Dava, sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı ödenen paranın hükmen tahsili, birleşen dava ise icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir. Birleşen davada davacılar, 25.07.2003 tarihli sözleşmeye göre satın aldıkları dairelerin yüklenici tarafından eksik bırakılan inşaatının tamamlanması için davalı ile anlaşarak ona daire sahiplerinden para toplayarak ödediklerini, ancak inşaatın tamamlanmadığını, bu nedenle ödedikleri paranın tahsili için takip yaptıklarını, takibe de itiraz edildiğini ileri sürerek itirazın iptalini talep etmişlerdir. Gerçekten de, davacıların başlattığı Sinop İcra Müdürlüğünün 2006/1392 sayılı takip dosyası ile davalı aleyhine takip yapıldığı ve davalının borca itiraz ettiği sabittir....
Davacı vekilinin temyiz itirazları yönünden; Dava; sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemine ilişkindir. Temyize konu uyuşmazlık; davacının talebinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Borçlar Kanununun 66. maddesinde sebepsiz zenginleşme davası için biri bir yıllık kısa, sübjektif ve nispi, diğeri on yıllık uzun, objektif ve mutlak olmak üzere iki ayrı zamanaşımı süresi öngörülmüştür....
Öncelikle uyuşmazlığa uygulanması gereken Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen sebepsiz zenginleşme davasına ve özelliklerine ilişkin bin kısım açıklamalar yapılması gerekmektedir. Olayda olduğu gibi süresinde bankaya ibraz edilmemesi nedeniyle çekin kambiyo senedi vasfını yitirmesi durumunda hâmil, 6102 Sayılı TTK m. 732 (mülga 6762 sayılı TTK m. 644) hükmüne dayalı olarak ya hakkında sebepsiz zenginleşme nedeniyle keşideci aleyhine ya da temel ilişkiye dayalı olarak kendi cirantası aleyhine alacak davası veya icra takibi açabilir. Somut olayda çek hamili ... ile keşideci ---- arasında temel ilişki söz konusu olmadığından, hâmil, arada temel ilişki bulunmayan keşideciye karşı icra takibi ve itiraz üzerine dava açma yolunu gitmiştir. Bu nedenle eldeki dava TTK m. 732. hükmüne dayalı sebepsiz zenginleşme nedeniyle itirazın iptali ve tazminat davasıdır....
Dava,çeke dayalı alacağın tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.Davaya konu çek ibraz müddetinde bankaya ibraz edilmemiştir. Dolayısıyla davacı ciranta hamil mahkemenin de kabulünde olduğu üzere 6102 sayılı TTK'nın 732. maddesi (TTK 644.md) uyarınca sebepsiz zenginleşme hukuki sebebine dayanarak keşideciye başvurabilir.Davacı, davalı ile aralarında temel ilişki bulunduğunu ileri sürmemiştir. Bu durumda hukuki tavsifin mahkemeye ait olması nedeniyle davacının sebepsiz zenginleşme hukuki sebebine dayandığı kabul edilerek,söz konusu yasa hükümleri çerçevesinde değerlendirme yapılması gerekirken yanılgılı gerekçe ile hüküm verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda anlatılan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 10/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağ bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır.Davalının, 100 parseldeki taşınmazı satın aldığı sırada davacı tarafından dikildiği kesin olan dava konusu ağaçların bedelini ödemeden satın aldığı dosya kapsamından ve toplanan delillerden anlaşıldığına göre artık BK.'nun 61-66. (TBK.77-82) maddeleri gereğince davalının sebepsiz zenginleştiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sebepsiz zenginleşme kurumunun en temel özelliği olan şahsilik prensibi gereğince kime karşı zenginleşme oluştuysa ona karşı talep de bulunulması gerekir.Bu durumda, 100 parsel içinde kalan dava konusu ağaçların 22/02/1991 tarih, 1990/1 E.- 1991/1 K.sayılı YİBK.'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Uyuşmazlık sebepsiz zenginleşme hukuksal sebebine dayalı alacak istemine ilişkindir. Taraflar arasında kira ilişkisi bulunmamaktadır. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na gönderilmesine, 16.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Kararı davacı vekili istinaf etmiştir.İstinaf dilekçesinde; davada zamanaşımının dolmadığını,davacının dava konusu yerde yaptırdığı tespit sonrasında murisin davalının evine yaptırdığı faydalı ve zorunlu masrafları öğrenerek sebepsiz zenginleşmeye yönelik davayı süresinde açtığını,bu nedenle kararın kaldırılmasını talep etmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre; Dava konusu alacak sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanmaktadır. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığında, bir başkasının aleyhine bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır....
Davaya konu çek keşidecisinin davalı, lehtarının alacak tahsili Maliye Hazinesi’nce yapılan kapatılan ... olduğu, çekin lehtar tarafından cirolanarak el değiştirdiği, son hamil tarafından ibraz edildiği tarihte çekin karşılıksızlık nedeniyle ödenemediği, üniversiteden sonraki cirantanın karşılıksızlık nedeniyle üniversiteye başvurduğu, bunun üzerine bu cirantaya farklı vadeli çekin üniversite tarafından verildiği ancak keşideciden çek bedelinin tahsil edilemediği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Sebepsiz zenginleşme hükümleri gözetildiğinde ispat külfeti keşidecide olup, eldeki davada keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamakla yükümlüdür. Davada cevap dilekçesi sunmayan davalı münkir adledilmiş ve sebepsiz zenginleştiğini inkar ettiği kabul edilmiştir. TTK’nun 732/4. maddesine göre ispat yükü, sebepsiz zenginleşmediğini iddia edene aittir....
zenginleşme nedenine dayalı alacak istemine ilişkin uyuşmazlığın genel yetkili mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
un davalı kooperatife olan borcundan mahsup edildiği, bu nedenle davalının sebepsiz yere zenginleşmediği, sebepsiz zenginleşenin davalıya olan borcunda azalma meydana gelen dava dışı ...'un olduğu, davanın hukuki dayanaktan yoksun bulunduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Bilindiği üzere, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. 818 sayılı BK'nın konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
