Sebepsiz zenginleşme, geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Yanlışlık eda ile ilgili olup edada bulunan da bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır. HGK'nun 05/12/1984 tarih ve 1982/13-387 esas, 1984/997 karar sayılı kararı ile herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemenin idare tarafından BK'nın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği açıklanmıştır....
Kargo A.Ş. tarafından yapılan ödeme, kendi sigortacısının muvafakatini almadan yapmış olması sebebiyle davalıdan ödenen bedel istenemeyeceğinden davanın reddin karar verilmiş ise de sigortalı tarafından eldeki davaya konu ödemenin ifa tarihinden çok önce davacının bilgilendirildiği, davacı tarafça yapılan bu ödemenin borçlu olmadığını bildiği veya bilebilecek olduğu bir lütuf ödemesi niteliğinde olduğu, dava ve karar tarihinde yürürlükte bulunan Türk Borçlar Kanunun 77-82. maddelerinde belirtildiği üzere; sebepsiz zenginleşme nedeni ile iade borcunun doğabilmesi için borçlanmadığı edimi kendi isteği ile yerine getiren kimsenin kendisini borçlu sanarak ödeme yaptığını ispat etmesi gerektiği, davacı tarafa sigortalı tarafından yapılan bildirim gözetildiğinde davacı tarafça bu hususun da ispat edilemediği, davacının yasal bir zorunluluğu bulunmadığı halde ödememesi gereken tazminatı davalıya ödemesi sebebi ile sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak ödenenin iadesini talep edemeyeceği...
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Yanlışlık eda ile ilgili olup, edada bulunanda bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır. HGK'nun 05.12.1984 tarih ve 1982/13-387 E.-1984/997 K.sayılı kararı ile herhangi bir salt tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemenin idare tarafından BK'nun sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği açıklanmıştır. .......
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde, ödediğini geri isteyebilir. Yanlışlık eda ile ilgili olup, edada bulunanda bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır. HGK'nın 05/12/1984 tarih ve 1982/13-387 esas, 1984/997 sayılı kararı ile herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan, salt hatalı ödemenin idare tarafından BK'nın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği açıklanmıştır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sebepsiz zenginleşme nedeniyle tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı dava dilekçesinin yetki yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin davalıdan satın aldığı bir adet kompresör için banka havalesi yolu ile peşinat olarak 1.750,00 Avro'yu ödediğini, ancak müvekkilinin söz konusu malı satın almaktan vazgeçtiğini davalıya bildirdiği ve ödenen peşinat miktarının iadesini talep ettiği halde davalının peşinat tutarını iade etmediğini ileri sürerek ödenen peşinat tutarı 1.750,00 Avro'nun BK'nın 61. maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükmü uyarınca temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İl Sağlık Müdürlüğüne Şube Müdürü olarak görevlendirildiğini, davalıya yapılan döner sermaye ek ödemesinin, döner sermaye ek ödemesine esas olan asıl kadronun maaş matrahı üzerinden ödenmesi gerekirken vekalet ettiği kadronun maaş matrahı üzerinden yersiz hatalı ödeme yapılarak 12.971,84 TL nın sebepsiz zenginleşme esaslarına dayalı olarak davalıdan tahsili talep ve dava edilmiştir. Mahkemece; iddia edilen sebepsiz zenginleşme sebeplerinin idare hukuku kurallarının uygulamasından doğduğu, dava konusunun idari bir uyuşmazlık olduğu, davada görevli mahkemelerin idare mahkemeleri olduğu gerekçesiyle görev nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Kural olarak, idari yargıda; gerçek kişiler aleyhine dava açılamaz. İdari Yargılama Usulü Kanununun 2.maddesinde; idarenin, idari eylem ve işlemlerine karşı (işlem ve eylemi yapan idare aleyhine) iptal ya da tam yargı davası açılabileceği kabul edilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davası hakkında caret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın konusunun bonoya dayalı sebepsiz zenginleşme davası olduğu, TTK.nin 4. ve 5. maddeleri gereğince davanın ticari dava olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Asliye Ticaret Mahkemesi ise, davanın sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak davası niteliğinde olduğu, taraflar arasında hiçbir ticari ilişki bulunmayıp davalının kendisini borçlu zannederek bonoya dayalı ödeme yaptığı, kambiyo hukukuna dayalı bir uyuşmazlık bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir....
Esas sayılı icra dosyasında, davacı alacaklının, davalı borçlu hakkında 30/09/2015 keşide tarihli, 25.000 TL bedelli çeke dayalı olarak, çek bedeli ve ferileriyle birlikte toplam 41.020,66 TL alacağın tahsili talebiyle, ilamsız takip başlattığı, takibin 11/07/2019 tarihli olduğu, davalının süresinde asıl alacak ve ferilerine itiraz ettiği, çekin süresinde ibraz edilmediğinden kambiyo vasfında olmadığı, TTK sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanamayacağı, sebepsiz zenginleşme için bir yıllık hak düşürücü süre geçtiğinden zamanaşımı gerçekleştiğinden alacaklının talep hakkının bulunmadığı beyan edilerek itiraz edildiği anlaşılmıştır. Çek örneğinden; ... Tahtakale Şubesi'ne ait keşidecisi .......
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandığını ve davacı tarafça net ve açık bir surette sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde alacak talebi yöneltildiğini, sebepsiz zenginleşme iddiası olan ödemenin 23.09.2008 tarihinde gerçekleştiğini, sebepsiz zenginleşmenin ödemeye ilişkin taşınmazın icra marifeti ile satıldığı tarihte, 2011- 055 sayılı meclis kararının alındığı 01.11.2011 tarihinde, Edirne 1. İcra Müdürlüğünün 2014/4606 Esas sayılı dosyasında yapılan satış gününde, Edirne İcra Hukuk Mahkemesinin 2017/246 Esas sayılı dosyasında davanın açıldığı tarihte, davacı tarafça Edirne 1....
Uyuşmazlığın çözümü bakımından öncelikle uyuşmazlığa konu yasal düzenlemelerin, özellikle de Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen sebepsiz zenginleşme davasının incelenmesinde fayda bulunmaktadır....
