uyuşmazlığın genel hükümler çerçevesinde bağlı bulunulan Bakırköy Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerekmektedir....
İcra Müdürlüğüne gönderilen talep üzerine verilen 12.06.2015 tarihli kararda dosyadaki alacaklının T3 A.Ş) muvafakati olmadığı gerekçesi ile geri ödemenin yapılamayacağına karar verilerek taleplerinin reddedildiğini, bu karara karşı İstanbul 6.İcra Hukuk Mahkemesince takibe taraf olmadıkları gerekçesi ile şikayet yoluna başvurulamayacağından bahsedilerek şikayet taleplerinin de reddedildiğini, T6 Çatı İmalatı Tekstil San.ve Tic.Ltd.Şti.ye yapılan ödemenin sehven yapıldığı noktasında şüpheye yer bırakmayacak derecede kati delillerin mevcut olduğunu, davalı şirketlerin sehven ödenen miktar üzerinde hiçbir hakkı olmamasına rağmen dosya alacaklısının aktifinde artış ve dosya borçlusu olan şirketin de pasifinde azalış meydana geldiğini, sehven ödenen miktarın sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca müvekkili şirkete iadesi gerektiğini ileri sürerek müvekkili şirketin sehven ödediği paranın ödeme gününden itibaren işleyen ve işleyecek olan yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile taraflarına...
Davacı tarafça, davalının hesabına toplam 150.000,-TL gönderildiği ispatlanmış olup,esasen bu hususta ihtilaf bulunmamaktadır.Davalının ise hesabına gönderilen bu parayı,davacının oğluna ait işyerinden mal çaldığı gerekçesiyle ,bu borçtan mahsup ettiği beyan edilmiştir. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığında, bir başkasının aleyhine bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
(TBK m. 117; BK m.101) Sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre borçludan faiz talep edilebilmesi için zenginleşenin bir ihtar ile ya da aleyhine bir takip ya da dava açılmak suretiyle temerrüde düşürülmesi gerekir. Borçlunun temerrüdü, borçluya gönderilen ihtarnamenin tebliğinden veya ihtarnamede ödeme için süre verilmişse bu sürenin bitiminden itibaren oluşur. İade talebinde bulunulmadan temerrüt faizi işlemez. Somut olayda, davacı tarafından davadan önce davalı/borçluya dava konusu miktarın iadesi için keşide edilen ihtarnamenin 05.11.2015 tarihinde tebliğ edildiği, ihtarda borcun ödenmesi konusunda borçluya 7 gün süre verildiği ve verilen sürede borcun ödenmediği anlaşılmıştır. Böylece davalı/borçlu 13.11.2015 tarihinde temerrüde düşürülmüştür....
O hâlde, eldeki davanın sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı olduğu kabul edilmelidir. 33. Bu durumda uyuşmazlığın çözümü açısından sebepsiz zenginleşenin kim olduğunun tespiti önem kazanmaktadır. 34. Davacının icra dosyasına haciz tehdidi altında yatırmış olduğu parayla kim menfaat temin ediyorsa onun sebepsiz zenginleşme davasının muhatabı olacağı hususunda kuşku bulunmamaktadır. İİK’nın 12. maddesine göre icra dairesi takip edilen para alacağına mahsuben üçüncü şahıs tarafından ödenen paraları kabule mecburdur. Bununla borçlu bu miktar kadar borcundan kurtulur....
GEREKÇE : Dava, davacı tarafından yapılan havale işleminin başka bir alıcıya gönderilmesi gerekirken, IBAN bilgilerinin hatalı olması nedeniyle sehven davalı hesabına gönderildiği iddiası ile 50.000,00 TL.'nın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalıdan talep edilip edilemeyeceği hususundadır. Mevcut davanın mutlak ticari dava olmadığı sabit olup, davanın nisbi ticari dava olup olmadığının tespiti açısından TK 12 ve 11 inci maddelerinin incelenmesi gerekmektedir. TTK 12 inci maddesinde tacir " (1) Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir. (2) Bir ticari işletmeyi kurup açtığını, sirküler, gazete, radyo, televizyon ve diğer ilan araçlarıyla halka bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline tescil ettirerek durumu ilan etmiş olan kimse, fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır." hükmü ile tanımlanmış olup, tacir olmak için öncelikle bir ticari işletmenin bulunması gerekmektedir....
G E R E K Ç E Uyuşmazlık, kamu çalışanına yapılan hatalı ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsili isteğine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yukarıda özetlenen gerekçelerle; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı taraf vekilleri istinaf isteminde bulunmuşlardır. 6100 sayılı HMK’nun 355. maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilir; HMK'nun 357. Maddesine göre de "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz." maddeleri çerçevesinde inceleme yapılmıştır. Sebepsiz zenginleşme, 6098 sayılı TBK'un 77- 82 inci maddeleri arasında düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dosya içeriğine, temyizin kapsamına, uyuşmazlığın davalının haksız eylemi olmadan sehven yapılan ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak geri iadesine ilişkin bulunmasına göre, temyiz inceleme görevi Yargıtay Yasası’nın 14. maddesi ve Başkanlar Kurulu kararı uyarınca Yargıtay 3. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine 09/12/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
