İSTİNAF NEDENLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Asıl dava sebepsiz zenginleşmeden, birleşen dava ise ihtiyati haczin kaldırılmasına ilişkindir. İstinafa konu uyuşmazlık; davacının talebinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedeni dayalı olması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veye tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
Tüketici Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, sebepsiz zenginleşme hukukî nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Asliye hukuk mahkemesince, davacının tüketici olduğundan tüketici mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Tüketici mahkemesi tarafından ise, davanın sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak davası niteliğinde olduğu, dava konusunun davalının sebepsiz zenginleşme uyarınca davacıya vermesi gereken 65.000,00.-TL alacak miktarına ilişkin olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Somut olayda; uyuşmazlık, davacının, davalı müteahhitten ...'de inşa ettiği yapıdan ... numaralı daireyi 65.000,00....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki davada, Pamukova Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince; talebin kira ilişkisinden kaynaklanan alacak davası olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi ise; talebin kira sözleşmesine dayanmayıp taşınmazın 3. kişilere kiraya verilmesi nedeniyle sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı olduğu, kira dönemine ait herhangi bir talebi bulunmadığından bahisle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK)4. Maddesinde sulh hukuk mahkemesinin görevleri sayılmıştır....
ya ödendiği, böylece davalının sebepsiz zenginleştiği, davalının bu tutarları ödemekten kaçınması üzerine tahsili için girişilen takibe kısmi itirazın (....096 TL dışında) iptali ve inkar tazminatının tahsili istenmiştir. Davalı vekili cevabında; davalının, asıl alacağa (....096 TL) itiraz etmeyip ödediğini belirterek, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece; ....096,30 TL'nın ödendiği konusunda ihtilaf bulunmadığı, sebepsiz zenginleşenin ise her zaman mütemerrit olduğu ve takipten önce kanuni faiz istenebileceği belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü davalı vekili temyiz etmektedir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre borçludan faiz talep edilebilmesi için, zenginleşenin iyiniyetli ya da kötüniyetli olduğuna bakılmaksızın temerrüdü aranır....
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Yanlışlık, eda ile ilgili olup, edada bulunanda bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır. HGK'nun 05/12/1984 tarih ve 1982/13-387 esas, 1984/997 karar sayılı kararı ile, herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan, salt hatalı ödemenin idare tarafından BK'nın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği açıklanmıştır....
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEZAMANAŞIMI 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 61 ] 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 66 ] "İçtihat Metni" Dava dilekçesinde toplam 12.000 TL alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz isteminin süresi İçinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü. Davacı dilekçesinde; hissedar bulunduğu taşınmazın ortaklığın giderilmesi davası sonucunda satıldığını, taşınmazı 20.000 TL bedelle kendisinin satın aldığını; ortaklığın giderilmesi davası devam ederken dava konusu taşınmazda bulunan kargir evde birtakım tadilatlar yaptığını; ancak, bu husus dikkate alınmadan paylaştırma yapıldığını, bu nedenle de davalıların sebepsiz zenginleştiğini iddia ederek; 12.000 TL alacağın faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar, zamanaşımı definde bulunmuşlardır....
Bu talep yönünden zamanaşımı, çek zamanaşımı süresi (TTK.nun 726/1.madde) olan altı (6) aylık süreye bir (1) yıllık sebepsiz zenginleşme zamanaşımı süresinin eklenmesi sureti ile değerlendirilir. Dava konusu çekin keşide tarihi 06.11.2009 olup, bu tarihten itibaren (6) aylık zamanaşımı süresinin sonu 06.05.2010, bu tarihten itibaren sebepsiz zenginleşmeye dayalı takibe başlayabilmenin (1) yıllık zamanaşımı süresi sonu ise 06.05.2011’dir. Dava konusu takip ise bu (1) yıllık sürenin dolmasından önce 07.02.2011 tarihinde yapıldığından süresindedir. Hal böyle olunca mahkemece uyuzmazlığın esasına girilerek TTK.nun 644.maddesi gereği davalı keşideciye sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlama olanağı tanınarak, tüm deliller birlikte değerlendirilip varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekir. Yerel mahkeme hükmünün açıklanan bu nedenlerle bozulması gerekirken, ilamda yazılı gerekçeyle onanmış olduğundan davacı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü gerekmiştir....
Müdürlüğünde ... olarak çalışan davalıya limit fazlası ödenen 18.619,46 TL fazla vekalet ücretinin sebepsiz zenginleşme kurallarına göre ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile tahsilini talep etmiştir. Davalı vekili cevabında, zamanaşımı def’inde bulunmuştur. Mahkemece, davacının fazla ödeme yapıldığını müfettiş raporu ile öğrendiğini ... sürmesinin iyiniyet kuralları ile bağdaşmayacağı; davacı idarenin limit fazlası vekalet ücreti ödeme işlemini 2007 yılında durdurduğu ve bu nedenle bu tarihte sebepsiz zenginleşmeyi öğrendiğinin kabulünün gerektiği bu tarihe göre de B.K.’nun 66. maddesinde düzenlenen bir yıllık zamanaşımı süresinin geçtiği gerekçesi ile davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm, süresinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davada, BK.nun 61vd maddeleri gereğince fazla ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme koşullarına göre davalıdan tahsili talep edilmektedir....
Diğer bir anlatımla sebepsiz zenginleşme oluşmamıştır. Mahkemece bu gerekçe ile davanın reddi gerektiğinden, gerekçenin değiştirilerek hükmün ONANMASINA, 1.55.TL bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, 22.2.2010 günü oybirliğiyle karar verildi....
Somut olayda TTK'nın (644) 732. maddesinde öngörülen sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanılamaz. Davacı dava dilekçesinde de, açıkca sebepsiz zenginleşmeye dayanıp, temel ilişkiye dayanmadığından mahkemece davanın reddi gerekirken kabulü doğru görülmemiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 05/10/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
